Του Μπάμπη Αιγινήτη (Από το περιοδικό ΚΥΝΗΓΕΣΙΑ & ΚΥΝΟΦΙΛΙΑ)
Σε όλα σχεδόν τα πράγματα στη ζωή μας ισχύει το αξίωμα του: “τίποτα δεν έχεις αν ότι έχεις δεν το περιποιείσαι” .
Ένας σωστός κυνηγός επιστρέφοντας από το κυνήγι, πρέπει να ασχολείται πρώτα με τον πιστό του σύντροφο, το σκυλί του και ακολούθως με τον μηχανικό σύντροφό του το όπλο του. Κατόπιν αφού τελειώσει με αυτούς τους δύο να ασχοληθεί με τον εαυτό του και τα υπόλοιπα πράγματα του.
Ο καθαρισμός λοιπόν του όπλου είναι μία σημαντική και άμεση εργασία που πρέπει να εκτελεστεί επιστρέφοντας από το κυνήγι. Ίσως σπεύσουν μερικοί εξυπνάκηδες να δηλώσουν “τα σίδερα δεν έχουν ανάγκη και σήμερα μάλιστα που τα όπλα έχουν ανοξείδωτα μέταλλα μπορούν να μείνουν μήνες ακαθάριστα”. Τραγικό λάθος!
Επιτέλους πρέπει να μάθουν – ειδικά οι νέοι κυνηγοί – ότι όχι μόνο τα όπλα πρέπει να είναι πάντοτε σε καλή κατάσταση και εμφάνιση ώστε να μην χάνουν από την εμπορική τους αξία, αλλά προπαντός, πρέπει να λειτουργούν άψογα και τα εξαρτήματά τους να είναι σε άριστη κατάσταση. Τότε μόνο θα είμαστε σίγουροι ότι δεν θα μας αφήσουν στο κυνήγι από κάποια ξαφνική βλάβη και δεν θα καταντήσουν επικίνδυνα για εμάς και τους άλλους.
Πολλές φορές έχει τύχη να εγκαταλείψει στο κυνήγι κάποιον επιπόλαιο η καραμπίνα του επειδή μέσα από τον μηχανισμό μόνο “εγώ έλειπα”. Εχω δει κλείστρο καραμπίνας να κατεβαίνει σε “αργή κίνηση – υδραυλικά” με πνιγμένους τους οδηγούς του από τα κατάλοιπα της καύσης που με την υγρασία και τα παλιά λάδια έχουν σχηματίσει λάσπη.
Πρέπει να ξέρουμε ότι όλα τα προϊόντα της καύσης επικαθήμενα πάνω στα τοιχώματα της κάννης με την επίδραση της υγρασίας, που πάντα καιροφυλακτεί, σχηματίζουν ενώσεις πολύ οξειδωτικές. Αυτές προσβάλουν τον χάλυβα ειδικά όταν δεν είναι ανοξείδωτος ή δεν είναι επιχρωμιωμένος και σχηματίζουν αρχικά κηλίδες επί των τοιχωμάτων του εσωτερικού της κάννης και μετέπειτα διαβρώσεις με την μορφή στιγμάτων, το λεγόμενο “πήτινγκ” των Αγγλων. Αυτό μπορεί επίσης να προέλθει και από το σχηματισμό επιμολυβδώσεων όταν η βυσμάτωση δεν διαθέτει πτερύγια με κυάθιο για τα σκάγια ή όταν η ποιότητα του πλαστικού είναι κακή με χαμηλό σημείο τήξεως οπότε με την υψηλή θερμοκρασία και τη πίεση αφήνει στα τοιχώματα κολλημένα πλαστικά κατάλοιπα. Αυτά συναντιόνται συνήθως αμέσως μετά τη θαλάμη και μερικές φορές μπροστά στη περιοχή του τσοκαρίσματος.
Να πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Το όπλο σε όποιο τύπο κι αν ανήκει πλαγιόκαννο, σουπερποζέ, καραμπίνα πρέπει απαραιτήτως να λύνεται στα βασικά του μέρη. Εαν λοιπόν είναι δίκαννο θα αποτελείται από τρία βασικά μέρη κάννες – πάπια και βάση με κοντάκι. Εξαίρεση αποτελούν τα DARNE τα CHARLIN και τα παρόμοιά τους που αποτελούνται από δύο μέρη, κάννες και πάπια με βάση και κοντάκι μαζί.
Εαν πρόκειται για καραμπίνες επαναληπτικές ή αυτογεμή λύνονται στα τρία βασικά τους μέρη αλλά εάν ο κάτοχος τους είναι γνώστης και έμπειρος μπορεί να προχωρήσει στο λύσιμο του κλείστρου και το βγάλσιμο της σκανδαλοθήκης από την βάση του όπλου.
Για τον καθαρισμό θα χρειαστούμε τα εξής :
* Μία βέργα καλής ποιότητος ξύλινη ή από αλουμίνιο λυόμενη τριών τεμαχίων (διαθέτουν οι εταιρείες KLEEN BORE, ME.CA., NAPIER, αλλά και καλές Ελληνικής κατασκευής )
* Μεταλλική ελικοειδή βούρτσα από φωσφορούχο ορείχαλκο και όχι σιδήρου ή οποία πρέπει να αποφεύγεται.
* Μεταλλική βούρτσα από λεπτές συρμάτινες ίνες επίσης φωσφορούχου ορείχαλκου (διαθέτει η KLEEN BORE, ή NAPIER κ.α)
* Μία κεφαλή υποδοχής υφάσματος που συνήθως συνοδεύει τη βέργα καθαρισμού
* Μία μάλλινη βούρτσα για την τελική λίπανση της κάννης η οποία είναι προτιμότερη από την συνθετική τρίχινη.
* Ενα λιπαντικό σε σπρέι άριστης ποιότητος με διπλή λειτουργία λίπανσης και καθαρισμού (όπως το G96, το REM-OIL, το SUPER LUBE, το BREAK FREE, το LEGIA της BROWNING κ.α)
* Ένα υγρό απομολυβδωτικό για τις δύσκολες περιπτώσεις ‘όπως θα δούμε παρακάτω (τα καλύτερα είναι το N. 10 της KLEEN BORE, το N9 της HOPPE’S και το NITRO SOLVENT της BREAK FREE)
* Ενα λιπαντικό αντιοξειδωτικό μακράς διαρκείας ιδανικό για την νεκρή περίοδο του κυνηγίου. Ενα από τα καλύτερα είναι το RUST GUARDIT, καθώς επίσης τα λάδια που περιέχουν TEFLON όπως το REM OIL, το C.L.P. της BREAK FREE κ.α. μπορούν να χρησιμοποιηθούν.
* Τετράγωνα πανάκια βαμβακερά που υπάρχουν έτοιμα ή τα κόβουμε μόνοι μας από ύφασμα λευκό βαμβακερό σε διαστάσεις 10Χ15 εκ.
* Αλοιφή λιπάνσεως ή γράσο ειδικό για όπλα αρίστης ποιότητος, που να μην παγώνει στις χαμηλές θερμοκρασίες, για την λίπανση συγκεκριμένων σημείων τριβής του όπλου, όπως θα δούμε παρακάτω. (Τέτοια είναι της OUTERS το GREASE RIFLE, το LITHIUM GREASE της CRC κ.α)
Ξεκινάμε πρώτα από την κάννη του όπλου.
Ψεκάζουμε με σπρέι λάδι καθάρσεως από τις θαλάμες (πίσω) προς τα τσοκ (μπροστά) καλύπτοντας το στόμιο της κάννης με ένα πανάκι για να μην πεταχτεί έξω και λερώσει. Αφήνουμε να μείνει η κάννη με το λάδι για 15 λεπτά και σε αυτό το χρονικό διάστημα της αναμονής πιάνουμε τη βάση του όπλου. Εάν πρόκειται για δίκαννο (πλαγιόκαννο ή σουπερποζέ) ψεκάζουμε με το λάδι καθάρσεως τον καθρέπτη από όπου βγαίνουν οι δύο επικρουστήρες και τις υποδοχές των κλειδιών στο κάτω μέρος. Με ένα πανάκι καθαρίζουμε όλα αυτά τα σημεία με ιδιαίτερη επιμονή στους δακτυλίους από τα κατάλοιπα της καύσης γύρω από τις οπές των επικρουστήρων. Στα δύσκολα σημεία χρησιμοποιούμε μία οδοντόβουρτσα με σκληρή τρίχα που αποδεικνύεται ιδιαίτερα χρήσιμη. Αφού τελειώσουμε το καθάρισμα στο εσωτερικό αλλά και το εξωτερικό μέρος της βάσης . Αλείφουμε με λίγο αλοιφή λιπάνσεως ή ειδικό γράσο τα σημεία τριβής που είναι οι υποδοχές των κλειδιών, το συρτάρι, ο πίρος ή οι διακεκομμένοι πίροι, ολπιστήρας και οι οδηγοί εξοκλέων.
Αν πρόκειται για καραμπίνα καθαρίζουμε το σύστημα λειτουργίας της απομακρύνοντας όλες τις βρωμιές και τα βλαβερά κατάλοιπα από τα δακτυλίδια, τα πιστόνια, τη βαλβίδα, το ελατήριο που βρίσκονται στο εξωτερικό μέρος και μπροστά από την αποθήκη φυσιγγίων. Κατόπιν βγάζοντας το μοχλό όπλισης σύρουμε έξω από την κάσα το κλείστρο και λύνοντάς το καθαρίζεται προσεκτικά, όπως επίσης και οι οδηγοί πάνω στους οποίους κινείται μέσα στη κάσα. Οπως βλέπουμε η καραμπίνα οποίο σύστημα λειτουργίας και αν διαθέτει είναι πιο χρονοβόρα και θέλει σχολαστικότητα για να αποφύγουμε τις εμπλοκές.
Χρήσιμο είναι επίσης με ένα πιροβγάλτη, που πρέπει να έχουμε αφού διαθέτουμε καραμπίνα, να βγάλουμε τον πίρο ή τους πίρους που συγκρατούν το όλο σύστημα της σκανδάλης μέσα στη κάσα. Εχοντας στη παλάμη μας το μηχανισμό της σκανδάλης καθαρίζουμε όλα του τα εξαρτήματα με την οδοντόβουρτσα. Για όλα αυτά πρέπει να συμβουλευόμαστε πάντα το ειδικό βιβλιαράκι του κατασκευαστού που συνοδεύει το όπλο. Αν το αγοράσαμε μεταχειρισμένο φροντίζουμε από κάποιο κατάστημα που θα διαθέτει να προμηθευτούμε ένα. Είναι απαραίτητη η γνώση της λύσης και αρμολόγησης ειδικά για τους κατόχους καραμπινών.
Πρέπει να σημειωθεί ότι το σύστημα λειτουργίας στις καραμπίνες μετά τον καθαρισμό δεν λιπαίνεται, πρέπει τα εξαρτήματα να είναι καθαρά και στεγνά.
Ελαφρά μπορούμε να λιπαίνουμε μονό εξαρτήματα του κλείστρου και της σκανδάλης καθώς και τους οδηγούς πάνω στους οποίους κινείται το κλείστρο.
Επανερχόμαστε πάλι στη κάννη ή στις κάννες αν έχουμε δίκαννο, αφού πλέον πέρασε το 15λέπτο, που είναι το ελάχιστο για να μαλακώσουν τα κατάλοιπα. Βιδώνουμε στο άκρο της βέργας τη μεταλλική με λεπτές συρμάτινες ίνες από φωσφορούχο ορείχαλκο βούρτσα και περνάμε αρκετές φορές παλινδρομικά την κάννη – χωρίς να τη συστρέφουμε – από το πίσω μέρος πάντα (από τη θαλάμη) προς τα μπροστά (προς το στόμιο). Εάν η κάννη διαθέτει εναλλασσόμενα τσοκ οποιουδήποτε είδους δηλ. εσωτερικά ή εξωτερικά τσοκάκια κλπ δεν το ξεβιδώνουμε για να καθαριστούν και αυτά σε αυτό το στάδιο.
Κατόπιν βγάζουμε τη βούρτσα και βιδώνουμε την υποδοχή υφάσματος. Αρχίζουμε να περνάμε την κάννη με στεγνά πανάκια μέχρι να βγει το τελευταίο καθαρό. Τότε ελέγχουμε στο φως παρατηρώντας σχολαστικά το εσωτερικό της κάννης. Σ’ αυτό μπορεί να βοηθήσει ο ειδικός φακός για την επιθεώρηση κάννης “THE BORE INSPECTOR” της KLEEN BORE, ο οποίος βοηθάει στο πλήρη έλεγχο του εσωτερικού της. Εάν παρατηρήσουμε μολυβδώσεις που επιμένουν ή αλλά κατάλοιπα (πλαστικό) περνάμε σε ένα άλλο σημαντικό στάδιο. Βάζουμε ένα πανάκι καθαρό στην υποδοχή της βέργας το βουτάμε μέσα στο απομολυβδωτικό υγρό που διατίθεται σε μπουκαλάκια γυάλινα και όχι σπρέι. Αφού ποτίσει το πανάκι καλά περνάμε τη κάννη τρεις – τέσσερις φορές και την αφήνουμε το λιγότερο για 10 με 15 λεπτά να ενεργήσει το υγρό. Ακολούθως βιδώνουμε στη βέργα την μεταλλική ελικοειδή βούρτσα από φωσφορούχο ορείχαλκο, τη βουτάμε μέσα στο απομολυβδωτικό και περνάμε παλινδρομικά τη κάννη αρκετές φορές. Μετά με ένα καθαρό πανάκι περνάμε τη κάννη μέχρι να στεγνώσει και την ελέγχουμε στο φως. Αν υπάρχουν σκιές ή στίγματα που επιμένουν επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία άλλη μία φορά ακόμη. Αν πάλι δεν γίνει τίποτα τότε η κάννη πάει στον οπλουργό.
Αφού τελειώσουμε με τον καθαρισμό βιδώνουμε στη βέργα την μάλλινη βούρτσα και αφού τη ψεκάσουμε με το σπρέι λιπάνσεως περνάμε τη κάννη τρεις – τέσσερις φορές. Εάν όμως το όπλο πρόκειται να μείνει για μήνες χωρίς να χρησιμοποιηθεί τότε το περνάμε με το RUST GUARDIT το αντιοξειδωτικό ή με λάδι που περιέχει TEFLON. Επίσης με το ίδιο περνάμε και όλες τις εξωτερικές μεταλλικές επιφάνειες του όπλου φροντίζοντας να μην ποτίζονται τα ξύλα του. Ομως προσοχή αν πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε κάποια στιγμή το όπλο πρέπει να περάσουμε τη κάννη του όπλου με ένα πανάκι για να αφαιρεθεί το λάδι από το εσωτερικά της. Τα ξύλινα μέρη του όπλου αν έχουν φινίρισμα λινελαίου τα τρίβουμε δυνατά (μέχρι να θερμανθεί το χέρι μας) με μαλακό ύφασμα, όμως με τα δάκτυλα πριν έχουμε απλώσει μερικές σταγόνες βρασμένου λινελαίου ή λινελαίου ειδικού για κοντάκι όπως το GUN STOCK OIL βερνικιού εποξικού ή πολυεστερικού θέλουν απλά ένα πέρασμα με γυαλιστικό επίπλων. Καλό είναι μάλιστα στο κυνήγι να έχουμε μαζί μας ένα τέτοιο ύφασμα εμποτισμένο ή καλύτερα ένα ειδικό πανί σαν αυτό που έχει η KLEEN BORE και είναι εμποτισμένο με σιλικόνη για να περάσουμε το όπλο στο τέλος πριν το βάλουμε στη θήκη για να φύγουμε.
Σαν επίλογο πρέπει να ξέρουμε ότι δεν πρέπει στα σπίτι να αφήνουμε το όπλο μας μέσα στην θήκη, είτε δερμάτινη είναι, είτε είναι από ύφασμα ή συνθετικό υλικό. Ολες αυτές απορροφούν λίγο ή πολύ την υγρασία την οποία δύσκολα αποβάλλουν. Αρκεί να ξέρετε ότι τα βαμβακερά υφάσματα στο εμπόριο περιέχουν 9% υγρασία και τα μάλλινα 18% .
Τα όπλα πρέπει να τοποθετούνται σε ειδική οπλοθήκη έπιπλο ή σε κάποια ντουλάπα με κλειδαριά μακριά από παιδιά και άσχετους. Τα τελευταία χρόνια έχουν κυκλοφορήσει στο εξωτερικό ειδικά κιβώτια για όπλα, υψηλής ασφάλειας με εσωτερική επένδυση που μοιάζει με έπιπλο. Ηδη έχουν έλθει σε ποικιλία τιμών, μεγεθών, σχεδίων και στην Ελλάδα γιατί και καλά όπλα διαθέτουν πολλοί αλλά και πολλοί διαρρήκτες υπάρχουν. Χρήσιμο επίσης είναι να έχουμε και τις κλειδαριές ασφαλείας που μπαίνουν στην σκανδάλη, του όπλου όπως οι γνωστές MASTER LOCK. Μην ξεχνάτε : ποτέ το όπλο μετά από βροχή στο κυνήγι δεν μπαίνει στην θήκη. Το αφήνουμε να στεγνώσει τελείως ή το στεγνώνουμε με χαρτοβάμβακα και αφού το σκουπίσουμε με το πανάκι της σιλικόνης το βάζουμε στην θήκη . Μετά στο σπίτι θα ακολουθήσει ο περαιτέρω λεπτομερής καθαρισμός του, γιατί το νερό είναι ένας ύπουλος εχθρός για το όπλο και εισχωρεί στα πιο απρόσιτα σημεία του μηχανισμού.
Μπάμπης Αιγινίτης
