ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΩΜΕΡΙΤΗΣ
Η Ελλάδα είναι μία από τις επαπειλούμενες περιοχές του κόσμου με ερημοποίηση των εδαφών της. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών επιστημόνων το 35% των εδαφών μας απειλούνται άμεσα με ερημοποίηση. Η ερημοποίηση είναι αποτέλεσμα ακραίας υποβάθμισης των εδαφικών και υδατικών πόρων μιας περιοχής. Είναι ένα φαινόμενο σύνθετο, το οποίο δεν μπορεί να το αντιληφθεί μια γενιά, αφού εξελίσσεται μακροχρόνια. Οι επιπτώσεις όμως του φαινομένου του θερμοκηπίου το έχουν καταστήσει σήμερα πιο φανερό, αφού η εξέλιξη του είναι πιο γρήγορη απ’ ό,τι αναμενόταν.
Το φαινόμενο αυτό δεν είναι θέμα πια εξειδικευμένων επιστημόνων. Είναι πρωτίστως ένα οικονομικό και κοινωνικό φαινόμενο με τεράστιες επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή των επιχειρήσεων και των απλών ανθρώπων. Τα θέματα της ερημοποίησης έχουν επισημανθεί διεθνώς από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 και ο ΟΗΕ έχει συντάξει μελέτες και αποφασίσει συγκεκριμένες πολιτικές αντιμετώπισής τους.
Η χώρα μας ήδη από το 1997 με το ν. 2468/97 υιοθέτησε τις αποφάσεις του ΟΗΕ και με την ΚΥΑ 974/27-7-01, την οποία προώθησα ως Υπουργός Γεωργίας. Το Εθνικό Σχέδιο κατά της Ερημοποίησης έγινε νόμος του κράτους. Δυστυχώς κράτος, περιφερειακές διοικήσεις και αυτοδιοικήσεις ουδέν έπραξαν μέχρι σήμερα για την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου, το οποίο σημειωτέον συντάχθηκε έπειτα από ευρύτατο διετή κοινωνικό διάλογο. Κι αυτό γίνεται ακόμη πιο τραγικό, διότι μία εκ των παραμέτρων του Εθνικού Σχεδίου αφορά τους υδατικούς πόρους και τη διαχείρισή τους, θέμα το οποίο έχω πολλές φορές αναδείξει ως το σημαντικότερο πρόβλημα της χώρας μετά το δημογραφικό.
Ειδικά φέτος, όταν όλοι γνωρίζουν ότι θα έχουμε μεγάλη άνυδρη περίοδο, θα έπρεπε να έχουν πολλαπλασιάσει τους σχεδιασμούς και τις πολιτικές μας για τους υδατικούς πόρους της χώρας. Ο τεχνητός εμπλουτισμός των υπόγειων υδροφορέων, η επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων, η αξιοποίηση των καρστικών πηγών, η εφαρμογή νέων μεθόδων αφαλάτωσης, η δημιουργία μικρών και μεσαίων ταμιευτήρων παραμένουν εκτός συνδυασμένων στρατηγικών από τους αρμόδιους κυ8ερνητικούς φορείς. Κι όπως πολλές φορές έχω αναδείξει, η λειψυδρία, για την οποία θα αφιερωθούν και πάλι πολλές σελίδες, δεν θα πλήξει την καθημερινή ζωή στις πόλεις, τον τουρισμό ή το επίπεδο ποιότητας ζωής. Θα πλήξει κυρίως τον αγροτοδιατροφικό τομέα, αφού το 85% των υδατικών πόρων καταναλίσκονται από τη γεωργία, άρα θα επιδράσει επί των τιμών των αγροτικών προϊόντων, θα εκτινάξει την ακρίβεια και θα αφανίσει τα εισοδήματα των νοικοκυριών. Η κυβερνητική επιτροπή, η οποία ασχολείται με 41 ή 51 μέτρα επικοινωνιακών ευρημάτων για το θέμα της ακρίβειας, αγνοεί μία από τις βασικές αιτίες του προβλήματος που θα εκτινάξει μέχρι το τέλος του έτους τον πληθωρισμό περίπου στο 6%.
Κατά τα άλλα, όταν προτείναμε τη στροφή της ελληνικής γεωργίας από τα βιομηχανικά φυτά προς την παραγωγή αγροτοδιατροφικών προϊόντων, κάποιοι ξεσήκωναν τους αγρότες στηρίζοντας την επεκτατική βαμβακοκαλλιέργεια, παραγνωρίζοντας ότι ήδη από το 2000 στο θεσσαλικό κάμπο οι γεωτρήσεις έφθαναν σε βάθος 900 μέτρων την άντληση νερού.
Το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η καταστροφή των δασών μας από τις ανεξέλεγκτες πυρκαγιές, η έλλειψη πολιτικών διαχείρισης των υδατικών πόρων και η άτολμη γεωργική πολιτική επιταχύνουν το φαινόμενο της ερημοποίησης. Η κυβέρνηση και οι αυτοδιοικήσεις οφείλουν να αναλάβουν άμεσες πρωτοβουλίες εφαρμογής των μέτρων που συναποφασίσαμε για την επιβράδυνσή του. Τα μέτρα πρόληψης στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ έχουν αποφασιστεί και κάποιοι πρέπει να αιτιολογήσουν γιατί, παραβιάζοντας τους νόμους, δεν τα εφαρμόζουν. Σε λίγα όμως χρόνια η Ελλάδα δεν θα είναι πια μια όμορφη, αλλά μια έρημη χώρα.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα «ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ», 21 Ιουνίου 2008, σ. 33.