Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο η Ελλάδα για παραβάσεις Οδηγιών για το περιβάλλον
Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατέφυγε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη συμμόρφωση της Ελλάδας σύμφωνα με τις κοινοτικές οδηγίες που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος
Την παραπομπή της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (ΔΕΚ) για τις υποθέσεις της μονάδας επεξεργασίας λυμάτων στη Ψυτάλλεια, τη χωματερή στην περιοχή Μαρουλά της Κρήτης και την έλλειψη προστασίας ενός σπάνιου είδους φιδιού στη Μήλο, αποφάσισε σήμερα στις Βρυξέλλες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σε ότι αφορά τη μονάδα επεξεργασίας λυμάτων της Ψυτάλλειας, η κατασκευή της οποίας συγχρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ μέσω του Ταμείου Συνοχής, η Επιτροπή θα παραπέμψει την Ελλάδα στο ΔΕΚ για τη μη επεξεργασία και την επικίνδυνη μεταφορά λυματολάσπης από τη μονάδα επεξεργασίας στα περίχωρα των Αθηνών, και ειδικότερα στη χωματερή των Ανω Λιοσίων. Η πρακτική αυτή, η οποία αποτελεί παράβαση της σχετικής κοινοτικής νομοθεσίας, θέτει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, δεδομένου ότι η ανεπεξέργαστη λυματολάσπη ενδέχεται να περιέχει λοιμώδεις μικροοργανισμούς που μπορούν να καταλήξουν στο οδόστρωμα κατά τη μεταφορά τους μέσω πυκνοκατοικημένων περιοχών.
Αμελούν οι ελληνικές αρχές
Επίσης, πρόβλημα αποτελεί το γεγονός ότι η λυματολάσπη διατίθεται σε υγρή μορφή, η οποία απαιτεί τριπλάσιο χώρο απ’ ότι η αποξηραμένη λυματολάσπη. Σύμφωνα με την εκπρόσωπο της Επιτροπής, η μονάδα της Ψυτάλλειας, η οποία επεξεργάζεται τα λύματα της πόλης των Αθηνών, παράγει κάθε μέρα 300 τόνους λυματολάσπης, ενώ τους προσεχείς μήνες η ποσότητα αυτή αναμένεται να αυξηθεί σε 800 τόνους ημερησίως, όταν θα λειτουργήσει πλήρως το νέο σύστημα επεξεργασίας λυμάτων.
Η Επιτροπή είχε προειδοποιήσει δύο φορές για την ανάγκη επίλυσης των προβλημάτων που παρουσιάζει η λειτουργία της μονάδας της Ψυτάλλειας, ωστόσο οι ελληνικές αρχές ανέφεραν τότε ότι προγραμματίζουν την κατασκευή μονάδας αποξήρανσης της λυματολάσπης στην περιοχή και πως ολοκλήρωσαν την επιβεβλημένη εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Όμως, όπως αναφέρει η Επιτροπή, η διαδικασία της προκήρυξης δεν έχει δρομολογηθεί , επειδή οι ελληνικές αρχές είχαν υποβάλει αίτημα περαιτέρω χρηματοδότησης εκ μέρους της ΕΕ.
Η δεύτερη παραπομπή στο ΔΕΚ αφορά τον παράνομο, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χώρο υγειονομικής ταφής (χωματερή) που λειτουργεί στον ενταγμένο στο δίκτυο Natura 2000 χώρο “Πρασσιανό Φαράγγι ” στον Μαρουλά της Κρήτης. Ο τόπος αυτός φιλοξενεί σωρεία άγριων πτηνών, κυρίως αρπακτικών, τα οποία τυγχάνουν προστασίας από την Οδηγία για τα άγρια πτηνά. Από τις έρευνες της Επιτροπής προέκυψε ότι ο χώρος υγειονομικής ταφής λειτουργεί χωρίς άδεια και ότι θέτει σε κίνδυνο την υγεία των ανθρώπων και μολύνει το περιβάλλον.
Οι ελληνικές αρχές δρομολόγησαν εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, προκειμένου να διορθώσουν τις ατέλειες του χώρου υγειονομικής ταφής και να τον επεκτείνουν, ωστόσο, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων είναι επιδερμική, επειδή δεν συνεκτιμά την ύπαρξη ζώνης προστασίας και την παράνομη λειτουργία της υφιστάμενης χωματερής.
Επίσης, η Επιτροπή αποφάσισε να παραπέμψει την Ελλάδα στο ΔΕΚ για τη μή προστασία της έχιδνας της Μήλου (Vipera schweizeri), ένα σπάνιο είδος, το οποίο χρήζει αυστηρής προστασίας σύμφωνα με την Οδηγία της ΕΕ για τους φυσικούς οικότοπους. Οι ελληνικές αρχές, μετά τις προειδοποιήσεις της Επιτροπής, προέβησαν στη λήψη μερικών ακόμα μέτρων προς την κατεύθυνση ενός πλήρους νομικού πλαισίου για την προστασία της έχιδνας, χωρίς ωστόσο, όπως αναφέρει η Επιτροπή, να παρέχουν ακόμη ικανοποιητική προστασία για το σπάνιο αυτό είδος.
Εξάλλου, η Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα για τη συμμόρφωση της με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, που την είχε καταδικάσει για τη μη κατάλληλη απομάκρυνση του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού που περιέχει τις καρκινογόνες ουσίες πολυχλωροδιφαινύλια (PCB).
Μέχρι τη δεκαετία του ’80, τα PCB χρησιμοποιούνταν ευρέως στον ηλεκτρολογικό εξοπλισμό, για λόγους αποφυγής της καύσης του συγκεκριμένου εξοπλισμού. Τώρα, η χρήση τους στο χώρο της ΕΕ υπόκειται σε αυστηρό έλεγχο, πλην όμως παραμένουν ορισμένες εφαρμογές και είδη εξοπλισμού που περιέχουν τις ουσίες αυτές. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα αυτό, η Οδηγία για το PCB επιβάλλει στα κράτη -μέλη, μεταξύ άλλων, τη διενέργεια απογραφών του εξοπλισμού που περιέχει PCB πέραν ορισμένων ορίων, καθώς και τη θέσπιση σχεδίων για τον ασφαλή καθαρισμό και την απομάκρυνση του συγκεκριμένου εξοπλισμού. Σύμφωνα με την Επιτροπή, η Ελλάδα, παρά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, μόνο εν μέρει εκπλήρωσε τις υποχρεώσεις τις. Συγκεκριμένα, η Επιτροπή δεν έχει, μέχρι στιγμής, γίνει αποδέκτης απογραφών των συσκευών που περιέχουν PCB, ενώ τα σχέδια “καθαρισμού /απομάκρυνσης” που προβλέπει η Ελλάδα δεν είναι ικανοποιητικά.
Η Επιτροπή αποφάσισε να απευθύνει προς την Ελλάδα γραπτή προειδοποίηση για άλλες πέντε περιπτώσεις που αφορούν τη σωστή εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ. Μεταξύ των περιπτώσεων αυτών συγκαταλέγεται και η μή ενσωμάτωση εκ μέρους της Ελλάδας, της κοινοτικής Οδηγίας για το όζον . Η μεταφορά της Οδηγίας αυτής έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί στις 9 Σεπτεμβρίου 2003.
Η Οδηγία για το όζον επιβάλλει στα κράτη- μέλη την ενημέρωση του πληθυσμού, ώστε να παραμείνει στα σπίτια του και να κλείνει τα παράθυρα όταν οι συγκεντρώσεις όζοντος στα χαμηλά ατμοσφαιρικά στρώματα (αιθαλομίχλη) φθάνουν σε ορισμένα όρια και επίσης να εξετάζουν τη λήψη μέτρων για τον περιορισμό των επιπέδων, π.χ. περιορίζοντας την οδική κυκλοφορία.
Επίσης, η Οδηγία θεσπίζει μακροπρόθεσμους στόχους για την προστασία της υγείας του ανθρώπου και της βλάστησης, από το όζον των χαμηλών ατμοσφαιρικών στρωμάτων. Σε υψηλότερες συγκεντρώσεις, το όζον των χαμηλών ατμοσφαιρικών στρωμάτων μπορεί να προκαλέσει αναπνευστικά προβλήματα και να επιδεινώσει το άσθμα, ιδίως στους ηλικιωμένους και στα παιδιά, ενώ μπορεί, επίσης, να περιορίσει την ανάπτυξη των καλλιεργειών και των δασών.
Οι υπόλοιπες περιπτώσεις , για τις οποίες η Επιτροπή αποφάσισε την αποστολή γραπτής προειδοποίησης προς την Ελλάδα (και άλλα κράτη – μέλη) αφορούν τις εξής παραλείψεις:
* έκδοσης και γνωστοποίησης μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2003, της μεταφοράς της Οδηγίας, σχετικά με τη θέσπιση συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου στην ΕΕ (τελική γραπτή προειδοποίηση)
* υποβολής μέχρι τις 31 Μαρτίου 2004 του εθνικού σχεδίου διάθεσης που να περιγράφει την ποσότητα των δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου που η Ελλάδα προτίθεται να χορηγήσει στις βιομηχανίες της, ούτως ώστε να είναι σε θέση να συμμετάσχουν του χρόνου στο σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (πρώτη γραπτή προειδοποίηση)
* υποβολής εκθέσεων για τη χρήση του φυτοφαρμάκου μεθυλοβρωμίδιο στα καλλιεργούμενα φυτά που αποτελούν αντικείμενο εμπορίας. Το μεθυλοβρωμίδιο προσβάλλει την προστατευτική, για την υδρόγειο, στιβάδα του όζοντος και πρέπει να εξαλειφθεί, βάσει του κανονισμού της ΕΕ για το όζον (πρώτη γραπτή προειδοποίηση)
* ανταπόκρισης στην προθεσμία (Δεκέμβριος 2000) σχετικά με την εγκατάσταση κατάλληλης μονάδας επεξεργασίας λυμάτων σε πόλεις και κωμοπόλεις άνω των 15.000 κατοίκων, στο πλαίσιο της Οδηγίας για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων (πρώτη γραπτή προειδοποίηση).
Σχολιάζοντας τις αποφάσεις, η αρμόδια για το περιβάλλον επίτροπος Μάργκοτ Βάλστρομ δήλωσε ότι η περιβαλλοντική προστασία δεν είναι ζήτημα πολυτέλειας στην πολιτική ημερήσια διάταξη, πρόκειται για πολύ σημαντικές ανησυχίες των Ευρωπαίων πολιτών. Η κ. Βάλστρομ επεσήμανε ότι τα κράτη- μέλη πρέπει να πάρουν στα σοβαρά τις υποχρεώσεις που υπέχουν βάσει του περιβαλλοντικού δικαίου της ΕΕ. “Η Ελλάδα οφείλει να αναβαθμίσει τις πρακτικές της και να καταβάλει εντονότερες προσπάθειες για την ορθή εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ”, καταλήγει η κ. Βάλστρομ.
