……………..του Γιάννη Θεοδώρου
Με αφορμή την επιστολή – διαμαρτυρία που αναρτήθηκε στο forum, και αφορά την προστατευόμενη ολυμπιακή περιοχή του Σχινιά, έγινε μια μικρή έρευνα, που ο καθένας θα μπορούσε να κάνει, για να δει πως έχει η κατάσταση σήμερα στην πολύπαθη αλλά πολυδιαφιμησμένη, την εποχή των Ολυμπιακών αγώνων, περιοχή.
Η επιστολή έχει ως εξής «…Την Κυριακή των Βαΐων είχα πάει εκδρομή στον υγρότοπο του Σχινιά με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, της οποίας είμαι μέλος και εθελόντρια από το 1999.
Μια κυρία της παρέας, η οποία κατοικεί στην περιοχή, μας περιέγραψε μια κατάσταση πολύ ανησυχητική όσον αφορά το κυνήγι. Μας είπε ότι ακούγονται διαρκώς τουφεκιές αδιακρίτως εποχής μέσα στην προστατευόμενη περιοχή και ανάμεσα σε σπίτια. Ότι μια φορά άκουσε ένα δυνατό κρότο στην αυλή της, βγήκε να δει τι συνέβαινε και ένα κεραμίδι έπεσε ακριβώς μπροστά της, ενώ ακριβώς απέναντί της βρισκόταν ο κυνηγός που είχε πυροβολήσει. Ότι μια φορά που έκανε βόλτα με την κόρη της ακούστηκε πυροβολισμός και ένα σμάρι δεκοχτούρες σωριάστηκαν στα πόδια τους. Ότι όποτε δει κανέναν και του πει να φύγει, τη βρίζει και από πάνω και της λέει να τον αφήσει ήσυχο. Ότι πυροβολούν ότι κινείται, ασχέτως εποχής και είδους, χωρίς όρια, χωρίς ούτε καν να τα μαζεύουν. Ότι είναι πολύ δύσκολο να τους εντοπίσεις και να κάνεις καταγγελία χωρίς στοιχεία. Ότι οι τοπικές αρχές αδιαφορούν. Μπορεί κανείς να τα πιστέψει αυτά ή όχι. Ωστόσο νομίζω ότι εσείς, ως κυνηγοί, γνωρίζετε καλύτερα από τον καθένα το πρόβλημα της λαθροθηρίας, του θράσους πολλών κυνηγών, της καταστρατήγησης των γραπτών και άγραφων νόμων του κυνηγιού. Νομίζω ότι βρισκόσαστε στην καλύτερη θέση από τον καθένα για να βοηθήστε στον περιορισμό αυτού του φαινομένου, που αμαυρώνει την εικόνα των κυνηγών. Απευθύνω έκκληση λοιπόν σε όλους τους κυνηγούς να βοηθήσουν, τηρώντας οι ίδιοι τους κανόνες και επηρεάζοντας όσο μπορούν τους άλλους κυνηγούς.
Ευχαριστώ».
Όπως είπαν όλοι οι συνάδελφοι κυνηγοί που απάντησαν στο μήνυμα αλλά και με βάση το τι είναι νομοθετημένο στην χώρα μας, το “παράνομο κυνήγι” και κατ΄ επέκταση η “λαθροθηρία” ορίζονται, ως “αδικήματα”, και, περιγράφονται από τις διατάξεις του “Δασικού Κώδικα-ΝΔ 86/1969” .
Επομένως σε κάθε περίπτωση είναι σαφείς οι περιορισμοί που ισχύουν για τους κυνηγούς και επιπλέον υπάρχει συγκεκριμένη διάταξη, που απαγορεύει το κυνήγι σε απόσταση συγκεκριμένων μέτρων από τις κατοικίες για λόγους αποφυγής ατυχημάτων.
Επίσης σε κάθε ή για κάθε περιοχή, υπάρχουν ειδικές απαγορευτικές πινακίδες εφόσον δεν επιτρέπεται το κυνήγι, την δε απαγόρευση “ενεργούν” τα κρατικά θεσμικά όργανα {Δασαρχεία κλπ}, υπάρχουν δε και συγκεκριμένοι τρόποι αναγνώρισης των ζωνών αυτών που χαρτογραφούνται και όλες οι περί των απαγορεύσεων “κανονιστικές πράξεις διοικητικού χαρακτήρα”, είθισται να δημοσιεύονται και στην ΕτΚ.
Συνεπώς δεν μπορεί κατά συνεκδοχή και υπεραπλουστευμένα να μιλάμε για “όχληση” από τις ντουφεκιές και “λαθροθηρία” ή «σκαγιωμένα κεραμίδια», αν προηγουμένως δεν έχουμε δώσει το “στίγμα” της περιοχής και δεν έχουμε ερευνήσει το τι ισχύει επακριβώς.
Αν λ.χ το κυνήγι επιτρέπεται, επιτρέπονται και οι ντουφεκιές αφού τηρηθούν τα ελάχιστα όρια ασφάλειας από τις κατοικίες, μιας και κυνηγετικά όπλα χωρίς “κρότο” δεν υπάρχουν…
Αν δεν επιτρέπεται το κυνήγι, επειδή μιλάμε για περιοχή του Σχινιά, μου κάνει φοβερή εντύπωση να επιδράμουν εκεί λαθροθήρες και να μην τους έχει πάρει κανείς “χαμπάρι”… Ψάχνοντας λοιπόν το αρχείο, παραθέτω εξ αντιγραφής, το ακόλουθο δημοσίευμα, μιας και η συντάκτρια του παραπάνω μηνύματος έχει κάποια σχέση και με την ΕΟΕ:
” Hμερομηνία : 11-10-06
Ο Σχινιάς χωρίς Ολυμπιακό μακιγιάζ…
Σήμερα το Εθνικό Πάρκο Σχινιά δεν θυμίζει σε τίποτα τον παράδεισο που έταζε το ΥΠΕΧΩΔΕ προκειμένου να χωροθετήσει το Κωπηλατοδρόμιο. Τα αυθαίρετα παραμένουν, το σύστημα πυρόσβεσης δεν λειτουργεί, ενώ το καλοκαίρι ο υγρότοπος έμεινε χωρίς νερό, λόγω δολιοφθοράς…
To Eθνικό Πάρκο Σχινιά υπήρξε για κάποια περίοδο μία από τις πιο προβεβλημένες προστατευόμενες περιοχές της Ελλάδας. Αιτία, η γνωστή διαμάχη για τη χωροθέτηση του ολυμπιακού κωπηλατοδρομίου στην περιοχή. Η περίοδος της δημοσιότητας, όμως, ήταν σύντομη και η λήξη της συνέπεσε -όχι τυχαία- με τη λήξη των αγώνων. Ο υγρότοπος του Σχινιά επέστρεψε και παραμένει στην αφάνεια ακόμα και αν σήμερα η ανάγκη προστασίας του είναι πιο κρίσιμη από ποτέ.
Μια ματιά στη σημερινή εικόνα της περιοχής είναι αποκαλυπτική: τα παράνομα κτίσματα στην παραλία του Σχινιά, ενώ έχουν κριθεί κατεδαφιστέα εδώ και χρόνια από το Συμβούλιο της Επικρατείας, παραμένουν. Το σύστημα πυρόσβεσης έμεινε για ένα ακόμη καλοκαίρι εκτός λειτουργίας τη στιγμή που οι πυρκαγιές σάρωναν τη μισή Ελλάδα. Σημαντικό μέρος των υδραυλικών έργων αλλά και ο οδικός άξονας που θα απέτρεπε την δίοδο των αυτοκινήτων μέσα από το πάρκο δεν υλοποιήθηκαν ποτέ, ενώ έχουν εξασφαλιστεί 1.244.000 ευρώ από το Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης. Τέλος, σχεδόν όλο το καλοκαίρι, ο υγρότοπος έμεινε χωρίς νερό. Πώς συνέβη αυτό; Με αλλαγή της ροής των βανών που εξασφαλίζουν την παροχή του νερού της Μακαρίας Πηγής στο κωπηλατοδρόμιο και κατ’ επέκταση στον υγρότοπο. Αποτέλεσμα; Το νερό κατέληγε στη θάλασσα. Σημαντική λεπτομέρεια: όταν διαπιστώθηκε η αντιστροφή των βανών, παρατηρήθηκε ότι η περίφραξη που υπάρχει γύρω από το τεχνικό έργο είχε καταστραφεί… Το παραπάνω σκηνικό συμπληρώνεται από τις αδιέξοδες συγκρούσεις ανάμεσα σε κομμάτια της τοπικής κοινωνίας, το δήμο και το φορέα διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου και ένα ΥΠΕΧΩΔΕ που έχει επιλέξει το ρόλο του σιωπηλού παρατηρητή…
Ενας ολόκληρος κρατικός μηχανισμός σε αδράνεια…
H σιωπή συχνά είναι και συνενοχή. Γιατί πώς αλλιώς μπορεί να χαρακτηριστεί η μη υλοποίηση σχεδιασμένων εδώ και χρόνια έργων; Πώς αλλιώς μπορεί να ερμηνευθεί η επί ενάμιση μήνα αδράνεια των Ολυμπιακών Ακινήτων (ιδιοκτήτες των ολυμπιακών εγκαταστάσεων και υπεύθυνοι για τα τεχνικά έργα) ενώ είχαν ενημερωθεί για το πρόβλημα στη Μακαρία Πηγή; Η αποκατάσταση της «βλάβης», η οποία δείχνει να οφείλεται σε δολιοφθορά, έγινε στις αρχές Σεπτέμβρη και συγκεκριμένα μόνο μετά την εκδήλωση ενδιαφέροντος για τη διοργάνωση διεθνών αγώνων θαλάσσιου σκι στην περιοχή!
«Το ΥΠΕΧΩΔΕ δεν δείχνει το παραμικρό ενδιαφέρον για τον Σχινιά, ενώ η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού ακόμη δεν έχει στείλει εκπρόσωπό της στο φορέα», λέει στο ΟΙΚΟ ο πρόεδρος του φορέα διαχείρισης κ. Κίμωνας Χατζιμπήρος. «Στα εξώδικα που στείλαμε πέρυσι στα αρμόδια υπουργεία δεν πήραμε ποτέ απάντηση. Οσο για το δήμο; Πρωταγωνιστεί στις αυθαιρεσίες που γίνονται στην περιοχή. Οχι μόνο έχει δώσει άδεια λειτουργίας στις παράνομες ταβέρνες, αλλά έχει και ο ίδιος τρία τροχόσπιτα δίπλα σε αυτές που τα νοικιάζει ως μπαράκια». O κ. Χατζιμπήρος εκτιμά πως η ανοχή των αρχών απέναντι στις αυθαιρεσίες σχετίζεται με τις επερχόμενες δημοτικές εκλογές και την επιθυμία των τοπικών αρχόντων να υλοποιήσουν το αίτημα ισχυρών ντόπιων παραγόντων για κατάργηση του πάρκου. «Μετά το τέλος των αγώνων θαλάσσιου σκι, ο υγρότοπος θα στερέψει και πάλι», προβλέπει.
Ξέρουν οι κάτοικοι τον θησαυρό που έχουν δίπλα τους;
Σε γενικές γραμμές οι σχέσεις του φορέα διαχείρισης με κομμάτια της τοπικής κοινωνίας δεν είναι οι καλύτερες. Ιδιοκτήτες σπιτιών μέσα στο έλος που παραπονιούνται για τις πλημμύρες, ιδιοκτήτες αυθαίρετων ταβερνών και σπιτιών που αρνούνται να απομακρυνθούν από την περιοχή και ένας οικοδομικός συνεταιρισμός δικαστών και εισαγγελέων που έχει στην ιδιοκτησία του όχι μόνο πολυτελείς κατοικίες αλλά και ένα μεγάλο κομμάτι του πάρκου εμφανίζονται συσπειρωμένοι εναντίον του φορέα. Η οξύτητα μάλιστα των συγκρούσεων οδήγησε αρκετές φορές ακόμη και σε εμπλοκή των τοπικών αρχών. Αποκορύφωμα όλων αυτών αποτέλεσε η αμφισβήτηση της νομιμότητας των έργων που εκτελούσε ο φορέας διαχείρισης σε περιοχή του πάρκου, που είναι στην ιδιοκτησία του οικοδομικού συνεταιρισμού, η οποία οδήγησε και στην έκδοση προσωρινών ασφαλιστικών μέτρων, τον περασμένο Απρίλη. Η υπόθεση έχει πλέον κλείσει και η τελική απόφαση είναι υπέρ του φορέα, όπως μας ενημέρωσε ο δικηγόρος του Μάριος Χαϊνταρλής.
Είναι βέβαιο πως στον Σχινιά υπάρχουν ισχυρά οικοδομικά αλλά και οικονομικά συμφέροντα. Αλλωστε, οι υψηλές αξίες γης έχουν οδηγήσει σε προσπάθειες για ένταξη μεγάλων εκτάσεων στο σχέδιο πόλης και στην ευρύτερη περιοχή, προσπάθειες που εντείνονται εν όψει των δημοτικών εκλογών. Είναι ακόμη βέβαιο πως αυτά τα συμφέροντα είναι άκρως εχθρικά με την προστασία του υγροτόπου και αποτελούν «αγκάθι» για τη διαχείριση της περιοχής.
Ομως, η τοπική κοινωνία δεν είναι μόνον αυτή. Μιλώντας με κατοίκους της περιοχής είδαμε και την άλλη οπτική: αυτή των ανθρώπων που νιώθουν μια ξαφνική εισβολή στον τόπο τους για την οποία κανείς δεν ζήτησε τη γνώμη τους. «Οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν καν ότι στην περιοχή τους υπάρχουν βαλτόπαπιες, που αποτελούν παγκόσμια απειλούμενο είδος, ή χαλκόκοτες, η ύπαρξη των οποίων οδήγησε στην ένταξη του υγροτόπου στη λίστα με τις σημαντικές περιοχές για τα πουλιά, αλλά και στικτατετοί, που είναι σπάνιοι στην Αττική», λέει στο ΟΙΚΟ ο Σπύρος Σκαρέας, υπεύθυνος της Ορνιθολογικής Εταιρείας για τον Σχινιά. Είναι άνθρωποι στους οποίους κανείς δεν έδειξε πως αποτελούν οργανικό κομμάτι της διαχείρισης από την οποία μπορούν να έχουν ωφέλειες και όχι ζημίες.
Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου;
Δυστυχώς, όσοι εναντιώνονταν στην κατασκευή του κωπηλατοδρομίου, δύο χρόνια μετά το τέλος των Ολυμπιακών Αγώνων, δικαιώνονται. Οι δεκάδες εξαιρέσεις στους περιβαλλοντικούς όρους που ίσχυσαν για την περίοδο των αγώνων και λοιπών αθλητικών διοργανώσεων προμήνυε τη σημερινή κατάληξη. Τα δύο σημαντικότερα επιχειρήματα του ΥΠΕΧΩΔΕ και του «Αθήνα 2004» ήταν ο επαναπλημμυρισμός του υγροτόπου μέσω των λιμνών του κωπηλατοδρομίου και η μετατροπή αυτών σε καταφύγιο για την ορνιθοπανίδα. Και τα δύο έχουν καταρρεύσει. Οι λίμνες κινδύνεψαν να στερέψουν και ξαναγέμισαν μόνο για να φιλοξενήσουν μηχανοκίνητα σκάφη (βλέπε θαλάσσιο σκι) τα οποία καθιστούν απαγορευτική την παρουσία πουλιών. Οσο για τη θεσμική θωράκιση αποδείχτηκε πως από μόνη της δεν εξασφαλίζει τίποτα. Το Π.Δ. ίδρυσης του Εθνικού Πάρκου έχει ψηφιστεί από το 2000, το διοικητικό συμβούλιο του φορέα διαχείρισης συστάθηκε μόλις το 2003 και μέχρι σήμερα όποιος πάει στο πάρκο θα αντιμετωπίσει τα σεκιούριτι.
Ο υγρότοπος του Σχινιά έχει χρησιμοποιηθεί με τον χειρότερο τρόπο από τις πολιτικές σκοπιμότητες των εκάστοτε κυβερνήσεων και τοπικών οικονομικών συμφερόντων. Το Εθνικό Πάρκο δημιουργήθηκε από την πολιτεία αφενός για να κάμψει τις αντιδράσεις των οικολογικών οργανώσεων και αφετέρου για να προσδώσει περιβαλλοντικά φιλικό προφίλ στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Αφού υπηρέτησε εφήμερα αυτούς τους σκοπούς, το κρατικό ενδιαφέρον για την περιοχή πραγματικά εξαϋλώθηκε. Δυστυχώς, ο Σχινιάς δεν είναι το μόνο παρόμοιο παράδειγμα. Η απουσία περιβαλλοντικής πολιτικής και οι σπασμωδικές κινήσεις χάριν εντυπωσιασμού χαρακτηρίζουν την κατάσταση των προστατευόμενων περιοχών σε όλη τη χώρα.
Ας θυμηθούμε τα σποτάκια την περίοδο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες που παρουσίαζαν τον Σχινιά ως ένα ειδυλλιακό μέρος όπου στοργικά μεταφέρονται οι χελώνες για να μην επιβαρυνθούν από τα έργα. Λίγες μέρες μετά, την ημέρα των αγώνων κωπηλασίας, 20.000 θεατές παρευρίσκονται στην περιοχή και το δάσος είναι αφύλαχτο με το σύστημα πυρόσβεσης εκτός λειτουργίας! Πρώτο βήμα, λοιπόν, είναι να κοιτάξουμε τα γεγονότα χωρίς τους παραμορφωτικούς φακούς που σκόπιμα τοποθετούνται από κάθε λογής συμφέροντα, πριν πάψει να υφίσταται ο τελευταίος υγρότοπος στην Αττική…
Τοπική κοινωνία & προστατευόμενες περιοχές
Οι συγκρούσεις με τις τοπικές κοινωνίες αποτελούν χαρακτηριστικό γνώρισμα σχεδόν κάθε προστατευόμενης περιοχής και δεν συνιστούν ένα απλό ζήτημα. Οταν η περιβαλλοντική πολιτική ασκείται με τρόπο αντίστοιχο με αυτόν που περιγράψαμε είναι όχι μόνο αναπόφευκτες αλλά και το άλλοθι για τη μη υλοποίηση των διαχειριστικών σχεδίων. Το πιο κρίσιμο, όμως, είναι να δει κανείς πέρα από τα τοπικά συμφέροντα που αποβλέπουν τυφλά στο προσωπικό τους όφελος. Οι τοπικές κοινωνίες δεν αποτελούν ένα ενιαίο σώμα και δεν πρέπει ν’ αντιμετωπίζονται ως τέτοιο. Η πλήρης απουσία κοινωνικής συμμετοχής στη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών έχει οδηγήσει πολλούς κατοίκους στο να αντιδρούν. Η προστασία της Φύσης δεν επιβάλλεται με τη βία, όμως, και απαιτεί τη συνδιαμόρφωση με την κοινωνία και όχι ατέρμονες δικαστικές διαμάχες που εν τέλει δεν οδηγούν πουθενά. Ας μην ξεχνάμε ότι στις περιοχές όπου προσπαθούμε να θέσουμε κανόνες ορθολογικής διαχείρισης έχουν προηγηθεί δεκαετίες αυθαιρεσιών, καταστροφής του περιβάλλοντος χωρίς αιδώ, υπέρμετρης και άναρχης τουριστικής και οικιστικής ανάπτυξης με πρωταγωνιστή συχνά το ίδιο το κράτος, εικόνα που φυσικά κυριαρχεί ακόμα σε όλη την Ελλάδα.
“Της ΕΛΙΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ-ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ”.
Επομένως, αν η περιοχή και η ορνιθοπανίδα κινδύνευε από τους κυνηγούς και ειδικά τους “λαθροθήρες” το θέμα αυτό θα είχε αναδειχτεί με πηχυαίους τίτλους από τα ΜΜΕ και εφημερίδες όπως η “Κ” που μας έχει περιποιηθεί “δεόντως” και “κατ΄ επανάληψη”… Επιπλέον όλα τα ελεγκτικά όργανα θα ήταν εκεί για “δημιουργία εντυπώσεων”… Αποδεικτικά λοιπόν υπάρχουν για το “τις πταίει” για τον Σχινιά…
Μια περιοχή “λάθρα” διαβιούντων και οικοδομούντων, κατά τα ανωτέρω…
Μια περιοχή όπου ιδιοτελή συμφέροντα και πάσης φύσεως επιχειρηματίες, κατά τα ανωτέρω, παίζουν (και) τα ρέστα τους…
Συμπέρασμα: “Η προστασία της Φύσης δεν επιβάλλεται με τη βία, όμως, και απαιτεί τη συνδιαμόρφωση με την κοινωνία και όχι ατέρμονες δικαστικές διαμάχες που εν τέλει δεν οδηγούν πουθενά. Ας μην ξεχνάμε ότι στις περιοχές όπου προσπαθούμε να θέσουμε κανόνες ορθολογικής διαχείρισης έχουν προηγηθεί δεκαετίες αυθαιρεσιών, καταστροφής του περιβάλλοντος χωρίς αιδώ, υπέρμετρης και άναρχης τουριστικής και οικιστικής ανάπτυξης με πρωταγωνιστή συχνά το ίδιο το κράτος, εικόνα που φυσικά κυριαρχεί ακόμα σε όλη την Ελλάδα.”
Και από τις κυνηγετικές μας εξορμήσεις, το συμπέρασμα αυτό το βιώνουμε και το αντιμετωπίζουμε συνεχώς ως δεδομένο, “τσιμεντοποίηση” και “οικοπεδοποίηση”, κλασικό παράδειγμα η Αττική, όπου από τα καμένα δάση από τη δεκαετία του 1970 μόνο το 20% έχει αναδασωθεί με σχετική επιτυχία, που να βρεις περιοχή για κυνήγι, αυτό “απαγορεύτηκε”, σε αντίθεση με τις λοιπές ανθρωπογενείς δραστηριότητες στην Αττική που σημαίνουν και “αυθαίρετα, αυθαίρετα αυθαίρετα”…
Όπου λοιπόν το “κυνήγι”, το “λαθροκυνήγι”, τα “κεραμίδια” και τα “σκάγια” γίνονται “αχταρμάς”, κάτι “τρέχει”, και συνήθως οι “οχλούμενοι”, είναι αυτοί, που με βίαιο τρόπο, έχουν επέμβει και προ-καταστρέψει την περιοχή…
Και ειρήσθω εν παρόδω και ένα -ρητορικό- ερώτημα: Διαθέτω σε επαρχία ιδιόκτητο κτήμα με αμπέλια 35 στρεμ. η οικοδομική νομοθεσία μου δίνει το δικαίωμα, εφόσον είναι πάνω από 4 στρεμ. να οικοδομήσω νομιμότατα, αν λοιπόν χτίσω ένα σπίτι, ενώ δίπλα στα 150 και 300 μέτρα κυνηγούν, αφού επιτρέπεται σαφώς το κυνήγι και η περιοχή είναι γεμάτη αμπέλια και ελιές, θα φταίνε οι κυνηγοί και εγώ ή τα «κεραμίδια μου» θα πρέπει να «ενοχλούμαστε» από τις ντουφεκιές ;;
Και αν το ίδιο κάνουν και 5, 10, 20 ακόμη ιδιοκτήτες κτημάτων, να η απάντηση στο ερώτημα :
Θα μας “φταίνε” οι κυνηγοί…
Είναι όμως έτσι;;
