Xιλιάδες χρόνια πριν, κάπου στην Ασία, ο άνθρωπος εξημέρωσε το πρώτο γεράκι. Ξεκίνησε τότε η μόνη σχέση του ανθρώπου με άλλα πλάσματα που δεν βασίζεται στην υποταγή, δε σκοπεύει στην παραγωγή αγαθών, μα είναι αντίθετα άκρα φροντίδα και σεβασμός, μεράκι και καμάρι. Το ζητούμενο του γερακάρη, ανεξάρτητα από το μορφωτικό του επίπεδο, την κοινωνική του θέση, την ευαισθησία του, παραμένει πάντα η ψυχική και σωματική ακεραιότητα του γερακιού του. Το φροντίζει όπως φροντίζει κανείς ένα έργο τέχνης. Η βάση που κάθεται είναι κομψή, η εξάρτυση χειροποίητη και ακριβή, ο χώρος του πεντακάθαρος. Το φτέρωμα άψογο και η διατροφή του προσεγμένη. Γιατί όταν το γεράκι βρίσκεται στον αέρα πρέπει να είναι όμορφο, γεμάτο αυτοπεποίθηση, να αγαπά τον εκπαιδευτή του. Και όταν κάθεται στο σπίτι πρέπει να είναι ήρεμο, χωρίς ίχνος αδημονίας ή αίσθησης εγκλεισμού. Αυτά που γράφω δεν είναι θεωρίες περί του ιδανικού, είναι η αλήθεια του κάθε γερακάρη.
του Στέλιου Φραγκούλη
Στόχος της σειράς άρθρων που θα δημοσιευτούν, δεν είναι να προσπαθήσει να εμφυσήσει πάθος για τα γεράκια, αλλά να βοηθήσει όσους τα ονειρεύονται να λάβουν μια στοιχειώδη γνώση, να πληροφορηθούν πως χτίζεται η σχέση του γερακιού με τον άνθρωπο. Ο καλός γερακάρης αποστρέφεται κάθε προβολή. Ποτέ δεν επιδεικνύεται και αποφεύγει να τον ρωτούν πράγματα που κάνουν το γεράκι να μοιάζει με χαρακτήρα τσίρκο. Και ο ίδιος βρίσκεται πίσω από μια νοητή γραμμή, αυτή που τον χωρίζει από το άγριο πλάσμα που έχει κοντά του. Είναι μια σχέση απαραβίαστη, όσο απαραβίαστος είναι και ο χαρακτήρας του γερακιού που δεν θα επιστρέψει στον άνθρωπο αν δεν αισθάνεται απόλυτο σεβασμό και εμπιστοσύνη.
Ένας παλιός γιαπωνέζικος νόμος επισείει βαριές τιμωρίες σε εκείνους που ταϊζουν τα γεράκια τους ακατάλληλες τροφές. Ευρωπαίοι βασιλείς του μεσαίωνα απαγορεύουν αυστηρά στο λαό τους να κατέχει σπάνια είδη αρπακτικών που μόνο οι ευγενείς είχαν τη δυνατότητα να φροντίζουν σωστά. Σήμερα η Αμερική μόνον έχει ένα σύστημα που προβλέπει την θεωρητική και εμπειρική κατάρτιση των γερακάρηδων. Με συγκεκριμένες ρήτρες δεσμεύει τον μαθητευόμενο να εκπαιδευτεί σωστά έως ότου φτάσει στο τίτλο του Master Falconer, δηλαδή του Μάστορα Γερακάρη. Στην Ελλάδα με μιαν ανεξήγητη υπουργική απαγόρευση ο ντόπιος γερακάρης καθίσταται παράνομος και, βεβαίως, ανεξέλεγκτος. Με μια απλή διαγραφή αφέθηκαν (να δρουν) στο περιθώριο άνθρωποι που αποτελούν μέρος μιας παγκόσμιας παράδοσης. Στη χώρα μας, δυστυχώς, απαγορεύεται να κυνηγά κανείς με γεράκι.
Θα ήθελα σε αυτόν τον πρόλογο να μιλήσω αλλιώς, να πω τί με συνεπαίρνει, τί δεσμό ανέπτυξα με τη φύση κρατώντας στο χέρι μου ένα γεράκι. Όμως τα δεκάδες τηλεφωνήματα εκείνων που «κλέβουν» προστατευόμενα αρπακτικά από τη φύση, η άρνηση του κράτους να ακολουθήσει τη λογική της Ευρώπης και η αντίδραση ορισμένων -λίγων ευτυχώς- εφηβικής νοοτροπίας «οικολόγων», με υποχρεώνουν, αντί να παινεύω, να υπερασπίζομαι την πολύ ευγενική και καθόλου τυχαία παγκόσμια τέχνη της ιερακοθηρίας. Και λέω «παγκόσμια» με έμφαση, γιατί εκτός του γνωστού κόσμου που η ιερακοθηρία ανθούσε μέχρι υπερβολής, ο Κορτέζ όταν εκστράτευσε στην Αμερική βρήκε τον βασιλιά των Αζντέκων Μοντεζούμα να κατέχει έναν σημαντικό αριθμό εκπαιδευμένων αρπακτικών, πράγμα που ίσως μαρτυρεί ότι η ιερακοθηρία ως ιδέα συνελήφθει δύο φορές από τους δύο παράλληλους -ως τότε- κόσμους.
Τις τελευταίες δεκαετίες τα δυτικά κράτη συμφώνησαν να προστατεύσουν όλα τα αρπακτικά πουλιά θεωρώντας τα λίγο έως πολύ απειλούμενα. Απαγορεύεται όχι μόνον η θανάτωσή μα και η σύλληψη και η αιχμαλωσία τους. Όποιος επιθυμεί να αποκτήσει ένα τέτοιο πουλί θα πρέπει να απευθυνθεί σε νόμιμο εκτροφέα. Με το ανάλογο κόστος θα φτάσει στα χέρια του το γεράκι δακτυλιωμένο. Τα συνοδευτικά έγγραφα θα πιστοποιούν ότι γεννήθηκε στην αιχμαλωσία από συγκεκριμένους γεννήτορες, επίσης δακτυλιωμένους και θα δηλώνουν τον νέο ιδιοκτήτη. Με αυτόν τον τρόπο οι γερακάρηδες δεν είναι μόνον ελεύθεροι να ασκούν την τέχνη τους χωρίς να επιβαρύνουν το περιβάλλον, αλλά συμβάλλουν σημαντικά στην προσπάθεια διάσωσης και εμπλουτισμού των άγριων πληθυσμών με την εμπειρία και τις τεχνικές που εξελίσσουν κατά την αναπαραγωγή αρπακτικών σε αιχμαλωσία. Δεν είναι λίγοι οι γερακάρηδες-εκτροφείς που επιδοτούνται από τις χώρες τους για να παράγουν και να απελευθερώνουν σπάνια είδη αρπακτικών σε περιοχές από όπου εξέλειψαν ή μειώθηκαν επικίνδυνα.
