Αγροπεριβαλλοντικά μέτρα για την πεδινή πέρδικα

0

Η διαχείριση της υπαίθρου στο μέλλον είναι επιλογή της κοινωνίας και θα κατευθύνει την αγροτική πολιτική. Η διατήρηση της Πεδινής Πέρδικας εξαρτάται από την αγροτική πολιτική.

H εντατική γεωργία οδήγησε στην υπερπαραγωγή γεωργικών προϊόντων προκαλώντας παράλληλα σοβάρη υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος και κατά συνέπεια της ποιότητας ζωής του ανθρώπου. Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα αυτό εξέδωσε τον Κανονισμό 2078/92 για τα αγροπεριβαλλοντικά μέτρα. Οι σκοποί του Κανονισμού συνοψίζονται σε. τρεις άξονες:
1) τη μείωση των προβλημάτων από την εντατικοποίηση της γεωργίας
2) την προαγωγή ή τη διατήρηση των εκτατικών μορφών γεωργίας που έχουν μεγάλη περιβαλλοντική αξία
3) την επίλυση ειδικών περιβαλλοντικών προβλημάτων σε συγκεκριμένες περιοχές.

Στα πλαίσια του 2078/92 αντιμετωπίζετε η μείωση της ποικιλότητας των ειδών της πτηνοπανίδας. Έτσι, χρηματοδοτούνται προγράμματα βελτίωσης των ενδιαιτημάτων για είδη πτηνών όπως τον Αγριόγαλο (Otis tarda) και τον Σταχτογερανό (Grus grus) στην Ισπανία, τη Χαμωτίδα (Otis tetrax) στη Γαλλία και την Ορτυκομάνα (Crex crex) στην Ιρλανδία. Επίσης, αγροπεριβαλλοντικά μέτρα χρηματοδοτούνται και για ένα θηραματικό είδος την Πεδινή Πέρδικα (Perdix perdix).

Πεδινή Πέρδικα και αγροπεριβαλλοντικά μέτρα

Το είδος πτηνού που γνώρισε τη μεγαλύτερη αριθμητική μείωση στην Ευρώπη είναι η Πεδινή Πέρδικα. Η απώλεια αυτή στον ανανεώσιμο φυσικό πόρο που αποτελούν οι πληθυσμοί της πέρδικας έχει υπολογιστεί από τον Potts (1997), ότι κοστίζει 50 εκατομμύρια λίρες (25 δισεκατομμύρια δρχ.) ετησίως στους Ευρωπαίους κυνηγού ς σε προσπάθειες για τη διατήρηση της. Το πρόβλημα αυτό, προκάλεσε σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες το ενδιαφέρον των ερευνητών, ιδίως του Βρετανικού Οργανισμού Διατήρησης του Θηράματος (Game Conservancy). Σήμερα, η Πεδινή Πέρδικα αποτελεί το είδος για το οποίο έχουν πραγματοποιηθεί οι περισσότερες έρευνες για τις επιπτώσεις της γεωργίας στην πτηνοπανίδα. Η αξιολόγηση των επιπτώσεων των γεωργικών πρακτικών στην πέρδικα οδήγησε στη λήψη μέτρων με σκοπό τη διατήρηση του είδους αλλά και του εισοδήματος των γεωργών.

Ένας από τους τρόπους αποζημίωσης των γεωργών στη Βρετανία, αποτέλεσε ο Κανονισμός 2078/92. Σε πρόσφατη έκθεση του Βρετανικού υπουργείου αξιολογείται το πρόγραμμα που πραγματοποιήθηκε για την επίδραση αγροπεριβαλλοντικών μέτρων ειδικά για την Πεδινή Πέρδικα την περίοδο 1998-2000. Η έκθεση αναφέρει ότι η βελτίωση του ενδιαιτήματος της πέρδικας πραγματοποιείται με:
1) τη διαχείριση των καλλιεργειών ώστε να προσελκύουν μεγάλους πληθυσμούς εντόμων
2) την δημιουργία κατάλληλων θέσεων φωλεοποίησης.

Στην έκθεση περιγράφονται μέτρα που μπορούν να βελτιώσουν τα ενδιαιτήματα της πέρδικας, όπως: αγρανάπαυση, περιορισμός της χρήσης φυτοφαρμάκων στα περιθώρια των αγρών, επισπορά, λωρίδες με πολυετή αγρωστώδη, φυτοφράκτες κλπ.

Η Πεδινή Πέρδικα και τα αγροπεριβαλλοντικά μέτρα στην Ελλάδα

Το 19ο αιώνα η Πεδινή Πέρδικα εξαπλωνόταν στην ηπειρωτική Ελλάδα, εκτός της Πελοποννήσου. Από την δεκαετία του ’50 και μετά ο πληθυσμός της άρχισε να μειώνεται με υψηλούς ρυθμούς. Σήμερα, η πέρδικα έχει περιοριστεί στη Μακεδονία και τη Θράκη σε περιοχές όπου η γεωργία δεν είναι εντατική. Παράλληλα, η θήρα του είδους απαγορεύτηκε πριν μια 20ετία χωρίς να καταγραφεί κάποια ανάκαμψη στους πληθυσμούς.

Η ανάγκη λήψης μέτρων για την βελτίωση των ενδιαιτημάτων (βιοτ6πων) της Πεδινής Πέρδικας είναι εμφανής. Προς την κατεύθυνση αυτή, έχουν ήδη ξεκινήσει δράσεις η Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας -Θράκης και οι Κυνηγετικοί Σύλλογοι αρμοδι6τητάς της, κυρίως με ειδικές σπορές και τη διατήρηση αθέριστων λωρίδων στα σιτηρά.

Όσον αφορά τον προγραμματισμό για τα αγροπεριβαλλοντικά μέτρα, δεν έχει ληφθεί κάποια μέριμνα για το είδος στην Ελλάδα. Λαμβάνοντας όμως υπόψη ότι η Πεδινή Πέρδικα:
– βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο στην τροφική πυραμίδα, οπ6τε μέτρα για την προστασία της πρόκειται να συντελέσουν στη διατήρηση άλλων πτηνών και θηλαστικών, της χλωρίδας και της εντομοπανίδας
– αποτελεί σημαντικό θηραματικό είδος
– ανήκει στην κατηγορία των “τρωτών” του Κόκκινου Βιβλίου.

Κρίνεται σκόπιμη, η αξιοποίηση των αγροπεριβαλλοντικών μέτρων με:
α) την καταγραφή των περιοχών που διαβιεί η πέρδικα ως υψηλού οικολογικού ενδιαφέροντος, οι οποίες θα έχουν προτεραιότητα για την εφαρμογή των αγροπεριβαλλοντικών μέτρων και
β) τον κατάλληλο σχεδιασμό και την εφαρμογή των αγροπεριβαλλοντικών μέτρων στις περιοχές που διαβιεί η πέρδικα, λαμβάνοντας υπόψη την οικολογία του είδους.

Η εφαρμογή του 2078/92

Από το 1995 στα περισσότερα κράτη της Ε.Ε. σχεδιάστηκαν και εφαρμόστηκαν μέτρα και πολιτικές στα πλαίσια του Κανονισμού. Τα μέτρα αυτά προσαρμόστηκαν στις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές συνθήκες και περιβαλλοντικά προβλήματα. Για παράδειγμα, στη Βρετανία όπου η κοινή γνώμη ενδιαφέρεται για την προστασία του τοπίου και της άγριας πανίδας τα αγροπεριβαλλοντικά μέτρα στράφηκαν προς την κατεύθυνση αυτή, αντίθετα στην Ολλανδία κύρια βαρύτητα δόθηκε στην αντιμετώπιση της νιτρορύπανσης. Η εμπειρία και παράδοση της κάθε χώρας προσδιόρισε επίσης τους φορείς που εμπλέκονται στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων (δημόσιες υπηρεσίες, οργανισμοί, καταναλωτές κτλ.), αλλά και την επιτυχία στην εφαρμογή του Κανονισμού.

Μέχρι τα τέλη τού 1998 εντάχθηκε στα αγροπεριβαλλοντικά προγράμματα το 19,5% της έκτασης της Ευρώπης, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα ήταν 0,6%, για άλλες Μεσογειακές χώρες ήταν: Ιταλία 13,6%, Γαλλία 22,9%, Ισπανία 2,9%, Πορτογαλία 16,8%. Η αδυναμία της Ελλάδας να εκμεταλλευτεί τον Καν. 2078/92 δεν οφείλεται σε αντικειμενικές αιτίες, αλλά στην έλλειψη περιβαλλοντικής πολιτικής και την κυριαρχία της αναχρονιστική ς αντίληψης της μεγιστοποίησης της παραγωγής.

ΠΑΝ – ΘΗΡΑΣ 2002
Χρήστος Σώκος
Δασολόγος – Θηραμοτολόγος
Ανδρέας Μαμώλος
Δρ. Οικολογίας

Share.

Τα σχόλια είναι κλειστά σε αυτό το θέμα


Μετάβαση σε γραμμή εργαλείων