EΛΛΑΣ… ΤΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ
Του Γιώργου Χαρβαλιά – ΕΘΝΟΣ ΚΥΝΗΓΙ
Εισήγηση-σοκΟ εισηγητής του Αρείου Πάγου Ελευθέριος Τσακόπουλος, ερμηνεύοντας κατά γράμμα το νόμο και ειδικότερα την ερμηνευτική εγκύκλιο του υπουργού Εσωτερικών Προκόπη Παυλόπουλου, έκρινε ως ελλιπείς τις υπεύθυνες δηλώσεις που είχαν υποβάλει οι υποψήφιοι της ευρωλίστας του Κ.Ε.Κ., επειδή δεν υπήρχε ρητή αναφορά εξαίρεσης από τα γνωστά κωλύματα εκλογιμότητας(ιδιότητα δημοσίου υπαλλήλου, στρατιωτικού κ.λπ.).
Στο άκουσμα αυτής της ερμηνείας τα μέλη της ηγετικής ομάδας του Κ.Ε.Κ. (Τσαγκανέλιας, Αραμπατζής, Μαρκόπουλος) που έσπευσαν στον Αρειο Πάγο εξεπλάγησαν και εξανέστησαν. Για τον απλούστατο λόγο ότι σε έξι (!) προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις κατέθεταν υπεύθυνες δηλώσεις με ταυτόσημο περιεχόμενο, οι οποίες κρίνονταν νομότυπες και επαρκείς, με συνέπεια το κόμμα να ανακηρύσσεται επισήμως υποψήφιο.
Ο αιφνιδιασμός των ανθρώπων του Κ.Ε.Κ. υπήρξε προφανής και ως ένα βαθμό εύλογος, καθώς με δεδομένο ότι σε όλες τις υπεύθυνες δηλώσεις των υποψηφίων αναγράφονταν τα επαγγέλματά τους, προέκυπτε εμμέσως πλην σαφώς ότι δεν έχουν κώλυμα εκλογιμότητας.
Η ρητή αναφορά στα εδάφια του νόμου 1180/1981 περί κωλύματος εκλογιμότητας ανέκυπτε, κατά τη γνώμη του δικαστή, κι από την ερμηνευτική εγκύκλιο του υπουργού Εσωτερικών, η οποία εκδόθηκε μεν στις 3 Μαΐου αλλά δημοσιοποιήθηκε εβδομάδες αργότερα κι όταν πλέον το κόμμα είχε υποβάλει επισήμως τα δικαιολογητικά για την κάθοδο στις εκλογές.
Στο φάσμα του αποκλεισμού
Μπροστά στο φάσμα του αποκλεισμού, οι δύο πρώτοι υποψήφιοι της ευρωλίστας, ο Γιώργος Αραμπατζής και ο Κώστας Μαρκόπουλος, ο οποίος κατέφθασε άρον άρον από την Πάτρα, κατέθεσαν συμπληρωματικές δηλώσεις διευκρινίζοντας ότι δεν έχουν κώλυμα εκλογιμότητας. Αυτές όμως κρίθηκαν εκπρόθεσμες!
Από το μεσημέρι εκείνο της Παρασκευής 28 Μαΐου φάνηκε ξεκάθαρα ότι για ένα εντελώς τυπικό ζήτημα, που ελάχιστη σχέση είχε με τη βασική συνταγματική αρχή της ισονομίας και του ελεύθερου δικαιώματος εκλέγειν και εκλέγεσθαι, το Κόμμα Ελλήνων Κυνηγών θα στερείτο για δεύτερη φορά τη δυνατότητα καθόδου σε εκλογές.
Από εκείνο το σημείο κι έπειτα άρχισε ένας απελπισμένος όσο και άνισος αγώνας σε όλα τα μέτωπα, προκειμένου η εισήγηση του κ. Τσακόπουλου να μην επηρεάσει την Ολομέλεια της επιτροπής στην τελική απόφαση που επρόκειτο να εκδοθεί την Τρίτη 1 Ιουνίου.
Δεν υπάρχει λόγος, νομίζω, να περιγράψω εδώ τι έκανε ο καθένας (συμπεριλαμβανομένου και του υπογράφοντος) για να ανατρέψει την άδικη απόφαση που οδηγούσε σε αποκλεισμό το μοναδικό φορέα πολιτικής έκφρασης των κυνηγών της χώρας.
Γεγονός είναι ότι σύσσωμη η ηγεσία του κόμματος, με τη συμπαράσταση του «Εθνος-Κυνήγι› και του προεδρείου της Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος, προέβη στα απαραίτητα διαβήματα προς όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, μηδέ εξαιρουμένων και των αρμόδιων πολιτικών αρχών. Την ίδια ώρα ο νομικός εκπρόσωπος του κόμματος, δικηγόρος Φραγκίσκος Ραγκούσης, αναλάμβανε το έργο της δικαστικής υπεράσπισης προσπαθώντας να αποτρέψει το χειρότερο.
Δυστυχώς τα διαβήματά μας έπεσαν στο κενό. Την Τρίτη 1 Ιουνίου ο Αρειος Πάγος αποφάσισε τελεσίδικα να μην ανακηρύξει το Κ.Ε.Κ. και τρία άλλα μικρότερα κόμματα για τυπικούς λόγους, καθώς και το ΔΗ.Κ.ΚΙ., ο αποκλεισμός του οποίου στηρίχθηκε σε άλλης φύσεως νομική αιτιολογία.
Σε μια απέλπιδα προσπάθεια, τα αποκλεισμένα κόμματα, καθένα για λογαριασμό του, κατέθεσαν «αίτηση θεραπείας› η οποία συζητήθηκε ένα 24ωρο αργότερα στην αρμόδια επιτροπή του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Δόθηκε, μάλιστα, η δυνατότητα ακρόασης των αιτούντων και ο δικηγόρος του Κ.Ε.Κ. Φραγκίσκος Ραγκούσης με μια εξαιρετικά τεκμηριωμένη αγόρευση παρέθεσε τους λόγους για τους οποίους η απόφαση αποκλεισμού για τυπικού χαρακτήρα κώλυμα έπρεπε να ανακληθεί.
Αχτίδα ελπίδας
Προς στιγμήν το κλίμα φάνηκε να αλλάζει και σ’ αυτή την κατεύθυνση ερμηνεύτηκε η αντικατάσταση δύο μελών της επιτροπής του Αρείου Πάγου με νέα πρόσωπα. Πληροφορίες του «Εθνος-Κυνήγι› έφεραν τους δικαστικούς να έχουν μοιρασμένες απόψεις, με ορισμένους να εγείρουν επιφυλάξεις για τη νομική ορθότητα της αρχικής εισήγησης κι έναν να υποστηρίζει πως η αίτηση θεραπείας πρέπει να απορριφθεί επί της διαδικασίας.
Δυστυχώς αυτή η τελευταία, αρνητική για την εκλογική τύχη του Κ.Ε.Κ. άποψη επικράτησε. Και την περασμένη Παρασκευή το πρώτο πολιτικό τμήμα του Αρείου Πάγου, αποτελούμενο από τους δικαστές Αθανάσιο Κρητικό (αντιπρόεδρο), Σπυρίδωνα Γκιάφη (εισηγητή), Ελευθέριο Τσακόπουλο (αρχικό εισηγητή), Γεώργιο Σαραντινό και Χρύσανθο Παπούλια, αποφάσισαν την απόρριψη των αιτήσεων ανάκλησης και θεραπείας.
Η απόρριψη, όπως προαναφέραμε, δεν έγινε επί της ουσίας, αλλά και πάλι επί της διαδικασίας. Ο Αρειος Πάγος ερμηνεύοντας τον εκλογικό νόμο 1180/81 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ανακήρυξη των συνδυασμών των υποψήφιων ευρωβουλευτών «μη όντας τυπικά διοικητική πράξη, δεν υπόκειται σε αίτηση θεραπείας, ενώ ως οριστική δικαστική απόφαση δεν επιτρέπεται να ανακληθεί›.
Βέβαια, στο σκεπτικό του το Ανώτατο Δικαστήριο παραδέχεται πως η ανακήρυξη των κομμάτων είναι «ουσιαστικά διοικητική πράξη›, γεγονός το οποίο δημιουργεί ερωτηματικό για αν και κατά πόσον υπάρχει δυνατότητα αυτή να προσβληθεί.
Το λόγο επί του προκειμένου θα έχει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, στο οποίο προσέφυγε μέσω του νομικού του εκπροσώπου το Κόμμα των Ελλήνων Κυνηγών, ενώ την ίδια ώρα αξίζει να αναφέρω πως ο (Ελληνας) Ευρωπαίος Συνήγορος του Πολίτη, Νικηφόρος Διαμαντούρος, απέφυγε να τοποθετηθεί ως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, αφήνοντας τον… αυτόματο τηλεφωνητή να απαντά στις επανειλημμένες κλήσεις του Γιώργου Αραμπατζή.
Τύποι και… ουσία
Προσωπικά δεν νομίζω πως θα μπορούσε να στοιχειοθετηθεί οποιαδήποτε μομφή σε βάρος των ανώτατων δικαστών, αφού το υπάρχον νομικό πλαίσιο, τυπικά τουλάχιστον, καλύπτει τις αποφάσεις τους. Και στο κάτω-κάτω, στην κρίση τους είναι αν θα επιχειρήσουν μια περισσότερο «στενή› ή μια διασταλτική ερμηνεία του νόμου.
Σημαντική είναι και η ευθύνη των παραγόντων του κόμματος, που δεν φρόντισαν, όπως οι αντίστοιχοι συνυποψήφιοι στα υπόλοιπα 23 κόμματα που εκπροσωπούνται, να ενημερωθούν για τις προϋποθέσεις καθόδου στις ευρωεκλογές.
Επί της ουσίας όμως, ο αποκλεισμός ενός κόμματος με καταγεγραμμένη δύναμη του 1% (65.000 ψήφοι), προβάλλοντας ως αφορμή το «ελλιπές› περιεχόμενο υπεύθυνων δηλώσεων είναι απαράδεκτος με κάθε έννοια σύγχρονης δημοκρατικής αντίληψης, αλλά και σύγχρονου νομικού πολιτισμού. Για το λόγο αυτό, άλλωστε, υπάρχουν τα εκλογοδικεία, στα οποία μπορεί να προσφύγει κανείς για να ακυρώσει την εκλογή κάποιου που δεν πληροί τις νόμιμες προϋποθέσεις.
Ομως, κακά τα ψέματα, δεν φταίνε οι δικαστές. Φταίει αυτό το παράλογο, υποκριτικό και παρωχημένο νομικοδιοικητικό πλέγμα της μοντέρνας, υποτίθεται, δημοκρατίας μας, που αφήνει περιθώριο για αποκλεισμούς, διαπλοκές και ανισότητες έναντι βασικών αρχών της δημοκρατίας.
Είμαστε, δυστυχώς, ακόμα χώρα των «υπεύθυνων δηλώσεων›. Γι’ αυτό, άλλωστε, σοφά λέει ο λαός… «στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις›!
