Eντοπίστηκαν σε αρκετά δείγματα πολύ υψηλές τιμές τοξικών ουσιών
ΜΑΝΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΑΚΗΣ Τοξικές ουσίες δηλητηριάζουν τα πουλιά! H αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων και η ρύπανση του περιβάλλοντος έχουν συνέπειες και για την ελληνική πανίδα όπως δείχνει η πρώτη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα από τα Πανεπιστήμια Αιγαίου και Ιωαννίνων σε συνεργασία με το Ελληνικό Κέντρο Περίθαλψης Αγρίων Ζώων και Πουλιών (ΕΚΠΑΖΠ).
Τα πρώτα αποτελέσματα των αναλύσεων είναι ανησυχητικά, αφού σε αρκετά δείγματα εντοπίστηκαν πολύ υψηλές τιμές τοξικών ουσιών, βαρέων μετάλλων και οργανοχλωριωμένων ενώσεων αλλά και απαγορευμένα φυτοφάρμακα, ακόμα και σε επίπεδα που οδηγούν στον θάνατο ερωδιούς, αρπακτικά και νυκτόβια αρπακτικά.
«Παρατηρούνται αρκετές περιπτώσεις με τιμές είτε σε θανατηφόρα επίπεδα είτε σε επίπεδα στα οποία προκαλούνται βλάβες αρκετές για να οδηγήσουν τελικά στον θάνατο» εξηγεί στα «NEA» ο επιστημονικός υπεύθυνος της έρευνας, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου κ. Τριαντάφυλλος Ακριώτης.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα
Όπως δείχνουν οι μετρήσεις, σε ορισμένα δείγματα η συγκέντρωση βαρέων μετάλλων ξεπέρασε τις ανώτερες τιμές πάνω από τις οποίες εμφανίζονται προβλήματα τοξικότητας ή θάνατος. Ενδεικτική είναι η περίπτωση γκιώνη (νυκτόβιο αρπακτικό) που βρέθηκε στην Καλλιθέα και μεταφέρθηκε στο Κέντρο Περίθαλψης της Αίγινας. Περιείχε στο νεφρό του 26,49mg/kg κάδμιο με όριο τοξικότητας τα 8,0, δηλαδή τριπλάσια τιμή! Στο συκώτι του είχε 8,59mg/kg μόλυβδο με όριο τοξικότητας τα 6,0 και 2,34mg/kg υδράργυρο, ενώ οι φυσιολογικές τιμές είναι κάτω από τα 0,8mg/kg. Υψηλές συγκεντρώσεις που οι ερευνητές πιθανολογούν ότι οφείλονται στην ρύπανση της περιοχής. Στους ιστούς των πουλιών (ανάμεσά τους μικροτσικνιάδες, γερακίνες, κουκουβάγιες) εντοπίστηκαν επίσης ενώσεις που χρησιμοποιούνται σε φυτοφάρμακα. «Αξιοσημείωτη είναι η παρουσία χαμηλών συγκεντρώσεων από πολλές διαφορετικές οργανοχλωριωμένες ενώσεις σχεδόν σε όλα τα δείγματα που έχουν αναλυθεί έως τώρα αλλά και κάποιων πολύ υψηλών τιμών που ισοδυναμούν με θάνατο από δηλητηρίαση. Σχεδόν όλες αυτές οι ενώσεις χρησιμοποιήθηκαν ως φυτοφάρμακα» αναφέρει ο κ. Ακριώτης. Πρόκειται για φυτοφάρμακα που έχουν απαγορευτεί στην Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια όπως τα DDT, Dieldrin, Aldrin, Endrin.
«Αποδείξεις για τις συνέπειες των φυτοφαρμάκων και της ρύπανσης στα ζώα είχαμε. Απλώς τώρα υπάρχει και η πρώτη ελληνική έρευνα για τα επίπεδα τοξικότητας στα πουλιά» αναφέρει από την πλευρά του ο διευθυντής του ΕΚΠΑΖΠ στην Αίγινα κ. Φίλιππος Δραγούμης. Χαρακτηρίζει μάλιστα την αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων και την αμέλεια των γεωργών να αφήνουν κουτιά με φυτοφάρμακα στα χωράφια ως «ανεξέλεγκτη κατάσταση». Περίπου 100 δηλητηριασμένα πουλιά φτάνουν κάθε χρόνο στο ΕΚΠΑΖΠ.
H ΠΡΩΤΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ EPEYNA
Τα μεταναστευτικά είναι πιο μολυσμένα
H έρευνα («Προσδιορισμός και αξιολόγηση επιπέδων τοξικών μετάλλων και ενώσεων σε άγρια πουλιά στην Ελλάδα») έγινε σε 100 δείγματα πουλιών που μεταφέρθηκαν στο Κέντρο Περίθαλψης Αγρίων Ζώων και Πουλιών της Αίγινας από διάφορες περιοχές της Ελλάδας για να τους παρασχεθούν οι πρώτες βοήθειες αλλά τελικώς δεν επιβίωσαν. Στόχος των ερευνητών από το Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και το Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου ήταν να εντοπίσουν τις μορφές των κύριων τοξικών ρύπων που επιδρούν στα άγρια πουλιά.
Οι αναλύσεις στο 25% των δειγμάτων αφορούν ερωδιούς, αρπακτικά και νυκτόβια αρπακτικά. Τα έως τώρα αποτελέσματα πάντως δείχνουν ότι τα επίπεδα τοξικών ουσιών είναι υψηλότερα στα μεταναστευτικά πουλιά. Γεγονός που σύμφωνα με τους ερευνητές υποδηλώνει ότι η πρόσληψη έχει γίνει μάλλον εκτός των συνόρων της χώρας, στην Αφρική ή, βορειότερα, στην Ευρώπη.
