Οι κυνηγοί υπήρξαν και θα είναι πάντα βασικοί παράγοντες στη διατήρηση και τη διαχείριση των λύκων στην Ευρώπη. Για τη διατήρηση βιώσιμων και υγιών πληθυσμών λύκων σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ύπαιθρο και για τη διασφάλιση διαρκούς συνύπαρξης με αγροτικές κοινότητες, αλλά και με άλλα είδη άγριας ζωής, απαιτείται ενεργή διαχείριση του πληθυσμού μεταξύ άλλων μέτρων.
Επιπλέον, είναι απαραίτητο να ληφθούν υπόψη οι ανάγκες και τα συμφέροντα των ενδιαφερομένων σε τοπικό επίπεδο που μοιράζονται τον καθημερινό τους χώρο με λύκους κατά τη λήψη οποιασδήποτε απόφασης. Τα κράτη μέλη πρέπει να είναι σε θέση να διαχειρίζονται ενεργά τους λύκους με τρόπο που να επιτρέπει τη διατήρηση της άγριας ζωής και άλλες δραστηριότητες χρήσης γης, συμπεριλαμβανομένου του κυνηγιού.
Θεμελιώδεις αρχές για την επιτυχή διαχείριση και διατήρηση των λύκων στην Ευρώπη:
- Κοινωνική αποδοχή: Για την επιτυχή διατήρηση των λύκων στην Ευρώπη, είναι πιο σημαντικό να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα της κοινωνικής αποδοχής τους παρά τις καθαρά οικολογικές πτυχές. Στα περισσότερα μέρη της Ευρώπης, υπάρχει κατάλληλος βιότοπος για λύκους, και οι πληθυσμοί των θηραμάτων είναι επαρκείς, εν μέρει λόγω της επιτυχούς διαχείρισης των κυνηγών. Η πραγματική πρόκληση σήμερα επικεντρώνεται στις αρνητικές επιπτώσεις των λύκων στον αγροτικό τρόπο ζωής. Λόγω ανεπαρκών προσεγγίσεων στη διαχείριση των λύκων, οι οποίες επηρεάζουν την κοινωνική αποδοχή τους η παράνομη θανάτωση μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη απειλή για τη μακροπρόθεσμη διατήρηση των λύκων στο μέλλον. Για να εξαλειφθεί η λαθροθηρία και να αυξηθεί η κοινωνική αποδοχή για την παρουσία λύκων στην ευρωπαϊκή ύπαιθρο, οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων και άλλοι σχετικοί ενδιαφερόμενοι πρέπει να λάβουν πλήρως υπόψη τις ανάγκες και τα συμφέροντα, συμπεριλαμβανομένου του άγχους που βιώνουν ορισμένοι άνθρωποι που ζουν κοντά στους λύκους. Υπάρχουν διάφορες απειλές που σχετίζονται με την παρουσία λύκων που αυξάνουν τις υπάρχουσες πιέσεις στα συμφέροντα της αγροτικής διαβίωσης, οι οποίες πρέπει να ληφθούν υπόψη στις αποφάσεις διαχείρισης.
- Ενεργή διαχείριση: Ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για την αύξηση της κοινωνικής αποδοχής των λύκων είναι η προώθηση της ενεργούς και βιώσιμης διαχείρισης των λύκων. Στην Ευρώπη, τα πιο επιτυχημένα παραδείγματα συνύπαρξης με λύκους και άλλα μεγάλα σαρκοφάγα είδη, όπως η καφέ αρκούδα και ο λύγκας είναι εκεί όπου υπάρχει ενεργός διαχείριση μέσω του κυνηγιού. Το νόμιμο και βιώσιμο κυνήγι πληθυσμών θα συμβάλει στη μείωση και την αποτροπή της λαθροθηρίας εάν οι τοπικές κοινότητες εμπλέκονται και υποστηρίζουν τις διαδικασίες διαχείρισης. Ενώ το γενικό νομικό πλαίσιο σχετικά με τη διαχείριση και τη διατήρηση πολλών πληθυσμών λύκων καθορίζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι αποφάσεις εφαρμογής θα πρέπει να λαμβάνονται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο με βάση την ενεργό διαχείριση για την αύξηση της αίσθησης της ενδυνάμωσης και τη μείωση των συγκρούσεων με αυτούς άνθρωποι που ζουν στην ίδια περιοχή με τους λύκους.
- Επίπεδο πληθυσμού / διασυνοριακή διαχείριση: Η κατάλληλη κλίμακα στην οποία πρέπει να διαχειρίζονται οι λύκοι έχει μεγάλη σημασία. Το εύρος των πληθυσμών των λύκων μπορεί να εκτείνεται σε δεκάδες χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα και αναπόφευκτα διαιρείται από τα κράτη ή άλλα διοικητικά σύνορα. Η FACE προωθεί μια αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης σε επίπεδο πληθυσμού και ενθαρρύνει τη διασυνοριακή και πληθυσμιακή διαχείριση.
Ο λύκος έχει πλέον αναπαράγεται με επιτυχία με αποτέλεσμα μια εκθετική αύξηση του πληθυσμού.
Μέχρι σήμερα, επιστήμονες και εμπειρογνώμονες αναγνωρίζουν 9 πληθυσμούς λύκων στην Ευρώπη που ανήκουν σε έναν μεγάλο μεταπληθυσμό που αξιολογήθηκε ως “λιγότερο ανησυχητικό” σε ευρωπαϊκό επίπεδο κατά την τελευταία αξιολόγηση της κόκκινης λίστας από τον Μάιο του 2018
Οι χώρες που έχουν υγιείς πληθυσμούς λύκων και ένα πλαίσιο διαχείρισης που έχει αποδειχθεί ότι είναι δεκαετίες αποτελεσματικό τόσο για τους βιώσιμους πληθυσμούς λύκων, όσο και για τη συνύπαρξη, δεν θα πρέπει να αντιμετωπίσουν αρνητικές αλλαγές στο καθιερωμένο σχέδιο διαχείρισης όταν συμμετέχουν σε διασυνοριακές ή πληθυσμιακές προσπάθειες διαχείρισης.
- Αλλαγή του νομικού καθεστώτος: Το νομικό καθεστώς προστασίας των λύκων και άλλων μεγάλων σαρκοβόρων ειδών σύμφωνα με την οδηγία για τους οικοτόπους θα πρέπει να τροποποιηθεί μόλις επιτευχθεί το επιθυμητό καθεστώς διατήρησής τους. Αυτό σημαίνει ότι ορισμένοι πληθυσμοί λύκων πρέπει να μετακινηθούν από το Παράρτημα IV (αυστηρά προστατευμένο) στο Παράρτημα V (προστατευμένο αλλά ενδέχεται να υπόκειται σε διαχείριση) μόλις η κατάσταση διατήρησής τους είναι ευνοϊκή και το αντίστροφο. Στο πλαίσιο αυτό, η FACE καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν, κατά προτεραιότητα, την ορθή εφαρμογή του άρθρου 19 της οδηγίας για τους οικοτόπους, το οποίο προβλέπει ότι τα παραρτήματα θα επικαιροποιούνται σύμφωνα με την τεχνική και επιστημονική πρόοδο, δηλαδή γνώση και κατανόηση των διευρυνόμενων πληθυσμών, των πρόσφατα αναπτυγμένων συμπεριφορών των λύκων κ.λπ.
- Ευθύνη για αποζημιώσεις: Υπάρχει διαφορετικότητα μεταξύ χωρών στην Ευρώπη όσον αφορά τη λογοδοσία για ζημίες που προκαλούνται από κυνηγετικά και μη κυνηγούμενα είδη. Δεδομένου ότι μια αλλαγή στην κατάσταση του λύκου ως κυνηγετικού είδους θα μπορούσε να επηρεάσει τις εθνικές καταστάσεις ευθύνης, η FACE τονίζει ότι οι κυνηγοί δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να είναι υπεύθυνοι για την καταβολή ζημιών που προκαλούνται από τους λύκους.
- Κυνήγι / αγροτική χρήση γης: Το κυνήγι είναι ένας από τους πιο σημαντικούς και παλαιότερους τρόπους βιώσιμης χρήσης φυσικών πόρων. Ήταν ανέκαθεν ουσιαστικό μέρος των πολιτισμών και των παραδόσεων των αγροτικών κοινοτήτων. Για τη διατήρηση αυτών των λαϊκών παραδόσεων και τοπικών οικονομιών, πρέπει να είναι δυνατή η διαχείριση μέσω του κυνηγιού. Οι πολιτικές για την προστασία της άγριας ζωής πρέπει να είναι ρεαλιστικές, μακροπρόθεσμες και εύκολα κατανοητές. Σε ορισμένα μέρη της Ευρώπης, η πυκνότητα των θηραμάτων είναι φυσικά χαμηλή ή διατηρείται χαμηλή ως αποτέλεσμα της ανάγκης της κοινωνίας να περιορίσει τις ζημίες στα δάση, τις καλλιέργειες και να αποφύγει τροχαία ατυχήματα, ενώ σε άλλα μέρη ο αριθμός και η πυκνότητα είναι σημαντικά υψηλότερες. Οι περιοχές διαβίωσης των λύκων ποικίλλουν επίσης σε μέγεθος. Η FACE τονίζει συνεπώς την ανάγκη για ευέλικτη διαχείριση των λύκων, η οποία βασίζεται σε κοινωνικοοικονομικές και βιολογικές συνθήκες σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Αυτό θα επιτρέψει στους κυνηγούς να συνεχίσουν να ασκούν βιώσιμο κυνήγι σχετικών ειδών θηραμάτων, χρησιμοποιώντας τις μοναδικές και ουσιαστικές πρακτικές κυνηγιού, συμπεριλαμβανομένου του κυνηγιού με σκύλους. Αυτές οι αγροτικές δραστηριότητες υποστηρίζουν τις τοπικές κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες (συμπεριλαμβανομένης της προσφοράς τροφίμων) και συμβάλλουν σημαντικά στη διατήρηση υγιούς βιοποικιλότητας και μιας βιώσιμης υπαίθρου. Το κυνήγι είναι μια σημαντική κοινωνικοοικονομική και πολιτιστική δραστηριότητα στις αγροτικές περιοχές της Ευρώπης.
Δεσμεύσεις της FACE:
- Η FACE καταδικάζει κάθε παράνομη δολοφονία λύκων.
- Η FACE τονίζει ότι κάθε κυνήγι λύκων πρέπει να διεξάγεται σε βιώσιμα επίπεδα, με σκοπό να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη διατήρηση του είδους.
- Η FACE προωθεί τη σημασία των κυνηγών στη διατήρηση, διαχείριση και παρακολούθηση των πληθυσμών λύκων σε ολόκληρη την Ευρώπη, συμβάλλοντας έτσι στη σημαντική συλλογή δεδομένων για την αναπαραγωγή, τη διανομή και την πυκνότητα των λύκων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Αυτό διευκολύνει τη διατήρησή τους, ενισχύει τη συνύπαρξη και εγγυάται το βιώσιμο κυνήγι.
- Η FACE θα συνεχίσει να συμμετέχει εποικοδομητικά στον διάλογο με άλλους ενδιαφερόμενους για τη διατήρηση μεγάλων σαρκοβόρων, συμπεριλαμβανομένου ως μέλους της IUCN και της πλατφόρμας της ΕΕ για τη συνύπαρξη ανθρώπων και μεγάλων σαρκοβόρων.
- Η FACE λειτουργεί ως οργανισμός βάσει αποδεικτικών στοιχείων και υποστηρίζει αποφάσεις διαχείρισης που βασίζονται σε επιστημονικά αξιόπιστα δεδομένα.
