Έχει παρατηρηθεί πολλές φορές ότι η επιτυχία και η αποτυχία σε μακρινές βολές και ειδικά τις πλαϊνές (τραβέρσες) αποδίδεται στη δραστικότητα ή όχι των φυσιγγίων και του βαθμού του τσοκαρίσματος. Περί σκοπευτικές ικανότητας σωστής εφαρμογής των σκοπευτικών κανόνων και τεχνικών μεθόδων σκόπευσης δεν γίνεται λόγος. Γιατί αυτό; γιατί τα βασικά στοιχεία για μια επιτυχημένη βολή αγνοούνται. Η αιτία της αστοχίας επιρρίπτεται πάντα στο όπλο και τα φυσίγγια και ποτέ στη σκοπευτική ικανότητα του κυνηγού.
Θα ξεκινήσω μ’ ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα από την κυνηγετική περίοδο που μας πέρασε σε κυνήγι τρυγονιού το Σεπτέμβριο. Σε καρτέρι όπου τα πουλιά περνούσαν πλάγια σε αποστάσεις 30 με 40 μ. παρατηρούσα κυνηγό ν’ αδειάζει την καραμπίνα του και να μην παίρνει πουλί. Όταν αραίωσαν αρκετά τα πουλιά, τον πλησίασα και μου διηγήθηκε το τι ακριβώς έκανε. Προσπαθούσε στην αρχή να μετρήσει την προσκόπευση και αστοχούσε. Νέα προσπάθεια για να βάλει την ακίδα πάνω στο πουλί νέα αστοχία. Οι επόμενες βολές γίνονταν με το όπλο να πηγαίνει κάπου μπροστά από το πουλί σταματημένο με σιγουριά ότι τα σκάγια θα κόψουν την πορεία του τρυγονιού. Μάταιος κόπος και νέες αποτυχημένες βολές. Την κατάσταση επιδείνωσε το κλείσιμο του ματιού και η προσπάθεια να «σημαδέψει» το πουλί όπως έκανε στο στρατό με το πολεμικό τουφέκι και η νευρική επώμιση με τίναγμα του όπλου προς την κατεύθυνση του πουλιού για να προλάβει να τουφεκίσει λέει γρήγορα.
του Μπάμπη Αιγινήτη
Όταν τελείωσε την περιγραφή του άρχισε να βρίζει για τα φυσίγγια που του πρότειναν και αγόρασε για «καλά» καθώς και να αναρωτιέται μήπως το φουλ τσοκ που είχε βάλει στο όπλο ήταν λίγο. Απομακρύνθηκα σκεπτόμενος το τι είχε να ακούσει ο μαγαζάτορας με τα φυσίγγια. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι όλες οι μακρινές βολές χάνονται με την δέσμη των σκαγίων να πηγαίνει πίσω και αρκετές φορές κάτω από το πουλί. Τη δυσκολία της βολής αυξάνει η αλλαγή της πορείας πτήσης του πουλιού πολλές φορές την τελευταία στιγμή εκεί που νομίζουμε ότι το έχουμε στη «μπούκα». Το να πάει να σιγουρέψει κάποιος τη βολή του παρακολουθώντας επωμισμένος για κάποια δευτερόλεπτα το πουλί προδικάζει άμεσα την αποτυχία. Εκεί λειτουργεί ο δισταγμός και η αβεβαιότητα για το πότε είναι η ιδανική στιγμή για να πιεσθεί η σκανδάλη και όλα αυτά έχουν σαν συνέπεια το στιγμιαίο «φρενάρισμα» της κίνησης του όπλου ή το σήκωμα του κεφαλιού από το κοντάκι. Βασικές αιτίες αστοχίας.
Είναι βασικό να κατανοήσουμε ότι το λειόκανο κυνηγετικό όπλο είναι προορισμένο για να βάλλει κινούμενο το ίδιο σε ένα κινούμενο στόχο. Συνεπώς πρέπει να κάνει κατάδειξη του στόχου στέλνοντας την δέσμη των σκαγίων να συναντήσει το θήραμα εκεί που πρόκειται να πάει και όχι να το «σημαδεύει» με την ακίδα επωμισμένος κάποια δευτερόλεπτα. Έχοντας εξαντλήσει το θέμα φυσίγγιο-όπλο για τη βολή στο καρτέρι (έχω αναφερθεί σε παλαιότερο άρθρο μου)), επικεντρωνόμαστε στη διαδικασία: αναγνώριση του στόχου, εκτίμηση της απόστασης, κίνηση του όπλου προς τη γραμμή πτήσης, χρησιμοποιούμενη σκοπευτική τεχνική, πάτημα της σκανδάλης και συνέχιση της κίνησης τη στιγμή του πατήματος της σκανδάλης.
Βέβαια απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η διόφθαλμη σκόπευση καθώς και η αποκλειστική εστίαση των ματιών στον κινούμενο στόχο μας και όχι στην ακίδα του όπλου. Το πουλί βάλλεται με τα μάτια και οι κάνες ή η κάνη πρέπει να βάλλουν εκεί που κοιτάζουν τα μάτια. Είναι σημαντικό να σκεφτούμε βαθιά πάνω σ΄ αυτό και να προβληματιστούμε σωστά.
Αν παρατηρήσουμε ένα πουλί να διέρχεται πλάγια προς εμάς με μια κάθετη πορεία (γωνία 90 μοιρών), δηλ. κλασσική τραβέρσα τότε θα διαπιστώσουμε ότι απαιτείται μία προσκόπευση που περιγραφικά μας φαίνεται απίστευτη. Όμως εδώ υπεισέρχεται ο παράγοντας ότι ποτέ δυο άνθρωποι δεν έχουν ακριβώς την ίδια αντίληψη της προσκόπευσης ούτε και τον ίδιο χρόνο αντίδρασης στο πάτημα της σκανδάλης Η εικόνα κάνης –πουλιού, δηλ. το πόσο μπροστά είναι το όπλο διαφέρει από κυνηγό σε κυνηγό και αποτελεί μία προσωπική εμπειρία που αποκτάται από τη συνεχή εξάσκηση τον κυνηγότοπο (αν μπορούν να βρεθούν τόσα πουλιά) ή στο σκοπευτήριο σε αντίστοιχες βολές.
Η ιδανική σκοπευτική μέθοδος για να επιτύχει κάποιος μακρινούς στόχους και ειδικά τραβέρσες είναι η μέθοδος της συνεχούς διατηρούμενης προσκόπευσης που είναι γνωστή διεθνώς σαν maintained lead ή sustained lead. Όχι ότι δεν είναι επιτυχής και η μέθοδος από πίσω προς μπροστά με ένα επιταχυνόμενο «σκούπισμα» του στόχου με το όπλο, γνωστή και με την ορολογία swing through, όμως δεν είναι η ιδανική για μακρινές βολές γιατί προϋποθέτει μεγάλη και γρήγορη κίνηση του όπλου. Στη γρήγορη και μεγάλη κίνηση κρύβονται αιτίες αστοχίας, όπως επιβράδυνση ή και το σταμάτημα της κίνησης καθώς και απώλεια στιγμιαίου ελέγχου της εικόνας πουλί με κάνη. Πολλοί κυνηγοί και σκοπευτές ακούγοντας την ορολογία «συνεχούς – διατηρούμενης προσκόπευσης» χωρίς να γνωρίζουν την ανάλυση και την εφαρμογή στην πράξη της συγκεκριμένης μεθόδου νομίζουν ότι εκείνος που τη χρησιμοποιεί επιτυχώς πάει κάπου μπροστά από το πουλί ή το δίσκο στο σκοπευτήριο και τουφεκάει «καρφώνοντάς» τις βολές του ή «κόβοντας το δρόμο» του στόχου του. Η πραγματικότητα βέβαια είναι τελείως διαφορετική διότι ο κυνηγός ή ο σκοπευτής κινεί το όπλο του ΜΑΖΙ με το στόχο του και με την ταχύτητα που έχει ο στόχος, μέχρι που το όπλο θα έλθει στον ώμο, οπότε πατιέται ακαριαία η σκανδάλη συνεχίζοντας την κίνηση και μετά τη βολή για ένα μικρό διάστημα.
΄Έλεγχος, κίνηση, προσκόπευση και σωστή εικόνα γίνονται ενώ το όπλο έρχεται από μία θέση ετοιμότητας στη θέση της βολής. Σε μια μακρινή βολή ανεξαρτήτως του στόχου (πουλί ή δίσκος) το παραμικρό λάθος θα μας στοιχίσει την αποτυχία και συνήθως το λάθος γίνεται στην αρχή. Ένα κακό ξεκίνημα, ένα ξάφνιασμα, ένα πέταγμα και μια νευρική αντίδραση θα χαλάσουν όλη την εξέλιξη της κίνησης και της βολής. Στην περίπτωση βέβαια ενός πουλιού που τουφεκιέται μακριά πρέπει να ληφθεί υπόψη η αλλαγή πορείας που μπορεί να συμβεί ξαφνικά και απρόσμενα, σε αντίθεση με το δίσκο στο σκοπευτήριο που αν δεν έχει ισχυρό αέρα, η πτήση του είναι εύκολα αναγνώσιμη. Επίσης πρέπει να γνωρίζουμε το εξής: ότι «δουλεύει» από πλευράς προσκόπευσης (εικόνα πουλιού – κάνης) στα 20-25 μ. δεν «δουλεύει» στα 35-40 μ. Συνεπώς, εκτός από τη σωστή εκτίμηση της απόστασης πρέπει να μπει η σωστή προσκόπευση και να πατηθεί ταυτόχρονα η σκανδάλη. Ο χρόνος πατήματος της σκανδάλης στις μακρινές βολές είναι ιδιαίτερα σημαντικός και διαφορετικός από κυνηγό σε κυνηγό. Σκεφτείτε ότι ο χρόνος στο ιδανικό σημείο βολής μιας μακρινής τραβέρσας μετριέται σε χιλιοστά του δευτερολέπτου και εμφανίζεται διαφορετικός σε έμπειρους κυνηγούς ή σκοπευτές σε σχέση με τους αρχάριους. Εδώ το ένστικτο και η λειτουργία του υποσυνείδητου παίζει το σημαντικότερο ρόλο.
Υπάρχουν κυνηγοί ή σκοπευτές που θέλουν και νομίζουν ότι είναι απαραίτητο να παρακολουθούν επωμισμένοι το στόχο με απώτερο σκοπό τη διασφάλιση της επιτυχίας. Αντί αυτού όμως διασφαλίζουν την αποτυχία. Υπάρχουν άλλοι που εμπιστευόμενοι το ένστικτό τους και τη λειτουργία του υποσυνείδητου πατούν τη σκανδάλη χωρίς να «χαίρονται» στα μάτια τους το στόχο και βλέπουν ξαφνικά το πουλί να πέφτει. Η βολή σε κινούμενο στόχο είναι σαν την οδήγηση με κινούμενο αυτοκίνητο. Όλες οι κινήσεις γίνονται με το ένστικτο, με το υποσυνείδητο, μηχανικά – όπως το λένε – απλά πολλοί. Όταν οδηγάμε και ξαφνικά βγει μια μπάλα στο δρόμο από παιδιά που παίζουν δίπλα, τότε χωρίς να σκεφτούμε τίποτα πατάμε το φρένο και δεν πατάμε τη μπάλα. Αν όμως σκεφτόμασταν μία-μία τις κινήσεις που έπρεπε να κάνουμε δεν θα είχαμε ούτε κατά διάνοια το ίδιο απόλυτα θετικό αποτέλεσμα.
Σκεφτείτε λοιπόν σε μια μακρινή βολή όπου υπάρχει αλλαγή κίνησης της πορείας του στόχου μας, καθώς και φυσικά εμπόδια (δέντρα) που μπορεί να παρεμβάλλονται και να χρειαστεί να τουφεκίσουμε ανάμεσά τους σε μικρά κενά πόσο σημαντικός είναι ο χρόνος πατήματος της σκανδάλης. Ένα λοιπόν συνολικό άθροισμα των στοιχείων που είναι σημαντικά για την επιτυχία στις μακρινές βολές μπορούμε να το παραθέσουμε ως εξής: Συνεργασία ματιών με χέρια + βαθμός αντίδρασης + αρμονική κίνηση + αποφασιστικότητα + χρόνος πατήματος σκανδάλης = επιτυχία στη μακρινή βολή. Αυτά όμως τα στοιχεία θα πρέπει να τα προπονήσουμε σε βολές στο σκοπευτήριο, αφού τη σημερινή εποχή δεν έχουμε τόσα πουλιά να περνάνε από το καρτέρι μας, τουλάχιστον στην Ελλάδα. Μην ξεχνάτε ότι η προπόνηση μας κάνει καλύτερους στο κυνήγι, όπως άλλωστε και τα σκυλιά μας.
