Στην προστασία ενός από τα σημαντικότερα πουλιά της χώρας μας, του μαυροπετρίτη, αποσκοπεί το πρόγραμμα που εκπονεί η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία σε συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, τη Βασιλική Εταιρεία της Μεγάλης Βρετανίας για την Προστασία των Πουλιών (RSPB) και το υπουργείο Γεωργίας. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται κατά 75% από τη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού μέσου LIFE-NATURE 2003, ενώ σημαντικό μέρος της απαιτούμενης εθνικής συμμετοχής χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Λεβέντη, την RSPB και το υπουργείο Γεωργίας. Στο πλαίσιο των σχεδιαζόμενων δράσεων ειδικοί ερευνητές θα επισκεφθούν τους τόπους που φωλιάζουν οι μαυροπετρίτες, θα μελετήσουν τα πουλιά, θα καταγράψουν τον αριθμό τους, θα φροντίσουν οι φτερωτές κοινωνίες να τεθούν υπό την επιτήρηση και φύλαξη κατάλληλου προσωπικού, ενώ δεν θα λείψουν και οι εκδηλώσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού.
Εννέα ζώνες-καταφύγια για τον φτερωτό πληθυσμό
Περιοχές υλοποίησης του προγράμματος αποτελούν εννέα Ζώνες Ειδικής Προστασίας της χώρας μας, οι οποίες εντοπίζονται στα γεωγραφικά διαμερίσματα των Σποράδων, του Ανατολικού Αιγαίου, των Δωδεκανήσων, των Επτανήσων και της Κρήτης (Νήσοι Διονυσάδες, Δία, Ποντικονήσι, Ήμερη και Αγρια Γραμβούσα και χερσόνησος Γραμβούσας), επτά από οποίες έχουν ενταχθεί στο Δίκτυο NATURA 2000 ως προτεινόμενοι Τόποι Κοινοτικής Σημασίας.
Σύμφωνα με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, ο παγκόσμιος αναπαραγωγικός πληθυσμός του μαυροπετρίτη υπολογίζεται στα 6.500 ζευγάρια περίπου, με τα 4.500 εξ αυτών να εντοπίζονται στο Αιγαίο και το Κρητικό Πέλαγος, καθιστώντας το έτσι το σημαντικότερο ίσως είδος πτηνού που φιλοξενεί η Ελλάδα. Από τα 4.500 περίπου αναπαραγωγικά ζευγάρια που έχουν καταμετρηθεί στην Ελλάδα, τα 1.500 (σχεδόν το 23% του παγκόσμιου πληθυσμού) φωλιάζουν στις τρεις περιοχές της Κρήτης που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα.
Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης έχει αναλάβει την υλοποίηση των παραπάνω δράσεων στην Κρήτη και το γενικό συντονισμό της προσπάθειας εκτίμησης της επίδρασης των αγροχημικών ουσιών στην επιβίωση και την αναπαραγωγική επιτυχία του είδους.
Ο μαυροπετρίτης, παρόλο που ακόμα και στις μέρες μας αποτελεί ένα ελάχιστα μελετημένο είδος, προστατεύεται από μια σειρά ευρωπαϊκές και διεθνείς Οδηγίες και Συμβάσεις. Ορισμένες από τις δράσεις με τις οποίες το πρόγραμμα στοχεύει στην προστασία του μαυροπετρίτη είναι:
Η εκτίμηση του μεγέθους των μεσογειακών αποικιών – πληθυσμών του είδους.
Η παρακολούθηση των αποικιών του μαυροπετρίτη στη Γραμβούσα, τη Δία, τα Αντικύθηρα, τις Βόρειες Σποράδες, τις Διονυσάδες, και τα Βόρεια Δωδεκάνησα, η φύλαξη των τεσσάρων πρώτων αποικιών από ειδικευμένο προσωπικό και κατάλληλα εκπαιδευμένους δασοφύλακες και λιμενοφύλακες, αλλά και η επιτόπου ενημέρωση των επισκεπτών σ� αυτές.
Η εκτίμηση της επίδρασης της χρήσης αγροχημικών ουσιών στην ποιότητα των αυγών και τη θνησιμότητα των πουλιών.
Ο έλεγχος των πληθυσμών των αρουραίων.
Η μείωση των επιπέδων όχλησης μέσω της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των επισκεπτών των αποικιών
Η κατασκευή παρατηρητηρίων στα Αντικύθηρα και τη Δία.
Η λειτουργία δύο περιπτέρων ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης, ενός στο λιμάνι του Ηρακλείου και ενός στα Βόρεια Δωδεκάνησα τα καλοκαίρια των ετών 2004-2006 και η πραγματοποίηση εκδηλώσεων ευαισθητοποίησης (περιβαλλοντικά παιχνίδια, ομιλίες, κ.ά.).
Όλοι οι πολίτες του νησιού, τονίζει σε ανακοίνωσή του το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, καλούνται να συνδράμουν στην προστασία, αντιμετωπίζοντας τους μαυροπετρίτες και τις αποικίες τους με τη δέουσα γνώση και τον απαραίτητο σεβασμό: Οι επισκέψεις στις περιοχές που φωλιάζει το είδος θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν διακριτικές και σύντομες.
Το κυνήγι μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου θα πρέπει να αποφεύγεται λόγω των καταστροφικών επιπτώσεων των πυροβολισμών και της παρουσίας των σκυλιών στην αναπαραγωγική επιτυχία του είδους.
Η συλλογή αυγών και νεοσσών δεν ικανοποιεί καμία ουσιαστική ανάγκη, αντίθετα υποβαθμίζει ακόμα περισσότερο το φυσικό περιβάλλον.
Στις περιπτώσεις όπου εντοπίζονται νεκροί μαυροπετρίτες στο νησί, θα πρέπει να ενημερώνονται οι ερευνητές του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, προκειμένου τα πουλιά να συλλέγονται και να εκτιμάται η αιτία του θανάτου τους.
