Η ραγδαία αύξηση του αγριόχοιρου τα τελευταία χρόνια είναι κάτι που δεν μπορούν να εξηγήσουν με απόλυτη σαφήνεια όχι μόνον οι κυνηγοί αλλά ακόμη και οι θηραματολόγοι και επιστημονικοί συνεργάτες των κυνηγετικών οργανώσεων.
Βέβαια κατά πόσον είναι εφικτή η χρήση της λέξης «αγριόχοιρος » για τα ζώα αυτά που έχουν κατακλύσει τις περισσότερες ημιορεινές και πεδινές περιοχές της χώρας και αναπτύσσονται σε ξέφρενους ρυθμούς, είναι κάτι που απασχολεί μόνο μια μικρή μερίδα γουρουνοκυνηγών.
του Γιάννη Αμπατζίδη
Με λίγα λόγια, όποιο ζώο φαντάζει χρώματος μαύρο-καφέ και είναι σχετικά τριχωτό, αποκαλείται απ’ όλους «αγριογούρουνο».
Ο όρος «άγριο», όμως, δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα διότι η καθαροαιμία του γνήσιου αγριόχοιρου τείνει πλέον να εκλείψει στις περισσότερες περιοχές της χώρας από τα εγκληματικά λάθη και την αμέλεια ορισμένων φορέων.
Είτε κτηνοτρόφων χοιροτροφής με την παρότρυνση του κράτους δια των επιδοτήσεων, είτε κυνηγών που πραγματοποιούσαν ανεπίσημες απελευθερώσεις και συνεχίζουν να προβαίνουν σε τέτοιου είδους ενέργειες, είτε κυνηγετικών οργανώσεων με νόμιμους μεν εμπλουτισμούς, άσκοπους δε, δίχως τις κατάλληλες μελέτες και τήρηση των προβλεπόμενων κανονισμών.
Επιπλέον, το πρόβλημα εντείνει η αδιαφορία των αρμόδιων υπηρεσιών…
Οι περισσότεροι φυσικά αποδέχονται την υπάρχουσα κατάσταση, συμβάλλοντας στη διαιώνισή της για προσωπικά οφέλη και μόνο. Αυτή είναι η αλήθεια κι ας μην είναι αρεστή σε όλους, όπως άλλωστε συνηθίζεται. Επομένως, λοιπόν, οι υπαίτιοι είναι πολλοί.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή…
Εδώ και αρκετά χρόνια, όταν ακόμη η επιστήμη της γενετικής δεν ήταν ευρέως διαδεδομένη στην Ελλάδα, το πρόβλημα αυτό άρχισε να γίνεται πρωτίστως αντιληπτό από έμπειρους κυνηγούς, καθώς εκείνοι βρίσκονται σε άμεση επαφή με την πανίδα. Είναι εκείνοι που γνωρίζουν κατά γράμμα τις συνήθειες και ιδιαιτερότητες αυτού του ζώου διότι έχουν πλήρως εναρμονίσει τη ζωή τους, με τη δική του.
Όταν, λοιπόν, αντιλήφθηκαν πως κάτι δεν πάει καλά, όχι μόνον από τον ασυνήθιστο φαινότυπο που συναντούσαν σε κάποια θηρεύσιμα αγριογούρουνα αλλά και από την αλλόκοτη συμπεριφορά που παρουσίαζαν κάποια από αυτά, άρχισαν να υποψιάζονται και να εκφράζουν την ανησυχία τους στους αρμόδιους.
Οι αρμόδιοι, κατά συνέπεια, έπρεπε να διερευνήσουν το ζήτημα με κάθε τρόπο και ειδικότερα με την ταυτοποίηση γενετικού υλικού (DNA) καθώς είχαν ήδη ορισθεί παγκοσμίως αποδεκτά κριτήρια ως προς τον αριθμό χρωμοσωμάτων που διαθέτει ο αγριόχοιρος της Δυτικής Ηπειρωτικής Ευρώπης (36). Οι ήμεροι χοίροι διαθέτουν 38 και οι ημίαιμοι 37.
Όταν όμως τον λύκο τον βλέπουμε τον ντορό του ψάχνουμε;
Η φύση είχε ορίσει συγκεκριμένες δασικές περιοχές στη χώρα που ενδεικνύονταν για να ζει και να ευδοκιμεί ο αγριόχοιρος. Oι πληθυσμοί των αγριόχοιρων ήταν μετρημένοι και οι κυνηγοί εκείνης της εποχής διένυαν μεγάλες αποστάσεις για την αναζήτησή τους. Οι λιγοστές οργανωμένες παρέες που υπήρχαν θήρευαν ετησίως κατά μέσο όρο περίπου 10 ζώα και αυτό εθεωρείτο επίτευγμα. Σήμερα, οι παρέες ανέρχονται σε εκατοντάδες… θηρεύουν τριπλάσιο και τετραπλάσιο αριθμό κατά – μέσο όρο- δίχως ο πληθυσμός των θηραμάτων να μειώνεται-αντιθέτως, αυξάνεται.
Επίσης, η τροφή που προοριζόταν για τον αγριόχοιρο παλαιότερα υπήρχε πλουσιότερη και σε αφθονία διότι ακόμη και οι πιο ακριτικές περιοχές καλλιεργούταν από τους τοπικούς σε αντίθεση με τώρα. Δηλαδή με τις απλές αυτές διατυπώσεις η λογική εξηγεί πως η αύξηση του πληθυσμού δεν υπήρξε σε μεγάλο ποσοστό με πολύ καλύτερες συνθήκες στο παρελθόν.
Σαφώς και ο παράγοντας των καταφυγίων ή των περιστασιακών απαγορεύσεων σε διάφορες περιοχές από τις κυνηγετικές οργανώσεις συμβάλλανε σε ένα ποσοστό της αύξησης, αλλά όχι σε βαθμό, που αυτό να δικαιολογεί την υπάρχουσα κατάσταση.
Σήμερα τα ζώα αυτά αναζητούν τα ίδια τον άνθρωπο διότι τα γονίδια τους προέρχονται από οικόσιτους χοίρους που έχουν την τάση να συνυπάρχουν με αυτόν καθώς τον έχουν συνδυάσει με πηγή τροφής.
‘Ολα ξεκίνησαν από μερίδα κτηνοτρόφων οι οποίοι επιδοτούνταν από το κράτος για να εκτρέφουν ήμερους/ημίαιμους χοίρους, ανεξέλεγκτα όμως, ακόμη και σε βιότοπους όπου επικρατούσε ο άγριος πληθυσμός. Οπότε, το κακό ήταν αναμενόμενο…
Επίσης, Κυνηγετικοί Σύλλογοι, για να εμπλουτίσουν περιοχές όπου υπήρχε έλλειψη αγριόχοιρων αλλά και ορισμένες όπου δεν υπήρξε ποτέ, προέβησαν σε αγορά ζώων από ιδιωτικά εκτροφεία αγριογούρουνων. Αυτό έγινε δίχως να λάβουν τα πιστοποιητικά καθαροαιμίας αυτών, αλλά, ακόμη και όταν αυτά λαμβάνονταν δεν ήταν σε θέση να γνωρίζουν αν τα πιστοποιητικά αυτά αντιστοιχούσαν στα ανάλογα ζώα. Βέβαια, αυτό απαιτούσε χρονοβόρες διαδικασίες που περιελάμβαναν την αποστολή δείγματος αίματος σε κρατικά κτηνιατρεία για την τεκμηρίωση της καθαροαιμίας.
Το συγκεκριμένο βέβαια δε γινόταν ποτέ από κανέναν, ώστε το πρόβλημα να διογκώνεται με έναν ακόμη τρόπο.
Επιπλέον, αρκετοί πολίτες στα μικρά χωριά διατηρούσαν για βιοποριστικούς λόγους, ημίαιμα γουρούνια, περιφραγμένα και μη, με αποτέλεσμα, εξαιτίας ανεπάρκειας τροφής ή ακατάλληλης περίφραξης, αυτά να σκορπίζονται στις ευρύτερες δασικές περιοχές, όπου στη συνέχεια αναπαράγονταν.
Όμως, ακόμη και ορισμένοι κυνηγοί, προέβησαν-και συνεχίζουν-στον εμπλουτισμό των ευρύτερων περιοχών τους με ημίαιμα ώστε να ασκήσουν το κυνήγι τους δίχως να κατανοούν τις καταστροφικές συνέπειες αυτής της ενέργειας.
Κατά συνέπεια συναντάμε πλέον το σύνηθες φαινόμενο να θηρεύονται από παρέες ετησίως, γουρούνια σε τριψήφιους αριθμούς..
– Γουρούνια αρσενικά των 100 κιλών (κ.κρέας) να διαθέτουν χαυλιόδοντα μικρού μήκους όπως μιας σκρόφας…
-Γουρούνια παρδαλά με μακριά και πεσμένα αφτιά…
-Γουρούνια που περιφέρονται ανέμελα μέρα-μεσημέρι σε κάμπους, αυλές σπιτιών κ.λ.π
– Γουρούνια που κατά την διεξαγωγή παγάνας δε σηκώνονται από το γιατάκι τους και δε τρέπονται σε φυγή (καθώς θα έπρεπε) ώσπου να πάει ο κυνηγός να τα εκτελέσει επιτόπου
– Γουρούνια που δεν έχουν καμία αίσθηση κινδύνου της ανθρώπινης παρουσίας
– Γουρούνια που δεν έχουν την αίσθηση της κροτοφοβίας
– Γουρούνια να συνυπάρχουν στο κοπάδι, ακόμη και 3-4 καπριά
-Γουρούνες να γεννούν οπουδήποτε και οποτεδήποτε ακόμη και διψήφιο αριθμό μικρών
– Γουρούνια να εκφράζουν αυξημένη επιθετικότητα όχι μόνο προς τα κυνηγόσκυλα αλλά και τους ανθρώπους δίχως αυτά να φέρουν κάποιο σωματικό τραύμα κι ότι αφύσικο ακόμη μπορεί να συγκρίνει κάποιος σε σχέση με το παρελθόν.
Κατά τ’ άλλα…λέμε πως διεξάγουμε κυνήγι «Αγριόχοιρου»!
Όπως προαναφέραμε οι περισσότεροι επωφελούνται από την υπάρχουσα κατάσταση και παραμένουν αμέτοχοι απέναντι στο καταστροφικό αυτό έργο. Το κέρδος δυστυχώς…εξαλείφει ήθη, αρχές και αξίες….
Αντιθέτως, όσοι κυνηγοί θέλουν να διατηρήσουν ό,τι γνήσιο και ηθικό γνώρισαν στη φύση οφείλουν να προσπαθήσουν να αναζητήσουν λύσεις για το θέμα αυτό, καταθέτοντας προτάσεις στους Συλλόγους, τις Ομοσπονδίες, Δασαρχεία και κατόπιν… στα αρμόδια υπουργεία.
Τέλος… να τονίσουμε ότι η αλλαγή δε θα επέλθει από κανέναν άλλον παρά μόνον από τους ίδιους τους κυνηγούς, σε συνεργασία με αρμόδιους θηραματολόγους κυνηγετικών οργανώσεων και των Δασαρχείων.
Aς δούμε ορισμένους τρόπους αντιμετώπισης του υβριδισμού που θα μπορούσαν να διεξαχθούν αν και η λύση για τον υβριδισμό δεν είναι καθόλου απλή και εύκολη.Στη διαχείριση άγριας πανίδας, σε τέτοιες περιπτώσεις προτείνεται να αφαιρείται όλος ο πληθυσμός και να εμπλουτίζεται ξανά η περιοχή από γενετικά πιστοποιημένα άτομα… Αλλά αυτό προφανώς δεν μπορεί να εφαρμοστεί εύκολα σε μεγάλες περιοχές.
Πράγματα που θα μπορούσαμε να κάνουμε είναι:
1. Άμεση θανάτωση όποιου υβριδίου βρεθεί μπροστά μας.
2. Αυστηρή απαγόρευση ελεύθερης βόσκησης οικόσιτων χοίρων.
3. Γενετικός έλεγχος με δαπάνη της πολιτείας όλων των εκτρεφόμενων αγριόχοιρων.
4. Αυστηρή απαγόρευση της εκτροφής ημίαιμων χοίρων για κάλυψη ατομικών αναγκών.
5.Εκτενής επιστημονική παρακολούθηση του φαινομένου με συνεργασία των κυνηγών ανά περιοχή. Σε περίπτωση που σε κάποια περιοχή παρουσιάζονται υβρίδια άνω του 10% του πληθυσμού ή τα υβρίδια εμφανίζουν αυξητική τάση, να επιτρέπεται η θήρα (στην συγκεκριμένη περιοχή) όλο το χρόνο με σκοπό να αφαιρεθούν όσο το δυνατόν περισσότερα υβρίδια (γιατί σε τέτοια περίπτωση δεν μας ενδιαφέρει να προστατέψουμε την αναπαραγωγική διαδικασία, προφανώς…)
6. Ίδρυση ενός εκτροφείου-Τράπεζας γενετικού υλικού γιατί μετά από κάποια χρόνια – απαισιόδοξο σενάριο βέβαια – δεν ξέρουμε αν θα βρίσκουμε στο φυσικό περιβάλλον το DNA του αγριόχοιρου (ή αν θα πρέπει να συλλάβουμε 100 ζώα για να βρούμε 1…).
Αποτελεί χρέος όλων όσων πραγματικά νοιάζονται τη φύση, να διατηρήσουν την άγρια ομορφιά της.
