Χιλιάδες παλιά όπλα, κυρίως δίκαννα, βρίσκονται στην κατοχή κυνηγών, δημιουργώντας ερωτηματικά για το αν η χρήση τους είναι ασφαλής. Πρέπει να ξεκαθαριστεί από την αρχή ότι η ηλικία ενός όπλου δεν είναι κριτήριο ασφάλειας.
Τα κουνημένα κλειδιά, οι διαβρώσεις στις κάννες, από κακοτεχνίες (κολλήσεις σε ρίγες, βάση κ.λπ.) είναι ενδείξεις ότι ένα όπλο έχει περάσει σε επικίνδυνη κατάσταση και δεν είναι κατάλληλο για χρήση
ΝΙΚΗΤΑΣ ΚΥΠΡΙΔΗΜΟΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΧΑΡΗΣ ΓΚΙΚΑΣ
www.ethnos.gr
Ο καθοριστικός παράγοντας είναι η κατάστασή του. Ενα κακομεταχειρισμένο όπλο 6 μηνών μπορεί να καταστεί επικίνδυνο, ενώ ένα καλοδιατηρημένο όπλο 100 χρόνων να είναι απόλυτα ασφαλές. Εφόσον δεν υπάρχουν τέτοια σημάδια κατάχρησης, τότε εξετάζεται η δοκιμή που πέρασε το όπλο.
Η δοκιμή…
Αν η δοκιμή είναι για μαύρη πυρίτιδα, και δεν υπάρχει σφραγίδα επαναδοκιμής για άκαπνη, τότε το όπλο δεν είναι ασφαλές για άκαπνη πυρίτιδα. Και επειδή δεν υπάρχουν φυσίγγια μαύρης πυρίτιδας στην αγορά μας, τότε το όπλο δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί. Ετσι φτάνουμε σε όπλα που έχουν δοκιμαστεί για άκαπνη πυρίτιδα, που σηματοδοτείται από το γράμμα Ν ή τη λέξη Nitro στις σφραγίδες δοκιμής.
Σε αυτήν την περίπτωση, το πρώτο πράγμα που εξετάζουμε είναι αν το όπλο έχει κάννες δαμασκηνές. Οι δαμασκηνές κάννες κατασκευάζονταν από «πλεξούδες» σίδερου και ατσαλιού που σφυρηλατούνταν σε ένα αρσενικό καλούπι. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια συνεχής ελικοειδής κόλληση κατά μήκος της κάννης. Οι σφραγίδες δοκιμής στις κάννες και στη βάση λένε πολλά για το όπλο. Οι σφραγίδες δείχνουν αν είναι κατάλληλο για σύγχρονα φυσίγγια και άλλα στοιχεία, όπως το μήκος θαλάμης, τον αυλό κ.λπ. Αυτή η κόλληση, συν η σύνθετη κατασκευή από δύο υλικά, κάνει τις δαμασκηνές κάννες ευαίσθητες στην οξείδωση καθώς και κάθε είδους μηχανικό τραύμα, βούλιαγμα ή διόγκωση. Αν λοιπόν το όπλο έχει δαμασκηνές κάννες χρειάζεται προσεκτικό έλεγχο για την κατάσταση των καννών.
Επίσης θα χρειαστεί έλεγχος για το πάχος των καννών σε κάθε ευαίσθητο σημείο, ειδικά στην αρχή του κώνου προσαρμογής της θαλάμης και του κώνου του τσοκ. Το ελάχιστο πάχος εδώ πρέπει να είναι 100 χιλιοστά της ίντσας (2,5 χιλιοστά) στη θαλάμη, και 24 χιλιοστά της ίντσας στο τσοκ (0,5 χιλιοστό). Επίσης, γίνεται έλεγχος για τις κολλήσεις σε κάθε σημείο, όπως και την κατάσταση των κλειδιών.
Οριο πιέσεων
Εφόσον οι δαμασκηνές κάννες είναι μέσα στα όρια της δοκιμής και σε καλή κατάσταση, είναι ασφαλής η χρήση τους με φυσίγγια που δεν υπερβαίνουν το μήκος της θαλάμης ή το όριο πιέσεων. Στα περισσότερα όπλα το όριο πιέσεων είναι τα 650 bars. Τα κλειδιά σε παλιά δίκαννα συχνά παρουσιάζουν «τσόγο» και φθορές λόγω τριβών. Το «κούνημα» επιτρέπει την ανάπτυξη κινητικής ενέργειας ανάμεσα στα τμήματα του όπλου όταν πυροδοτεί, και έτσι επιταχύνεται η φθορά. Το πάχος των τοιχωμάτων είναι ένδειξη αντοχής και ασφάλειας, ιδιαίτερα στα παλιά όπλα.
Το σφίξιμο των κλειδιών είναι επισκευή που κατέχουν οι περισσότεροι οπλουργοί, και γίνεται σχετικά εύκολα. Οταν τα κλειδιά είναι σφιχτά, το όπλο είναι ασφαλές για χρήση, με τα κατάλληλα πάντα φυσίγγια. Οταν λοιπόν το όπλο είναι δοκιμασμένο για άκαπνη πυρίτιδα, είναι μέσα στα όρια δοκιμής και δεν έχει φθορές και κουνήματα είναι κατάλληλο για χρήση με τα σωστά φυσίγγια. Υπάρχουν στην αγορά φυσίγγια που παράγουν πιέσεις κάτω από τα 550 bars και είναι κατάλληλα για παλιά όπλα. Το μήκος της θαλάμης (δηλαδή τα 65, 70 ή 76 χιλιοστά είναι κρίσιμο).
ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΒΑΖΟΥΜΕ ΜΑΚΡΥΤΕΡΑ ΦΥΣΙΓΓΙΑ ΑΠΟ Ο,ΤΙ ΔΕΧΕΤΑΙ Η ΘΑΛΑΜΗ!!!
Φυσίγγια χαμηλών πιέσεων κατασκευάζει η ΔΟΡΚΑΣ, η ΛΑΜΠΡΟ, ο κύριος Πολυχρονάκης καθώς και άλλοι κατασκευαστές. Το κριτήριο είναι πάντα οι πιέσεις… Αν η συσκευασία δεν αναφέρει τις πιέσεις, τότε ζητήστε να τις μάθετε από τον κατασκευαστή. Η πίεση των φυσιγγίων δεν επηρεάζει τις ταχύτητες. Είναι απόλυτα δυνατό για ένα φυσίγγι που παράγει κάτω από 550 πιέσεις να έχει ταχύτητες ίσες με αυτές που παράγει ένα φυσίγγι των 650 πιέσεων.
Για όπλα που έχουν σφιχτά κλειδιά, αλλά κάννες με αδυνατισμένα και λεπτά τοιχώματα, υπάρχει λύση (αν και η νομική διάσταση χρειάζεται ανάλυση).
Η λύση είναι οι ένθετες κάννες από τιτάνιο σε μικρότερο όμως διαμέτρημα! Αυτές οι κάννες φτιάχνονται από εταιρείες στην Αμερική για το αμερικανικό σκητ. Σε αυτό το άθλημα ο σκοπευτής συμμετέχει σε αγώνες μιας γκάμας διαμετρημάτων 12, 20, και 36.
Για να μην αναγκάζεται ο σκοπευτής να αγοράζει πρόσθετα όπλα, υπάρχουν ένθετα που μπαίνουν στην κάννη και μειώνουν το διαμέτρημά της. Ενα ένθετο σε διαμέτρημα 20 μετατρέπει το 12άρι όπλο σε 20άρι. Το ένθετο είναι από ισχυρό τιτάνιο και αντέχει τις πιέσεις σύγχρονων φυσιγγίων. Ετσι, ο κάτοχος διατηρεί το παλιό του όπλο στη συλλεκτική του κατάσταση, και ταυτόχρονα έχει την ευχαρίστηση που δίνει η χρήση του παλιού όπλου. Αλλάζει βέβαια λίγο το ζύγισμα του όπλου, αλλά αυτό είναι μικρό τίμημα μπροστά στη δυνατότητα χρήσης. Ωστόσο, είναι άγνωστη η αντιμετώπιση των Αρχών απέναντι σε μια αίτηση άδειας κατοχής ένθετων καννών. Λογικά πρέπει να επιτρέπεται, αφού θα έχουν άδεια κατοχής και προορίζονται για χρήση σε όπλο που έχει άδεια κατοχής. Ομως, η αλλαγή διαμετρήματος είναι ένα δυνητικό πρόβλημα.
Εξι μήνες σκουριάς μπορούν να επιφέρουν μεγαλύτερη φθορά από εκατό χρόνια συνετής χρήσης.
Η «φόδρα»…
Η άλλη λύση είναι η επισκευή με τη μέθοδο σλίβινγκ, ή με τις «φόδρες» κάννης που εφαρμόζεται πρόσφατα στην Αγγλία. Η «φόδρα» είναι ένα ατσάλινο χιτώνιο που πιάνει το σύνολο του μήκους της κάννης και εφαρμόζεται μετά το εσωτερικό τρόχισμά της. Σε κάθε περίπτωση τα παλιά όπλα πρέπει να περνούν από έλεγχο οπλουργού. Υπάρχουν λεπτομέρειες, όπως τα κολλήματα στις ρίγες και η κατάσταση των κλειδιών που δεν είναι αναγνωρίσιμα από έναν ερασιτέχνη. Επίσης, να έχετε υπόψη τη συλλεκτική αξία ενός παλιού όπλου, πριν το επαναφέρετε σε ενεργό χρήση.
Η συλλεκτική αξία συχνά εξαρτάται από τον προκάτοχο του όπλου και τα σημάδια που αυτός έβαλε στο όπλο του. Ενα όπλο ενός διάσημου κυνηγού θα χάσει την αξία του αν αλλάξει η κατάσταση στην οποία το άφησε ο κάτοχός του. Ομως όταν γίνουν οι έλεγχοι και το παλιό όπλο κριθεί ασφαλές, η χρήση του μπορεί να δώσει μεγάλη απόλαυση. Για πολλούς κυνηγούς, το θέμα δεν είναι τι θηρεύουν, αλλά πώς το θηρεύουν. Ισως αυτό θα έπρεπε να ήταν κριτήριο για όλους μας.
Παλιά φυσίγγια
Εφόσον τα φυσίγγια αποθηκεύονται σωστά, σε χώρους χωρίς ακραία ζέστη ή κρύο και σε κανονική υγρασία, δεν αλλοιώνονται. Ομως, συχνά τα παλιά φυσίγγια έχουν πάρει υγρασία και παρουσιάζουν οξείδωση του μετάλλου και διόγκωση του χάρτινου κάλυκα. Οποιο φυσίγγι παρουσιάσει διόγκωση του κάλυκα ή οξείδωση στο μέταλλο είναι άχρηστο! Έστω και αν δεν παρουσιάσει αύξηση πιέσεων, σίγουρα θα παρουσιάσει πρόβλημα με κόλλημα στη θαλάμη. Άρα μη διακινδυνεύσετε έναν κάλυκα κολλημένο στη θαλάμη ή χειρότερα, στην κάννη. Επίσης να έχετε υπόψη ότι τα παλιά φυσίγγια, ειδικά από την εποχή του χάρτινου κάλυκα, είναι συλλεκτικά και πολύτιμα για τους συλλέκτες εφόσον δεν έχουν πυροδοτηθεί.
