Ο,τι συμβαίνει στην Αμερική αργά ή γρήγορα φτάνει και σε εμάς. Από εκεί άλλωστε ξεκίνησαν ιδέες όπως οι περιοχές Νατούρα 2000, οι Εθνικοί Δρυμοί, και διάφορα άλλα που είχαν αρνητική επίπτωση στο ευρωπαϊκό και στο ελληνικό κυνήγι.
Πρόσφατα το έγκριτο περιοδικό TIME είχε κύριο άρθρο το θέμα της αύξησης της πανίδας στις ΗΠΑ. Ενδεικτική είναι η χρήση της λέξης «επιβλαβές» στον τίτλο του άρθρου, λέξης που θεωρείται ταμπού εδώ και είκοσι χρόνια και η χρήση της οποίας ανεστάλη με πρωτοβουλία των αμερικανικών οικολογικών οργανώσεων. Μια τακτική που μεταφέρθηκε και στην Ευρώπη. «Το πρόβλημα των επιβλαβών στην Αμερική» είναι ο τίτλος του κύριου άρθρου με υπότιτλο «και γιατί επίκειται αλλαγή στην κυνηγετική νομοθεσία». Οι εξελίξεις εκεί μας ενδιαφέρουν.
του Νικήτα Κυπρόδημου
ethnos.gr
Οι ΗΠΑ σήμερα έχουν περισσότερα ελάφια, αγριόγαλους, χήνες, αγριόχοιρους, και αρκούδες από το 1900.
Παρά τις Κασσάνδρες που θέλουν να παρουσιάζουν συνεχή μείωση πληθυσμών ζώων και επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα, οι ΗΠΑ σήμερα έχουν περισσότερα ελάφια, αγριόγαλους, χήνες, αγριόχοιρους, και αρκούδες από το 1900. Αυτή η αύξηση είναι δυναμική, συνεχής, παρατηρείται και στις 50 πολιτείες παρά την παράλληλη αύξηση του ανθρώπινου πληθυσμού. Το ρυθμιζόμενο και συνετό κυνήγι έχει αποδειχτεί ως το μοναδικό διαχειριστικό μέτρο μπροστά σε αυτήν τη συνεχή αύξηση της πανίδας.
Η γενική εντύπωση που διέδιδαν οι αντικυνηγετικές οργανώσεις στην Αμερική ήταν το γνωστό ψέμα για συνεχή μείωση των διάφορων ειδών της πανίδας και το ενδεχόμενο αφανισμού τους. Ηταν εύπεπτη άποψη που έβρισκε ανταπόκριση στα μέσα ενημέρωσης. Το σκηνικό είναι γνωστό και στην Ελλάδα όπου βομβαρδιζόμαστε για τον δήθεν αφανισμό του Χ είδους. Φαινομενικά λογικό, αφού επακόλουθο αυτής της τακτικής ήταν η αντίθεση στο κυνήγι.
Ομως, «η Φύση εκδικείται», που λένε και οι οικολογίζοντες. Οχι μόνο τα είδη δεν μειώνονταν στις ΗΠΑ, όπως μειώνονται στην Ευρώπη, αλλά παρουσιάζουν μια πρωτοφανή αύξηση και η αύξηση γίνεται άμεσα αισθητή από τις ζημιές που υφίσταται το κοινό τόσο σε αγροτικές όσο και σε περιαστικές και κάποτε σε αστικές περιοχές. Καμία προπαγάνδα δεν μπορεί να σταθεί μπροστά στην άμεση εμπειρία της ζημιάς και του κινδύνου.
Ποσοστό αύξησης Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τους πληθυσμούς διάφορων ειδών σήμερα και το ποσοστό της αύξησης που καταγράφεται σε σύγκριση με τα μέσα του περασμένου αιώνα.
Αγριόχοιρος 5 500 000 (+120%)
Ρακούν 5 000 000 (+2700%)
Κάστορας 5 000 000 (+2400%)
Πούμα 100 000 (+1600%)
Αγριόγαλος 8 000 000 (+1500%)
ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ;
Η απώλεια του ενστικτώδους φόβου του ανθρώπου επιτρέπει πιο συχνές επαφές με άγρια ζώα. Οταν ο πληθυσμός των ζώων αυξάνεται, οι συχνές επαφές δίνουν βάση στο ρητό που λέει ότι η οικειότητα φέρνει την περιφρόνηση.
Μερικά είδη, όπως το ελάφι και το πούμα, υπολογίζεται ότι είναι σήμερα πολυπληθέστερα ακόμα και σε σύγκριση με την εποχή πριν από την ανακάλυψη της Αμερικής από τον Κολόμβο το 1492. Και αυτό παρά το γεγονός ότι ο ανθρώπινος πληθυσμός στις ΗΠΑ αυξήθηκε από 10 σε 370 εκατομμύρια στο ίδιο χρονικό διάστημα!
Οταν οι «αντί» δεν μπορούσαν να αρνηθούν την προφανή αύξηση μερικών ειδών, όπως η μαύρη αρκούδα και το ελάφι, πρότειναν μέτρα όπως αντισυλληπτικά χάπια, σύλληψη και μεταφορά σε άλλους βιότοπους αλλά και την επανεισαγωγή αρπακτικών. Ομως αυτά τα μέτρα απέτυχαν και σήμερα είναι κοινή διαπίστωση των επιστημόνων ότι το κυνήγι από τον άνθρωπο-θηρευτή αναγνωρίζεται ως το πιο αποτελεσματικό διαχειριστικό μέτρο. Και για να γίνει το κυνήγι πιο ελκυστικό, πιο ασφαλές και πιο αποτελεσματικό, αλλάζουν οι νόμοι και οι τοπικοί κανονισμοί.
Με τόξο…
Ο φόβος του ανθρώπου που μπορεί να εμπεδωθεί μόνο με το κυνήγι, αφορά τα δυνητικά επικίνδυνα ζώα όπως η μαύρη αρκούδα
Ο φόβος του ανθρώπου που μπορεί να εμπεδωθεί μόνο με το κυνήγι, αφορά τα δυνητικά επικίνδυνα ζώα όπως η μαύρη αρκούδα
Μερικές περιοχές με έντονο πρόβλημα ελαφιού μέσα σε κατοικημένες περιοχές επιτρέπουν το κυνήγι με τόξο μέσα στα όρια της πόλης. Μια από αυτές τις περιοχές είναι το Ροκ Αϊλαντ της πολιτείας του Ιλινόι. Εκεί οι κυνηγοί που θέλουν να κυνηγήσουν μέσα σε αστική περιοχή περνούν από ειδικό τεστ ασφαλείας, κυνηγούν από υπερυψωμένα καρτέρια και το σύστημα έχει αποδειχτεί αποτελεσματικό αφού μείωσε τις ζημιές και τα τροχαία ατυχήματα από ελάφια κατά 300 τοις εκατό. Παράλληλα πολλές περιοχές επεκτείνουν τόσο τον χρόνο κυνηγίου όσο και το όριο ημερήσιας κάρπωσης.
Το άλλο σημαντικό στοιχείο που αφορά τα δυνητικά επικίνδυνα ζώα όπως η μαύρη αρκούδα είναι ο φόβος του ανθρώπου που μπορεί να εμπεδωθεί μόνο με το κυνήγι. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η Πολιτεία του Νιου Τζέρσεϊ, η πιο πυκνοκατοικημένη των ΗΠΑ. Παρά τον πυκνό πληθυσμό η πολιτεία έχει αυξημένη δασοκάλυψη σε σύγκριση με το 1492. Με αυξημένη δασοκάλυψη, άφθονα σκουπίδια και οπωρώνες, η μαύρη αρκούδα στην πολιτεία αυξήθηκε αλλά οι «αντί» πίεσαν και κατάφεραν να αναστείλουν το κυνήγι της. Μετά από επιθέσεις σε ανθρώπους που έφτασαν μέχρι τον θάνατο ενός βρέφους σε δημόσιο δρόμο οι αρχές αποφάσισαν να αγνοήσουν τους «αντί» και να επιτρέψουν το κυνήγι της μαύρης αρκούδας για μία εβδομάδα τον χρόνο.
Σήμερα είναι κοινή διαπίστωση των επιστημόνων ότι το κυνήγι από τον άνθρωπο-θηρευτή αναγνωρίζεται ως το πιο αποτελεσματικό διαχειριστικό μέτρο.
Αν και το κυνήγι δεν είναι ιδιαίτερα αποδοτικό, σκοτώνονται μερικές δεκάδες αρκούδες σε έναν συνολικό πληθυσμό χιλιάδων, ήταν αρκετό για να ενσπείρει τον φόβο του ανθρώπου στις αρκούδες. Ο φόβος που έχουν τα ζώα για τον άνθρωπο είναι επίκτητος, δεν είναι ενστικτώδης. Τα λιοντάρια στην Αφρική αποφεύγουν επαφές με ομάδες ανδρών που φορούν χλαμύδες και φέρουν δόρατα διότι έχουν αποκτήσει τον φόβο από τα τελετουργικά κυνήγια λιονταριών των Μασάι, λένε οι επιστήμονες. Οι Μασάι σκοτώνουν ελάχιστα λιοντάρια, όμως τα λίγα κυνήγια είναι αρκετά για να αποκτήσουν τα λιοντάρια φόβο του ανθρώπου, κάτι σημαντικό για μια ποιμενική κοινωνία όπου οι άοπλοι βοσκοί περνούν μέρες με τα κοπάδια τους μέσα σε περιοχές λιονταριών.
Αγριόγαλοι που έχουν χάσει τον φόβο του ανθρώπου κουρνιάζουν πάνω σε αυτοκίνητα, βεράντες, καλλωπιστικά δέντρα και τα όξινα κόπρανά τους προξενούν σοβαρές ζημιές. Αλλοτε, σπάνια αρπακτικά πουλιά, όπως οι αετοί, εφορμούν και αρπάζουν μικρά σκυλιά και γάτες από κήπους, ενώ τα κογιότ αλωνίζουν στα πάρκα πόλεων, όπως και στο Κεντρικό Πάρκο της Νέας Υόρκης.
Τα παραπάνω αντανακλώνται και στην ελληνική εμπειρία όπου έχουμε μιαν έκρηξη αγριόχοιρου, αύξηση της δασοκάλυψης, λόγγωμα των ορεινών περιοχών, με την ανάδειξη των αδέσποτων σε ένα νέο είδος αρπακτικού που έχει εξαπλωθεί σε ένα μεγάλο ποσοστό της χώρας. Αλλωστε, οι αλεπούδες περιπολούν μέσα στις αστικές περιοχές.
Παρά την πραγματικότητα που είναι ορατή γύρω μας, η οικολογική ιδεοληψία παραμένει ισχυρή μέχρι η κατάσταση να φτάσει στο απροχώρητο και τότε θα έχει επιστημονικό ενδιαφέρον να δούμε πώς θα αντιμετωπίσουμε εμείς τις καταστάσεις. Οι Αμερικάνοι είχαν και έχουν την επιστημονική κατάρτιση και τη διοικητική υποδομή για να κάνουν το προφανές, εμείς;
