Οι κίνδυνοι από το λαθρεμπόριο σκύλων.
Τι πρέπει να γνωρίζουν όσοι αγοράζουν κατοικίδια
για να μη χάσουν εκτός από τα χρήματά τους και την υγεία τους.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΜΠΙΤΣΙΚΑ – ΜΑΧΗ ΤΡΑΤΣΑ
e-mail: mpitsi@dolnet.gr
Η παράνομη αγοραπωλησία ζώων (κατοικίδιων αλλά και ειδών της άγριας πανίδας) αποτελεί μια συνηθισμένη πρακτική για εμπόρους και ζωόφιλους όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Αλλωστε, σύμφωνα με τη Διεύθυνση Κτηνιατρικής του υπουργείου Γεωργίας, δεν υπάρχει νομοθεσία (ούτε εθνική ούτε κοινοτική) που να καθορίζει το καθεστώς της εμπορίας κατοικίδιων, οπότε κανένα εκτροφείο δεν μπορεί να θεωρηθεί εγκεκριμένο. Πολλά από αυτά δεν έχουν ούτε άδεια λειτουργίας, δεν πληρούν τις προδιαγραφές εκτροφής, δεν κόβουν αποδείξεις ενώ δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο να δίνουν πλαστά πεντιγκρί. Τα διαφυγόντα κέρδη, όπως παραδέχονται οι αρμόδιοι, είναι τεράστια. Οσον αφορά τα άγρια ζώα, η σύμβαση CITES για το Διεθνές Εμπόριο Απειλουμένων Ειδών απαγορεύει ρητά την εμπορία τους, γεγονός που ελάχιστα αγγίζει τους έλληνες ιδιοκτήτες καταστημάτων πώλησης ζώων, πολλοί από τους οποίους, όπως αποδεικνύεται με μια και μόνο ματιά στις βιτρίνες τους, την παραβιάζουν. Το θέμα της παράνομης πώλησης ζώων ήρθε και πάλι στο προσκήνιο μετά τη σύλληψη του “εκπαιδευτή” σκύλων από τη Φθιώτιδα Ηλία Λιασκώνη για τη δολοφονία των τριών κυνηγών – οι οποίοι λέγεται ότι αναζητούσαν κυνηγόσκυλα εν όψει της νέας κυνηγετικής περιόδου.
Από τα πιο περιζήτητα κυνηγετικά σκυλιά τα πόιντερ (κουτάβια) πωλούνται ως και 450 ευρώ έκαστο. Αν μάλιστα είναι εκπαιδευμένα (για τον εντοπισμό θηραμάτων), η τιμή τους μπορεί να φθάσει ή και να ξεπεράσει τις 2.000 ευρώ
Το εμπόριο σκύλων (ιδιαίτερα των κυνηγετικών) στην Ελλάδα είναι μια… ιδιωτική υπόθεση. Λογικό και επόμενο αφού, όπως καταγγέλλει η κυρία Ιωάννα Γκαραγκούνη, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ζωοφιλικών Σωματείων, “σε σπίτια, σε αυλές, σε υπόγεια ζευγαρώνουν ζώα κάτω από άθλιες συνθήκες, μέσα σε βρώμικα κλουβιά. Ολα τα κυνοτροφεία και τα εκτροφεία που λειτουργούν σήμερα στη χώρα μας είναι παράνομα”. Το διαβεβαιώνει και η εκτροφέας σκύλων και γάτων κυρία Μ.Χ. που δραστηριοποιείται στα Μεσόγεια της Αττικής. “Οταν πρωτοξεκίνησα επικοινώνησα με το υπουργείο Γεωργίας ώστε να ενημερωθώ για τις προδιαγραφές των εκτροφείων και για το ποια διαδικασία έπρεπε να ακολουθήσω. Δεν βρήκα άκρη και συνέχισα μόνη μου. Πάντως, για να βγάλει ένα εκτροφείο τα έξοδά του πρέπει να παρανομήσει” τονίζει η ίδια και εξηγεί: “Η σωστή διατροφή των ζώων, ο εμβολιασμός τους, η περιποίησή τους κοστίζουν πολύ ακριβά. Γι’ αυτό πολλοί αγοράζουν χονδρικώς “καθαρόαιμα” ζώα, κυρίως από την Κεντρική Ευρώπη (Ουγγαρία, Τσεχία, Ρουμανία κ.α.) με αμφίβολα πιστοποιητικά, σαφώς φθηνότερα από ό,τι θα τους κόστιζε αν ζευγάρωναν ζώα στο εκτροφείο τους. Η μεταπώληση γίνεται σε πολύ υψηλές τιμές. Τα σκυλιά αυτά μπορεί να είναι υγιή, ίσως και όχι. Σίγουρα όμως δεν έχουν την καθαρότητα, π.χ., των αγγλικών σκύλων”.
Πολλά εκτροφεία δεν έχουν ούτε άδεια λειτουργίας, οπότε ο εμβολιασμός των ζώων δεν ελέγχεται από τους αρμόδιους των Διευθύνσεων Κτηνιατρικής. Γι’ αυτό συχνά σκύλοι και γάτες που έχουν αγοραστεί σε παράνομα εκτροφεία πεθαίνουν από διάφορες ασθένειες, ενώ αποτελούν κίνδυνο και για τη δημόσια υγεία (μετάδοση ζωοανθρωπονόσων).
Παρόμοιες μεθόδους με αυτές των εκτροφέων ακολουθούν και τα καταστήματα πώλησης μικρών ζώων. Τα πιστοποιητικά που δίνουν δεν μπορούν να ελεγχθούν ως προς τη γνησιότητά τους – ιδιαίτερα αν το ζώο προέρχεται από χώρα της Κεντρικής Ευρώπης. Αλλωστε δεν υπάρχει νομοθεσία, ούτε εθνική ούτε κοινοτική, που να καθορίζει τα χαρακτηριστικά των καθαρόαιμων. Τη δουλειά αυτή έχουν αναλάβει ιδιωτικοί φορείς. “Παγκοσμίως το θέμα της καθαροαιμίας είναι ασαφές. Στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, όπως στην Αγγλία ή στη Γαλλία, οι φορείς αυτοί έχουν μια ιστορία και ένα κύρος. Στην Ελλάδα τις καθαροαιμίες των ζώων τις δίνει ο Κυνοφιλικός Ομιλος Ελλάδος” σημειώνει η κτηνίατρος κυρία Ντίνα Πελτέκου. Οπως όμως επισημαίνει ένας από τους εκτροφείς ζώων στην Αττική, για να πάρει ένα ζώο πεντιγκρί πρέπει να δηλωθεί ως και 30 ημέρες μετά τη γέννησή του. “Κανένας όμως δεν το κάνει διότι στο μεταξύ το ζώο μπορεί να πεθάνει και να χάσουμε τα χρήματα της αίτησης”.
Πάντως, η κυρία Πελτέκου συμβουλεύει όσους σκοπεύουν να αγοράσουν σκύλο (ώστε να μη βρεθούν προ δυσάρεστων εκπλήξεων):
– να επισκέπτονται έναν κτηνίατρο προτού αγοράσουν το ζώο ώστε να ξέρουν τι να προσέξουν·
– να βλέπουν (στα εκτροφεία) και τη μητέρα του κουταβιού που θα αγοράσουν·
– να μην αγοράζουν σκύλο (από εκτροφείο ή από κατάστημα) που ζει περιορισμένος σε κλουβί μαζί με άλλους σκύλους·
– να ελέγχουν αν το ζώο είναι ζωηρό και αν γυαλίζει το τρίχωμά του·
– να μη δίνουν όλα τα χρήματα για την αγορά του ζώου προτού το εξετάσει δικός τους κτηνίατρος.
Τα καταστήματα μικρών ζώων υποχρεώνουν τον πελάτη να υπογράψει ένα έγγραφο με το οποίο αποδέχεται ότι ύστερα από 24 ώρες ο έμπορος δεν φέρει ευθύνη για το ζώο. “Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει ο αγοραστής να υπογράψει ένα τέτοιο χαρτί. Υπάρχουν ιοί οι οποίοι έχουν περίοδο επώασης περίπου 8-10 ημέρες, όπως της γαστρεντερίτιδας, της ηπατίτιδας, της μόρβας” τονίζει η κυρία Πελτέκου.
Η συνήθης τακτική που ακολουθούν οι Ελληνες – ιδιαίτερα οι κυνηγοί – είναι η αγορά σκύλων από… οικογενειακές επιχειρήσεις. Δηλαδή δύο ιδιοκτήτες σκύλων ζευγαρώνουν τα ζώα τους και στη συνέχεια μοιράζονται τα χρήματα από τις πωλήσεις των κουταβιών. Αυτός που έχει το θηλυκό διαλέγει πρώτος τα δικά του κουτάβια. Σε πολλές περιπτώσεις όμως τα “προξενιά” χαλούν τη φιλία των αφεντικών, αφού τα ποσά που αλλάζουν χέρια με αυτόν τον τρόπο είναι τεράστια.
Αυτή η τακτική εγκυμονεί κινδύνους και για τους αγοραστές. Ο κύριος Δ.Ν. είναι κυνηγός που ζει στον Βόλο. Τα τελευταία χρόνια του έχουν κλέψει τρία άριστα εκπαιδευμένα σκυλιά. “Υπάρχουν κυκλώματα που τα μεταπωλούν σε άλλες περιοχές της χώρας. Οι εκπαιδευμένοι σκύλοι ράτσας είναι πολύ ακριβοί. Μπορεί να φθάσουν και τα 6.000 ευρώ” λέει ο ίδιος.
Οι τιμές για τα κουτάβια (ως 50 ημερών) είναι 150-450 ευρώ. Οι εκπαιδευμένοι σκύλοι όμως πωλούνται πολύ ακριβότερα. Τα πουλόσκυλα, αυτά δηλαδή που είναι εκπαιδευμένα για να εντοπίζουν τα πουλιά (όπως τα πόιντερ, τα σέτερ, τα κούρτσχααρ), φθάνουν τα 1.000-2.000 ευρώ. Πολύ ακριβότερα είναι τα λαγόσκυλα. Ενα γκέκας που έχει εκπαιδευτεί για να πιάνει λαγούς πωλείται 6.000 ευρώ, ίσως και ακριβότερα αν στην εκπαίδευσή του προστεθεί και το κυνήγι αγριόχοιρων.
ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΗ
Αγρια ζώα για “εκκεντρικούς”
Στους κύκλους των ευρωπαίων – και όχι μόνο – συλλεκτών και επιστημόνων η ελληνική πανίδα έχει πολύ υψηλή ζήτηση. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι τελωνειακοί υπάλληλοι έκπληκτοι ανακαλύπτουν στις αποσκευές των ταξιδιωτών φίδια, αβγά πουλιών, χελώνες και άλλα είδη τα οποία περιλαμβάνονται στην ευρωπαϊκή οδηγία που ελέγχει την εισαγωγή και εξαγωγή άγριων ζώων και φυτών.
Οι συλλέκτες συνήθως συλλέγουν οι ίδιοι τα είδη που κοσμούν τις συλλογές τους ή τα αγοράζουν έναντι υψηλής αμοιβής. Η τιμή των αβγών ή των νεοσσών άγριων αρπακτικών ξεκινά από 10.000 δρχ. και ανεβαίνει ανάλογα με τη σπανιότητα του είδους. Από τα πιο ακριβά είδη της ελληνικής πανίδας είναι η οχιά της Μήλου με τιμή που αγγίζει το μισό εκατομμύριο. Περιζήτητες είναι και οι χερσαίες χελώνες ενώ υψηλές τιμές στο διεθνές παζάρι άγριας πανίδας πιάνουν και ορισμένα σπάνια είδη ελληνικών πεταλούδων (ως και 50.000 δρχ. έκαστη). Στα καταστήματα κατοικίδιων ζώων πωλούνται παρανόμως κοτσύφια και γαλιάντρες έναντι 10.000 δρχ., καρδερίνες με 6.000 δρχ., κοκκινολαίμηδες με 5.000 δρχ., αλλά και σπάνιες σαύρες, φίδια, ακόμη και αλιγάτορες. Σε καθημερινές εφημερίδες μάλιστα δημοσιεύονται αγγελίες που προωθούν για πώληση αντιλόπες, αλεπούδες, κύκνους, ρακούν κτλ.
ΠΑΡΑΝΟΜΑ ΔΙΚΤΥΑ
Τα αδέσποτα-πειραματόζωα
Συμβαίνει και αυτό. Παράνομο δίκτυο “ζωοφιλικών οργανώσεων-φαντασμάτων” αλλά και ιδιώτες προωθούν για εκμετάλλευση σκύλους και γάτες σε ευρωπαϊκές χώρες όπου αφθονούν οι βιομηχανίες καλλυντικών και ανθεί το εμπόριο γούνας. Την καταγγελία έκανε προ μηνός η Ομάδα Πρωτοβουλίας για την Ερευνα της Εξαγωγής Αδέσποτων Σκύλων από την Ελλάδα στη Δυτική και Βόρεια Ευρώπη (ΟΠΕΕΑΣ). Σε ανακοίνωσή της – την οποία υπογράφουν 103 ζωόφιλοι, μεταξύ των οποίων οι κκ. Μιλτιάδης Εβερτ, βουλευτής, Μιχάλης Παπαγιαννάκης, ευρωβουλευτής, Δημήτρης Μυταράς, ζωγράφος, κ.ά. – γίνεται έκκληση για τη διερεύνηση μιας δοσοληψίας σκοτεινής και μυστικής που διεξάγεται εδώ και 15 χρόνια κάτω από τη μύτη των ελληνικών αρχών.
Σύμφωνα με έρευνα της Ομάδας Πρωτοβουλίας, αδέσποτα σκυλιά εξάγονται από τη χώρα μας προς τη Γερμανία, την Αυστρία, τη Βρετανία, τη Σουηδία, το Βέλγιο, την Ολλανδία και τη Γαλλία για να χρησιμοποιηθούν παρανόμως σε κτηνιατρικές κλινικές (π.χ. για μεταμοσχεύσεις οργάνων ή αφαίρεση κολλαγόνου κτλ.), για πειραματικούς σκοπούς ή για να αξιοποιηθεί το δέρμα τους σε παιχνίδια ή παραεμπόριο γούνας. Ο αριθμός των ζώων που εξάγονται από την Ελλάδα υπολογίζεται σε 5.000-6.000, με κόστος εξαγωγής 70.000-200.000 δρχ. Το κέρδος βεβαίως είναι πολλαπλάσιο.
ΤΟ ΒΗΜΑ, 25-08-2002
