Στον σκύλο
Πρώτες βοήθειες εννοούνται οι άμεσες ενέργειες του ιδιοκτήτη τού σκύλου, ώστε να μην επιδεινωθεί η κατάσταση του ζώου μετά από ένα συμβάν τραυματισμού και να σταθεροποιηθεί, μέχρι να το δει ο κτηνίατρος.
Αν ο σκύλος πάσχει από κάποια ασθένεια, καλό είναι να συμβουλευθούμε τον κτηνίατρο που τον παρακολουθεί, για τις τυχόν επιπλοκές που μπορούν να παρουσιαστούν κατά την διάρκεια του κυνηγίου. Έτσι, χρήσιμο είναι να έχουμε μαζί μας τον τηλεφωνικό του αριθμό, ώστε να επικοινωνήσουμε απευθείας μαζί του. Επιβάλλεται, αν κυνηγούμε σε απομακρυσμένη περιοχή από την έδρα μας, να γνωρίζουμε λίγα τηλέφωνα κτηνιάτρων της περιοχής.
• Δάγκωμα φιδιού: Ο σκύλος όταν δαγκωθεί βγάζει μια έντονη κραυγή πόνου. Συνήθως στο σημείο του δαγκώματος διακρίνονται τα αποτυπώματα από τους κυνόδοντες του φιδιού. Το αίμα που τρέχει είναι ελάχιστο, όμως η περιοχή αρχίζει να πρήζεται και το πρήξιμο να επεκτείνεται. Τα συνηθισμένα σημεία δαγκώματος εντοπίζονται στο πρόσωπο, τον λαιμό και τα πόδια.
Αντιμετώπιση: Ξεπλένουμε καλά την πληγή με οξυζενέ και κάνουμε μία ένεση κορτιζόνης υποδόρια ή ενδομυϊκά. Ανάλογη είναι η αγωγή σε τσιμπήματα εντόμων.
• Φόλα: Οι φόλες είναι δολώματα τροφής που περιέχουν διάφορα φυτοφάρμακα. Μετά την κατάποσή τους και σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, ο σκύλος αρχίζει να τρέμει ολόκληρος ή ακόμα να εμφανίζει έντονους σπασμούς. Συχνά κάνει εμετό, αποβάλλονται κόπρανα, ενώ σχεδόν πάντα υπάρχει άφθονη παραγωγή σάλιου, που σαν αφρός τρέχει από το στόμα.
Αντιμετώπιση: Χορηγούμε ενδομυϊκά ατροπίνη άμεσα και κάποια ένεση που να προκαλεί εμετό. Με τον εμετό θα αποβληθεί η ποσότητα εκείνη του δηλητηρίου που δεν έχει απορροφήσει ο οργανισμός, ενώ η ατροπίνη θα εξουδετερώσει το δηλητήριο που έχει ήδη περάσει στο αίμα. Αν όμως το ζώο πέσει γρήγορα στο έδαφος με έντονους σπασμούς (2η φάση), τότε η εμετική ένεση αντενδείκνυται, καθώς ο εμετός μπορεί να εισχωρήσει στους πνεύμονες.
Η πρακτική που ενίοτε ακολουθείται για να προκληθεί εμετός, χορήγησης με βία από το στόμα υγρών παρασκευασμάτων όπως γάλα ή νερό με αλάτι, είναι λανθασμένη, καθώς εγκυμονεί ο κίνδυνος απορρόφησης μέρος του υγρού στους πνεύμονες με επιβάρυνση της αναπνευστικής λειτουργίας του ζώου. Έτσι η ένεση είναι πιο γρήγορη και αποτελεσματική. Στη φάση των σπασμών είτε ο σκύλος έχει κάνει εμετό είτε όχι, πρέπει να τού χορηγηθούν ενέσεις ατροπίνης και μόνο και όχι κορτιζόνης, που δεν αποτελεί αντίδοτο στα φυτοφάρμακα.
• Τραυματισμός – Αιμορραγία: Αν το ζώο τραυματιστεί, τότε εκτός από τις κραυγές πόνου θα δούμε και την πληγή. Αν έχει κοπεί κάποιο αιμοφόρο αγγείο, τότε προκαλείται αιμορραγία. Το αίμα είτε θα έχει σκούρο κόκκινο χρώμα και θα ρέει αργά και σταθερά (φλεβική αιμορραγία), είτε θα έχει ζωηρό κόκκινο χρώμα και θα ρέει άφθονο (αρτηριακή αιμορραγία).
Αντιμετώπιση: Ξεπλένουμε με καθαρό νερό την πληγή. Με μία γάζα ή ένα τσιμπιδάκι αφαιρούμε τα ξένα σώματα, εάν υπάρχουν (θραύσματα γυαλιών, αγκάθια). Ξεπλένουμε καλά με οξυζενέ. Αν η αιμορραγία είναι φλεβική, πιέζουμε σφιχτά την πληγή με τη μπλούζα μας ή ένα μαντήλι και η αιμορραγία θα σταματήσει. Αν όχι, επαναλαμβάνουμε μέχρι να το κάνει. Αν η αιμορραγία είναι αρτηριακή, τότε δένουμε σφιχτά το ρούχο, το μαντήλι ή την κρεμάστρα πουλιών λίγα εκατοστά πιο πάνω από την πληγή. Κάθε 20’ χαλαρώνουμε το σφίξιμο για 5’, ώστε να μην νεκρωθεί το άκρο (κίνδυνος γάγγραινας). Ανάλογη είναι και η αντιμετώπιση σε περιπτώσεις συμπλοκής σκυλιών, καθώς και σε περίπτωση τουφεκισμού τους.
• Κάταγμα – στραμπούληγμα: Σε περίπτωση κατάγματος, ο πόνος είναι ιδιαίτερα έντονος στην ψηλάφηση. Παρατηρείται πρήξιμο και το ζώο δε μπορεί να στηριχθεί στο άκρο αυτό. Στο στραμπούληγμα η εικόνα είναι ίδια, με την διαφορά πως σε πιο ελαφριές περιπτώσεις το ζώο αν και διστακτικά, μπορεί να πατάει το πόδι του.
Αντιμετώπιση: Επειδή τα άκρα των σπασμένων οστών είναι πιθανό να τραυματίσουν τους μυς, τους συνδέσμους, τους τένοντες, αγγεία και νεύρα, επιβάλλεται η ακινητοποίησή τους. Με ένα ίσιο κομμάτι ξύλο ή ένα κλαδί, κατασκευάζουμε νάρθηκα και τον δένουμε στο σπασμένο άκρο, ώστε αυτό να είναι ακινητοποιημένο. Αν το κάταγμα είναι ανοιχτό, έχει δηλαδή σκιστεί το δέρμα, τότε ξεπλένουμε με άφθονο νερό και αφού εφαρμόσουμε τον νάρθηκα, καλύπτουμε την πληγή με καθαρό ύφασμα.
• Θερμοπληξία: Όταν το ζώο παραμείνει σε ένα στενό, κακώς αεριζόμενο και θερμό χώρο, τότε εμφανίζει θερμοπληξία. Η θερμοκρασία του σώματός του ανέρχεται σε υψηλά επίπεδα (40-41 βαθμούς). Εμφανίζει γρήγορη αναπνοή, απώλεια συνείδησης, εμετό, σπασμούς και ο κίνδυνος θανάτου είναι άμεσος, λόγω αφυδάτωσης.
Αντιμετώπιση: Το ζώο πρέπει να μεταφερθεί σε δροσερό, καλά αεριζόμενο χώρο. Ρίχνουμε άφθονο κρύο νερό σε όλο του το σώμα για πολύ ώρα. Κυρίως φροντίζουμε να είναι άνετες οι συνθήκες ταξιδιού του, σε άνετα και εξαεριζόμενα κλουβιά, με συχνές στάσεις για περπάτημα και για να πιει νερό.
• Υποθερμία: Είναι το αποτέλεσμα της πολύωρης έκθεσης σε ψύχος, ζώου που είναι κουρασμένο. Η θερμοκρασία του σώματος πέφτει κάτω από τους 37 ή και τους 36 βαθμούς. Εμφανίζει έντονη αδυναμία, ανορεξία και είναι κρύο στην αφή.
Αντιμετώπιση: Μεταφορά του σε ζεστό χώρο, όχι πολύ κοντά σε θερμαντική πηγή. Συμπληρωματικά, το σκεπάζουμε με μία κουβέρτα και του δίνουμε από το στόμα με σύριγγα νερό με ζάχαρη (μικρή ποσότητα: 10-15 εκ. κάθε μισή ώρα).
Είναι συχνό πρόβλημα το πώς θα μεταφερθεί ένας σκύλος από τον κυνηγότοπο μέχρι το αυτοκίνητο. Ένας απλός τρόπος είναι να τον πάρουμε αγκαλιά με τρόπο για λιγότερη καταπόνηση. Να περπατάμε αργά και σταθερά, χωρίς τρεξίματα και άλματα. Όταν κουραστούμε επιβάλλεται η αντικατάστασή μας από την κυνηγετική παρέα, ή αν είμαστε μόνοι θα αποθέσουμε απλά το ζώο στο έδαφος, μέχρι να ξεκουραστούμε. Προσέχουμε ο σκύλος να μη μας φύγει από τα χέρια λόγω δικής μας κούρασης, ή λόγω βιασύνης μη σκοντάψουμε σε πέτρες και πέσουμε μαζί με αυτόν.
Άλλος τρόπος είναι να φτιάξουμε αυτοσχέδιο φορείο. 2 όπλα άδεια από φυσίγγια, τα οποία περνάμε μέσα από 2 κυνηγετικά γιλέκα είναι εύκολο.
Εναλλακτικά, 2 μακριά, γερά κλαδιά, τα οποία περνάμε μέσα από ένα κουμπωμένο μπουφάν, σχηματίζουν ένα μικρό φορείο.
Συνήθως, έχουμε μαζί μας
– Ενέσιμο σκεύασμα κορτιζόνης
– Αμπούλες ατροπίνης
– Ενέσιμο εμετικό
– Οξυζενέ
– Αποστειρωμένες γάζες
– Ελαστικοί επίδεσμοι 7 ή 10 εκατοστών
– Τσιμπιδάκι ή λαβίδα
– Σύριγγες των 2,5 ή 5 ml.
– Κύβοι ζάχαρης
Σε κάθε περίπτωση, ακόμα και με ελάχιστες πιθανότητες ευτυχούς αποτελέσματος από τις πρώτες βοήθειες, πρέπει να γίνονται, καθώς πάντα υπάρχει ελπίδα και κανείς δεν επιτρέπεται να έχει τύψεις ότι άφησε αβοήθητο το ζώο, δικό του ή όχι, να πεθάνει χωρίς να έχει κάνει ό,τι καλύτερο μπορούσε.
Στον κυνηγό (και προληπτικά)
Καθώς οι καιρικές συνθήκες και η κοπιαστική πορεία σε δύσβατα εδάφη κάνουν το κυνήγι μια κοπιώδη άσκηση για τον οργανισμό, δεν είναι σπάνια διάφορα ατυχήματα στον κυνηγότοπο.
• Αν πάσχουμε από κάποια χρόνια νόσο, καρδιά, αρθρίτιδα, διαβήτη κ.ά., θα πρέπει να μιλήσουμε με τον γιατρό που μας παρακολουθεί και του εξηγούμε την περίπτωση του κυνηγίου. Θα μας δώσει συμβουλές και εξηγήσει τα όρια και τους περιορισμούς μας. Πιθανόν να τροποποιήσουμε την αγωγή που ακολουθούμε.
• Να φοράμε κάποιο κάλυμμα στο κεφάλι τους ζεστούς μήνες της κυνηγετικής περιόδου. Τους ψυχρούς επίσης θα μας προστατεύσει από κίνδυνο ψύξης.
• Χρήσιμα είναι τα γυαλιά ηλίου σε έντονο ηλιακό φως, όπου σε συνδυασμό με τη σκόνη, τη γύρη και αιωρούμενα σωματίδια μπορεί να δημιουργήσουν επιπεφυκίτιδα.
• Μετά από πολύωρη και επίπονη πορεία δεν αφαιρούμε τα υποδήματά μας, καθώς το πόδι θα πρηστεί και δύσκολα θα φορεθούν ξανά. Τα παπούτσια αφαιρούνται μόνο στο τέλος του ημερήσιου κυνηγίου.
• Έχουμε μαζί μας νερό και πίνουμε σε μικρές και μόνο ποσότητες.
• Δεν κυνηγούμε με γεμάτο στομάχι, επιβαρύνοντας την καρδιακή λειτουργία. Στο διάλειμμα για ξεκούραση, τσιμπάμε ελαφρά.
• Αποφεύγουμε να τρώμε καρπούς από δέντρα, που ενδέχεται να έχει προηγηθεί ψεκασμός και να πίνουμε νερό από ρυάκια και ποτάμια.
• Αν κάποιος από την παρέα αισθανθεί αδιαθεσία κάνουμε στάση αδειάζοντας τα όπλα, τον απαλλάσσουμε από βάρη που κουβαλάει, του δίνουμε νερό να πιει και τον αφήνουμε να ξεκουραστεί. Σε περίπτωση που δεν αισθανθεί καλύτερα, επιστρέφουμε στα αυτοκίνητα και μεταφερόμαστε προληπτικά στο πλησιέστερο νοσοκομείο, ιατρείο, κέντρο υγείας.
• Σε περίπτωση ορθοπεδικής φύσεως ζημιάς, ακινητοποιούμε την πάσχουσα περιοχή με πρόχειρο νάρθηκα από χοντρά κλαδιά και ύφασμα. Εάν δε μπορεί να περπατήσει μέχρι το αυτοκίνητο, θα πρέπει να τον βοηθήσουμε προσεκτικά. Εάν βρισκόμαστε σε δύσβατη περιοχή τηλεφωνούμε για βοήθεια στην ΠΥ.
• Ομοίως σε περίπτωση τουφεκισμού. Εάν υπάρχει αιμορραγία πιέζουμε συνεχώς το σημείο και δένουμε σφιχτά λίγο πιο πάνω από το τραύμα, όταν βρίσκεται σε κάποιο άκρο.
• Εάν είμαστε αλλεργικοί σε τσίμπημα εντόμου, έχουμε μαζί μας ενέσεις κορτιζόνης.
• Συνήθως έχουμε σε άμεση πρόσβαση στο αυτοκίνητο : αιμοστατικό επίδεσμο, αποστειρωμένες γάζες, λευκοπλαστ, hansaplast, betadine, μαντηλάκια αποστείρωσης πληγών, ελαστικό επίδεσμο, 4-5 χάπια από κάθε είδος _παυσίπονα,αντιβιοτικά, αντιδιαρροϊκά_ νυστέρι, σπίρτα.
• Το τηλ. του Πυροσβεστικού Σώματος είναι το 199.
.
