20 Μαρτίου 2002: Έχω πάει μαζί με τα σκυλιά μου για βόλτα σε ένα από τα καλύτερα και πιο αγαπημένα μου μπεκατσοτόπια. Αναπόφευκτα το μυαλό μου γυρνάει πίσω. Κάθε γωνιά του δάσους κάθε ρεματάκι κάθε όχτος δίπλα από το ποτάμι που κοιτάζω με κάνει να σκιρτίζω από τις θύμησες. Βελουδομάτες πετάνε παντού, σκυλιά φερμαριστά, ντουμπλέδες να κι ένα τέλειο απόρτ από το ποτάμι.
Πραγματικά φέτος ήταν μία από τις καλύτερες χρονιές. Είχε γερά μπασίματα και πουλιά έπαιζαν όλη τη σαιζόν μέχρι 28/2 .Φέτος οι μπεκάτσες αυτός ο παράξενος και απρόβλεπτος επισκέπτης της νύχτας μας έκανε τη χάρη και τίμησε την Πελοπόννησο περισσότερο και λιγότερο τα κατεξοχήν μπεκατσοτόπια στη Μακεδονία καί Ήπειρο όπου σχεδόν κάθε χρόνο έχουν τα πρωτεία. Εξαίρεση κάποιες μέρες που τα βρήκανε τα πουλιά μαζεμένα (δυστυχώς). Έτσι τουλάχιστον λένε οι πληροφορίες οι δικές μου.
Εκείνο όμως που είναι το σημαντικότερο για μένα είναι ότι εκεί που φαίνεται κάποιες χρονιές ο πληθυσμός της μπεκάτσας να φθίνει έρχεται μία χρονιά μια μπεκατσοχρονιά σαν την περσινή και ανατρέπει τα πάντα. Καταρχήν τον Οκτώβριο δεν είχαμε βροχές. Παρατηρήσεις χρόνια τώρα με προτρέπουν στο συμπέρασμα ότι για να κρατήσει η περιοχή μπεκάτσες πρέπει να βρέξει πολύ κυρίως Αύγουστο και Σεπτέμβριο. Και φέτος είχαμε βροχές. Ο Οκτώβριος όμως πέρασε χωρίς σταγόνα. Κάποια λίγα πουλιά ένα μικρό μπασιματάκι όπως κάθε χρόνο έκανε τις πρώτες μέρες του Νοεμβρίου όπου έβρεξε και λίγο. Τα πουλιά άρχισαν να “σφίγγουν” κατά τις 9, 10 11 Νοεμβρίου, και μετά έκανε όπως κάθε χρόνο την καθιερωμένη κοιλιά. Δύο, τρία, τέσσερα πουλιά μέχρι τις 19 του Νοέμβρη.
Τα πουλιά δέχονταν φέρμα πολύ ώρα από το σκύλο. Σχετικά εύκολα πουλιά, νεαρά πουλιά. Στις 20 Νοεμβρίου και μετά όμως αλλάζει ο καιρός. Από νοτιά το γυρνάει σε Βορειοανατολικό (ΒΑ) και στις 21 σε καθαρό Βοριά οπότε αρχίζει και το το πανηγύρι. Παντού μπεκάτσες. Πιάνουν τις γρανίτες, αραιό δάσος, άκρη ντυμένου, ποτάμι κάτω από τις γκορτσιές στα καθαρά με λίγα λόγια. Δεν είναι αδύνατα πουλιά προφανώς δεν έχουν έρθει με τη μια. Κοταρίζουν πολύ και δυσκολεύουν τα άπειρα σκυλιά. 23 /24/25 έντονα καιρικά φαινόμενα. Μέχρι τις 29 Νοεμβρίου έχει πουλιά παντού την τιμητική του όμως έχει το δάσος και τα πεδινά.
Στις 30 γυρνάει ο καιρός σε Νοτιά. Βροχές και τα πουλιά “σπάνε”. Αρχίζει να δουλεύει το πουρνάρι. Υπάρχουν πουλιά σε νορμάλ αριθμούς με μία έκρηξη από 9 έως 15/12. Στίς12/12 τα βουνά γύρω γύρω φόρεσαν ένα λευκό σκουφάκι από χιόνι. Εκείνη τη μέρα σε ένα ρεματάκι με αραιά βλάστηση δύο κυνηγοί με δύο κόκερ, ένας από τη μία μεριά και ένας από την άλλη σηκώσαμε μια ντουζίνα πουλιά και με πολύ καλές προοπτικές…
Από εκεί και πέρα τα πουλιά σχεδόν χαθήκανε. Στις 16 και 17 Δεκέμβρη βροχή πολύ βροχή και μετά ακολούθησαν τα τρομερά καιρικά φαινόμενα με χιόνι και παγετό. 18/19/20/21/22 χιόνια σε όλη την Ελλάδα Νευροκόπι -23 C’, Σουφλί -16 C’ , Μεγαλόπολη -10 C’. Οι μπεκάτσες εγκατέλειψαν Τον Ταύγετο το Μαίναλο, την Αρκαδία για πιο Νότια. Παραθαλάσσια μέρη, Μεσσηνία, Ηλία, ακούω ότι έχουν πολλές μπεκάτσες. Στα νησιά βρίσκουν μπεκάτσες σε αριθμούς αρκετά ικανοποιητικούς.
Πάντως πρέπει να αναφέρω ότι χρόνια τώρα με παγετό, χιόνι, και γενικά ακραία καιρικά φαινόμενα, ουδέποτε εμείς έχουμε μπεκάτσες. Τα πουλιά εμφανίζονται πρίν την κακοκαιρία και κυρίως μετά την κακοκαιρία.
Ακολουθεί και φέτος μετά τις 15 Ιανουαρίου το γνωστό όπως και κάθε χρόνο σκηνικό. Οι μπεκάτσες τραβιούνται πιο ψηλά στα πουρναρωτά και στα έλατα. Εγώ προσωπικά δεν κυνηγάω το πουρνάρι πολύ. Είναι όμως μπεκατσοκυνηγοί που το λατρεύουν. Αυτή η παραπάνω δυσκολία και για το σκύλο και για τον κυνηγό αλλά και οι περιορισμένες δυνατότητες επιτυχίας πραγματικά είναι μία πρόκληση.
Το Πουρνάρι πάντα δίνει πουλιά και πολλά πουλιά μετά τα Χριστούγεννα μέχρι το τέλος όπου στα πεδινά και στο Δάσος την ίδια μέρα δεν σηκώνεις ούτε μία.
Θα προσπαθήσω τώρα να εξηγήσω το διάγραμμα Μπεκάτσα 1987/2002 . Καταρχήν πρέπει να πω ότι οι καταγραφές έγιναν από εμένα που από το 1987 αισθάνθηκα την ανάγκη να σημειώνω σε ένα τετράδιο τα κυνήγια της μπεκάτσα (ημερομηνία ,τοποθεσία, καιρικές συνθήκες συναντήσεις και κάρπωση) ώστε να έχω κάποια στατιστικά στοιχεία που θα με οδηγήσουν σε πιο καλές επιλογές όπως παράδειγμα, πού θα πάω όταν έχει χιόνι η όταν βρέχει ή όταν έχει πάγο αλλά κυρίως από μεράκι γι αυτό το πουλί την μπεκάτσα που τόσο έχω λατρέψει. Αυτά τα στοιχεία μπήκανε το 1993 στο κομπιούτερ και από τότε έγινε πιο εύκολη η ανεύρεση και η ομαδοποίηση των στοιχείων.
Η προσέγκιση του θέματος είναι καθαρά κυνηγετική και όχι επιστημονική. Σίγουρα όμως είναι ένας μπούσουλας για την μπεκάτσα στην περιοχή που κυνηγάω στην κεντρική Πελοπόννησο.
Παράδειγμα:
•Το 1987/88 δεν κυνήγησα πολύ λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων.
•Το 88/89, 89/90 κυνηγάω με ένα πόιντερ πολύ καλό και υπάκουο. Αποτέλεσμα μαζί με τον ξάδερφό μου κυρίως (Παπαδόπουλο Νίκο), να σηκώσουμε πολλά πουλιά. Το 88/89 συναντήσαμε 156 μπεκάτσες πήραμε τις 103 με 45 κυνήγια. Αν διαιρέσουμε το σύνολο των συναντήσεων μπεκάτσας της χρονιάς (156) ,διά του αριθμού των κυνηγετικών εξόδων (45) βγάζουμε μέσο όρο συναντήσεων που είναι 3,46 Μπεκάτσες την ημέρα.
•Το 93/94 ήταν μία άσχημη χρονιά με πολύ ξηρασία σηκώσαμε 60 μπεκάτσες και 40 μπεκάτσες κάρπωση με 45 κυνήγια. Πολύ καλή όμως απόδοση. Η κάρπωση έφτασε το 67% όπως και τα προηγούμενα χρόνια.
•Το1994 στις20 Ιουλίου ημέρα Πέμπτη αποφράδα ημέρα για μένα μου κλέβουν τα σκυλιά μέσα από το σπίτι μου ???. Το αποτέλεσμα φαίνεται στο διάγραμμα 94/95. Μη έχοντας ντρεσαρισμένο όπως το θέλω σκυλί ενώ είχαμε και πάλι μία καλή χρονιά (150 συναντήσεις) η κάρπωση έπεσε στις 70 μπεκάτσες δηλαδή 46,6%.
•Το 1999 έχω φτιάξει ένα επανιέλ αστέρι 17 μηνών το Νοέμβριο. Βαράω τις πρώτες μου μπεκάτσες αλλά στις 9/11/99 τρωει φόλα και ψοφάει ακαριαία. Αποτέλεσμα το διάγραμμα του 1999/2000. Βγάλαμε 223 μπεκάτσες αλλά κάρπωση μικρή (104 πουλιά δηλαδή κοντά στο 45%).
Μετά από αυτά άλλαξα δύο τρία σκυλιά και κατέληξα σε μία Αγγλική Σετερίνα. Έτσι λοιπόν φτάσαμε στην περυσινή χρονιά 2001/2002 που είχε πουλιά . Βγάλαμε 233 μπεκάτσες και πήραμε 154 ένα καλό ποσοστό κάρπωσης 66%. Δύο κυνηγοί με δύο όχι εξαιρετικά αλλά πάντως κοντρολαρισμένα σκυλιά. Ελπίζω να μην πάει πάλι κάτι στραβά και ξαναρχίσουμε από την αρχή.
Το συμπέρασμά μου πάντως είναι το εξής :
Έχει τα τελευταία χρόνια σταθεροποιηθεί ο αριθμός των μπεκατσών . Μπορώ να πω ότι υπάρχει και αυξητική τάση. Και αυτό το λεω γιατί μπορεί τώρα να κάνουμε τον ίδιο αριθμό κυνηγετικών εξόδων, (γύρω στις 65 με 70 εξόδους κάθε χρόνο) σχεδόν στα ίδια μέρη, αλλά δεν κυνηγάμε πια τις ίδιες ώρες ούτε και τόσο δυνατά με το ίδιο πάθος. Κυνηγάμε σχεδόν τρις με τέσσερις ώρες τη μέρα και όχι σε τόσο ντούσκα πιο πολύ απολαμβάνοντας και κυνηγώντας με λιγότερο πάθος χωρίς να μας ενδιαφέρει τόσο το σακίδιο. Δεν πιέζουμε και πολλές φορές πάμε καλύτερα !.
Γι αυτό λεω πως αυξάνεται ο αριθμός των μπεκατσών. Εάν κυνηγούσαμε με τους ρυθμούς που κυνηγούσαμε πρίν από 10 χρόνια θα βγάζαμε πιο πολλά πουλιά… Θέλουμε να έχουμε άνετο κυνήγι απολαυστικό σπορτίβικο, μερακλίδικο με πολλές συναντήσεις μπεκατσών. Για μένα τελικά αυτό που μετράει πλέον στο διάγραμμα είναι μόνο η πάνω πάνω γραμμή ( και θα τις καταργήσω όλες τις άλλες στήλες), που δείχνει πόσες συναντήσεις είχα με τις βελουδομάτες, πόσες έβγαλα με λίγα λόγια. Έτσι πρέπει να κάνει κάθε σωστός κυνηγός που σέβεται πρώτα απ όλα τον εαυτό του και αυτό το υπέροχο θήραμα που λέγεται μπεκάτσα. Και κάτι ακόμα.
Κανείς δεν είναι άγιος και ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθο βαλέτω, αλλά ρε παιδιά κάτι πρέπει να γίνει με αυτό το καρτέρι.
Οι περισσότεροι απ αυτούς τους οπλοφόρους δεν έχουν ούτε είχαν ποτέ σκύλο. Μερικοί δεν έχουν ούτε καν άδεια κυνηγίου. Χτυπιούνται περισσότερες μπεκάτσες στα καρτέρια από το περπατητό. Επιτέλους κάτι πρέπει να γίνει πριν να είναι αργά. Είναι κρίμα. Ας προλάβουμε κι εμείς μια φορά τους οικολόγους.
Μπάμπης Γκαβάς (24-3-2002)
e-mail: gavasbab@otenet.gr
