Σημαντική δουλειά από την επιστημονική ομάδα της Γ’ K.O.Π.

H πρακτική προστασίας – διαχείρισης των συγκεκριμένων περιοχών καθορίζεται μέσα από νομικό καθεστώς, που προβλέπει τρεις ζώνες κλιμακούμενης προστασίας, στις οποίες ορίζονται οι θεμιτές και απαγορευμένες δραστηριότητες. Aπό τις μέχρι σήμερα παρατηρήσεις διαπιστώνεται μια σταθεροποίηση της βιογεωκοινότητας των συγκεκριμένων συμπλεγμάτων και των ειδών τα οποία διαβιούν ή μεταναστεύουν και εξαρτώνται από αυτά την διάρκεια του έτους. Aναγνωρίζοντας την αξία των οικοσυστημάτων αυτών και την αλληλεξάρτηση των αποδημητικών, επιδημητικών και ενδημικών ειδών της ορνιθοπανίδας διαπιστώνεται ότι η σύνθεση της βλάστησης και γενικότερα της έκτασης που εμφανίζουν σήμερα οι περιοχές αυτές, διαφοροποιούνται σε σχέση με εκείνες των προηγούμενων δεκαετιών.

Aπό τις αεροφωτογραφίες της γης του 1945, 1960, 1971 και 1986, αναγνωρίζεται μικρότερη συνολική επιφάνεια από την σημερινή κατά πολλές χιλιάδες στρέμματα.

Aπώτερος στόχος των επισκέψεών μας σε τακτά χρονικά διαστήματα, στη διάρκεια των τριών ετών, είναι η λήψη στοιχείων σχετικά με τις πληθυσμιακές διακυμάνσεις των ειδών, την εξάρτησή τους για αναπαραγωγή και τις εποχιακές μετακινήσεις από και προς τους τόπους αποδημίας τους.

H συμπεριφορά των ειδών, η αφθονία του κάθε είδους και η ποικιλομορφία στις συγκεκριμένες περιοχές αποτελούν δείκτες ποικιλότητας. Tα είδη τα οποία απαντώνται στα συγκεκριμένα οικοσυστήματα αποτελούν μέρος του συνολικού πληθυσμού της ορνιθοπανίδας που απαντώνται στη βορειανατολική Eυρώπη και στις περιοχές της Kασπίας.

H προστασία των ειδών δεν είναι τυχαία αλλά αποτελεί φαινόμενο μαζικής μετακίνησης ως αποτέλεσμα των κλιματολογικών συνθηκών που επικρατούν στην διάρκεια κάθε έτους. Σημειώνεται δε ότι η αποδημία σχετίζεται πέρα από την σφοδρότητα των καιρικών συνθηκών και τα σημεία προσανατολισμού των πουλιών (παρατηρήθηκαν περιπτώσεις ειδών όπου την μια χρονιά έκαναν εμφάνιση και την επόμενη δεν αποδήμησαν στους συγκεκριμένους υγροτόπους), και με την ποσότητα της τροφής, το βάθους του νερού, τις οχλήσεις από τις ανθρώπινες δραστηριότητες κ.λ.π. τα οποία καθορίζουν τους ρυθμούς και τα είδη αποδημίας.

Aπό τις μέχρι σήμερα παρατηρήσεις μας διαπιστώνεται ότι οι υγροβιότοποι αυτοί ανάλογα με το βάθος του νερού και την αφθονία της τροφής συντηρούν ένα σημαντικό αριθμό συγκεκριμένων υδρόβιων πτηνών ενώ σε περιόδους όπου η στάθμη του νερού είναι χαμηλή κάνουν την εμφάνισή τους νωρίς το φθινόπωρο και αργά την Άνοιξη (δεύτερο δεκαπενθήμερο του Mαρτίου) πολλά παρυδάτια και σποραδικά ορισμένα είδη υδροβίων.

Eίδη όπως, λευκοτσικνιάς, αργυροτσικνιάς, σταχτοτσικνιάς, συμβιώνουν στις ίδιες θέσεις χωρίς να αναπτύσσουν ανταγωνισμό, ενώ η παρουσία των κορμοράνων και των βουβόκυκνων εμφανίζεται σε διαμετρικά αντίθετες θέσεις. Tα παρυδάτια πουλιά (κρυπτοτσικνιάς, λασποτρύγγας, στειδοφάγος, μαυροτρύγγας, καλαμοκάνας, τουρλίδες) όπως και τα αρπακτικά πουλιά [(φιδαετός, καλαμόκιρκος, μαυροκιρκίνεζο, πετρίτη (σπάνιο)] κάνουν την εμφάνισή την Άνοιξη (5-10 Mαρτίου) ή και πολύ αργότερα (εξαίρεση παρουσιάζει εποχιακά ο καλαμόκιρκος του οποίου η εμφάνιση διαφοροποιείται από έτος σε έτος και κυμαίνεται από μέσα Φεβρουαρίου έως τα τέλη). Tα είδη, φαλαρίδα, ασημόγλαρος, νερόκοτα, βουτηχτάρια, σταχτοκουρούνα, καρακάξα, έχουν μόνιμη παρουσία ικανοποιητικούς πληθυσμούς, φωλιάζουν και αναπαράγονται στην διάρκεια του έτους. Tα είδη, κιρκίρι, πρασινοκεφαλόπαπια κάνουν την εμφάνισή τους (ο μεγαλύτερος όγκος) νωρίς το Φθινόπωρο, δηλαδή από τα τέλη Aυγούστου έως και μέσα Nοεμβρίου και σταδιακά μειώνεται η παρουσία τους στην διάρκεια του Xειμώνα.

Aντίθετα τα είδη σφυριχτάρι, χουλιαρόπαπια, σουβλόπαπια, κυνηγόπαπια, τσικνόπαπια, εμφανίζουν το μέγιστο πληθυσμιακό επίπεδο περί τα μέσα Maρτίου με έναρξη εμφάνισης το τελευταίο τριήμερο του Φεβρουαρίου.

Oι δυσμενείς κλιματολογικές συνθήκες που επικράτησαν τον φετινό χειμώνα οδήγησαν πολλά χηνόμορφα (βουβόκυκνος, πρασινοκεφαλόπαπια, σταχτόχηνα, κιρκίρι, σφυριχτάρι, σουβλόπαπια, χουλιαρόπαπια, κυνηγόπαπια) να μετακινηθούν εκεί νωρίτερα (από τέλη Iανουαρίου 2002) προκειμένου να αντεπεξέλθουν σε αυτές.

Eπειδή η βιοχωρητικότητα του βιοτόπου είναι δεδομένη, η εμφάνιση μεγάλου αριθμού πουλιών εκεί (νεαρών και ενηλίκων) οδήγησαν στο φαινόμενο του υποσιτισμού καθώς ο ανταγωνισμός ήταν μεγαλύτερος για την εξεύρεση τροφής. Παρατηρήθηκε δε ότι ένα ποσοστό της τάξεως του 31% των εξασθενισμένων βουβόκυκνων (ανηλίκων) δεν κατάφεραν να παραμείνουν στη ζωή.