του Γιάννη Θεοδώρου
Η Δ΄ ΚΟΣΕ «σπέρνει το δρόμο» της αναβάθμισης των ελληνικών βιοτόπων.
Στις 5/7/2006 η Δ΄ ΚΟΣΕ διοργάνωσε συνέντευξη τύπου στα Γραφεία της, με προσκεκλημένους τα έντυπα του κυνηγετικού χώρου (εφημερίδες και περιοδικά) καθώς και τα ηλεκτρονικά κυνηγετικά μέσα ενημέρωσης, προκειμένου να δημοσιοποιηθούν προς το κυνηγετικό κόσμο οι μέχρι τώρα ενέργειες της Ομοσπονδίας, σε ένα πολύ κρίσιμο θέμα: αυτό της ποιοτικής αναβάθμισης των βιοτόπων μέσω ενός πρωτοποριακού προγράμματος αεροσπορών που πρωτοεφαρμόστηκε στην Ιαπωνία.
Συγκεκριμένα η Ομοσπονδία όπως αναφέρει έχε αποκτήσει εδώ και τρία χρόνια τη τεχνογνωσία παραγωγής σβόλων αργίλου που εμπεριέχουν μίγματα σπόρων» και προορίζονται για τη βελτίωση των βιοτόπων θηραματικών ειδών.
Στο παρελθόν τέτοια δείγματα σβόλων μοιράστηκαν στους ΚΣ της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και τα αποτελέσματα του εγχειρήματος ήταν εντυπωσιακά γιατί :
α) Καταρχήν δεν απαιτείται προεργασία και κατεργασία του εδάφους
β) Δεν χρειάζεται να περιφραχθούν οι χώροι για να προστατευθούν από τα κτηνοτροφικά ζώα
γ) Το περίβλημα αργίλου «λύνεται» μετά τις πρώτες βροχές και οι ευνοϊκές καιρικές συνθήκες ευνοούν τη φύτρωσή τους.
δ) Δεν υπάρχουν απώλειες των σπόρων και το αργιλώδες περίβλημα καθιστά αδύνατη τη χρησιμοποίησή τους ως τροφή από έντομα, μυρμήγκια, ποντίκια κλπ
Όπως είναι ευνόητο, η διάστιξη αυτής της μορφής σποράς από τις συμβατικές, παρουσιάζει συγκριτικά πλεονεκτήματα και επιταχύνει σε μεγάλο βαθμό τη βοσκοϊκανότητα και ζωοχωρητικότητα των βιοτόπων των θηραματικών ειδών, αποφεύγεται η συμπίεση και η αναμόχλευση του εδάφους, εξασφαλίζεται μικρότερο οικονομικό κόστος, η δε μέθοδος της αεροσποράς έχει δοκιμαστεί στο εξωτερικό και έχει τη δυνατότητα κάλυψης μεγάλων εδαφικών εκτάσεων σε σύντομο χρόνο λόγω της χρήσης αεροπλάνου, όπως ο επιστημονικός συνεργάτης της ΚΟΣΕ κ. Χατζηνίκος ανέφερε λεπτομερώς.
Προς τούτο το αίτημα υποβλήθηκε εκτός από το αρμόδιο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης/Δνση Θήρας και στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας αλλά και στην αρμόδια Μοίρα της Πολεμικής Αεροπορίας (σχετκά έγγραφα ΚΟΣΕ Φ1400/1450/888/7-6-05, Φ1409/1460/892/8-6-05). Στην έγγραφη απάντησή του, με αριθμό 98943/2835/16-5-05, το Υπουργείο αναφέρει ότι αρμόδια Υπηρεσία για τη χρησιμοποίηση αεροσκαφών είναι οι Δ/νσεις Δασών των Περιφερειών και θα πρέπει να υποβληθεί και μελέτη σχετική με το θέμα.
Στις 26/10/2005 η Ομοσπονδία επανέρχεται το με στοιχεία Φ1402/2767/1669/26-10-05 έγγραφό της προς την Δ/νση Δασών Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας που κοινοποιήθηκε και στη Δ/νση Δασών Αττικής, προκειμένου να τύχει σχετικής αποδοχής το υποβληθέν αίτημα σε συνεργασία με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και την Ομοσπονδία, μια ενέργεια καινοτόμος που θα συνέβαλε καταλυτικά στη εξασφάλιση της ομαλής διατροφής των ειδών της άγρια πανίδας.
Στην απάντηση της οικείας Δ/νσης Δασών (έγγραφο ΑΠ4323/18-11-2005) αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι « …καίτοι σε γενικές γραμμές υπάρχει θετική άποψη για μέτρα και προσπάθειες που βελτιώνουν τη χλωρίδα και την πανίδα, με έκπληξη πληροφορούμαστε ότι προβήκατε σε σπορές περιοχών απροσδιόριστα και ενέργειες αυτής της μορφής ερήμην της υπηρεσίας δεν προάγουν τα πλαίσια της καλής επικοινωνίας και συνεργασίας ούτε και το αντικείμενο της θήρας. Ύστερα από αυτές τις επισημάνσεις σας γνωστοποιούμε ότι οφείλετε να κινηθείτε στα πλαίσια που ορίζει η νομοθεσία (Ν.3208/03), το εγχείρημα να τύχει αρχικής εφαρμογής σε δοκιμαστικό στάδιο, να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα και να υπάρξει επικοινωνία και επαφή με το ΑΠΘ/Σχολή Δασολογίας, επειδή σε το θέμα μπορεί να έχει πανελλαδικό ενδιαφέρον κοινοποιείται το εν λόγω έγγραφο και στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης προκειμένου να εκφρασθούν οι απόψεις του στα πλαίσια καθορισμού κοινής θηραματικής πολιτικής στην υποβληθείσα και ενδιαφέρουσα άποψη της Δ΄ ΚΟΣΕ».
Στις 9/1/2006 η Ομοσπονδία επανέρχεται προς την Δ/νση Δασών Αττικής και σημειώνει στο έγγραφό της με αριθμό ΑΠΦ14411/77/69/9-1-06, ότι εντός των πλαισίων που θέτει ο νόμος, θα επιθυμούσε να καθοριστούν από κοινού οι επιφάνειες που θα γίνουν οι αεροσπορές, μέσω σβόλων που θα περιέχουν πιστοποιημένους σπόρους λειμώνιων μονοετών φυτών. Τα αποτελέσματα του πειράματος θα καθορίσουν μελλοντικές συναφείς δραστηριότητες και γνωστοποιείται εκ παραλλήλου ότι στο πρόγραμμα θα συμμετάσχει και το ΑΠΘ, υπό την επιστημονική καθοδήγηση της Καθηγήτριας κ. Ζωής. Κούκουρα της Σχολής Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος που έχει εκπονηθεί και υλοποιείται με αντικείμενο «Βελτίωση των βιοτόπων του λαγού, της ορεινής πέρδικας και του αγριοχοίρου με χρήσης σπόρων ποωδών φυτών».
Στις 19/1/2006 η Δ/νση Αισθητικών Δασών και Θήρας του Υπουργείου, με το με στοιχεία ΑΠ107970/6022/19-1-2006 έγγραφό της αποφαίνεται μεταξύ άλλων ότι:
« …η συγκεκριμένη μέθοδος της αεροσποράς δεν είναι δόκιμη και δεν συμφωνεί γιατί: α)δεν εξασφαλίζεται η φύτρωση των σπόρων αφού δεν θα υπάρχει κάλυψη με γαιώδες υλικό
β)απαιτούνται μεγάλες ποσότητες σπόρων και θα υπάρξει διόγκωση κόστους
γ) οι εδαφοκλιματικές συνθήκες ποικίλουν από περιοχή σε περιοχή και θα πρέπει να επιλεγεί το κατάλληλο είδος σπόρων
δ)δεν είναι εύκολη η εξεύρεση της απαιτούμενης ποσότητας σπόρων
ε) η συμμετοχή του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας στην εφαρμογή ενός τέτοιου προγράμματος …».
Τι περιλαμβάνει όμως η σχετική νομοθετική ρύθμιση της οποίας γίνεται (αδόκιμα) επίκληση;
Ν. 3208/2003 / Α-303 ’’Προστασία δασικών οικοσυστημάτων,κατάρτιση δασολογίου, εμπράγματα δικαιώματα επί δασών κλπ’’
Άρθρο 2 Προστασία του τοπίου και της βιοποικιλότητας
1. Κατά το σχεδιασμό της διαχείρισης και εκμετάλλευσης των δασικών
οικοσυστημάτων, με την κατάρτιση των προβλεπόμενων από το άρθρο 63 του
Δασικού Κώδικα δασοπονικών μελετών, λαμβάνονται ειδικά μέτρα που
εξασφαλίζουν κατά το δυνατόν την προστασία του τοπίου και τη διατήρηση της
βιοποικιλότητας.
Δασοπονικές ενέργειες και πρακτικές, όπως η εκλογή των δασοπονι κών ειδών σε
κάθε είδους δάσωση ή αναδάσωση, οι μέθοδοι διαχείρισης, δασοκομικού χειρισμού
και συγκομιδής του ξύλου και γενικά οι επεμβάσεις στα δασικά οικοσυστήματα,
σχεδιάζονται κατά τρόπο που εξασφαλίζει την προστασία των ενδιαιτημάτων των
ειδών της χλωρίδας και της πανίδας και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
2. Για λόγους προστασίας της άγριας πανίδας και ιδίως της πτηνοπανίδας, της
φύσης και του τοπίου, ο Υπουργός Γεωργίας μπορεί να συνάπτει προγραμματικές
συμβάσεις με φιλοπεριβαλλοντικές ή άλλες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα
οργανώσεις, που προτίθενται να χρηματοδοτήσουν τη δημιουργία δενδρωδών ή
θαμνωδών ή μικτών βλαστητικών σχηματισμών σε δημόσιες δασικές εκτάσεις
ευρισκόμενες εντός ή πλησίον αγροτικών εκτάσεων, προκειμένου να
λειτουργήσουν ως αγροβιότοποι. Για την επιλογή των περιοχών αυτών λαμβάνονται ιδιαιτέρως υπόψη οι ανάγκες προστασίας της άγριας πανίδας και αυτοφυούς χλωρίδας, η
γειτνίαση με περιοχές σημαντικού οικολογικού ενδιαφέροντος και ο συνδετικός
τους ρόλος με αυτές για τη μετανάστευση, τη γεωγραφική κατανομή και τη
γενετική ανταλλαγή των ειδών. Στις προγραμματικές αυτές συμβάσεις απαραίτητα
ορίζονται το έργο, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των συμβαλλομένων, οι
πόροι που θα διατεθούν, το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης των έργων και ο υπόχρεος
για τη διαχείριση και συντήρηση των έργων του προγράμματος μετά την
ολοκλήρωσή του.
3. Ιδιοκτήτες αγροτικής γης, που δημιουργούν σε τεμάχια των αγρώντους
σχηματισμούς της προηγούμενης παραγράφου ή δενδροστοιχίες και φυσικούς
αγροφράκτες περί τα όρια των αγρών τους, δικαιούνται να προμηθεύονται ατελώς
από τα κρατικά φυτώρια των δασικών υπηρεσιών τα αναγκαία δασοπονικά είδη.
4. Σε ευρύτερες αγροτικές περιοχές όπου ελλείπουν παντελώς βλαστητικοί
σχηματισμοί των προηγούμενων παραγράφων, επιτρέπεται η καταβολή οικονομικής
ενίσχυσης σε όσους ενδιαφέρονται να δημιουργήσουν στους αγρούς τους, τους εν
λόγω σχηματισμούς. Η ενίσχυση αυτή παρέχεται με την υποχρέωση, ότι ο ενδιαφε
ρόμενος θα διατηρήσει τη βλάστηση επί μία τουλάχιστον δεκαετία και βαρύνει
πιστώσεις του κεφαλαίου Δασών του Κεντρικού Ταμείου Γεωργίας, Κτηνοτροφίας
και Δα σών. Η έγκριση για τηδημιουργία των ως άνω φυτειών παρέχεται από την
οικεία δασική υπηρεσία εντός των πλαισίων των διαθέσιμων πιστώσεων και υπό
την προϋπόθεση, ότι δεν υπάρχουν για την περιοχή αναδασωτικά προγράμματα
χρηματοδοτούμενα από κανονισμούς της Ευρωπαϊκής ‘Ενωσης. Με απόφαση του
Υπουργού Γεωργίας, καθορίζονται το ύψοςτης ενίσχυσης, η διαδικασία ι
καταβολής της, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, οι όροι και κάθε άλλο αναγκαίο
στοιχείο για τη χορήγησή της.
Όπως αποδεικνύεται από την παραπάνω «υπηρεσιακή αλληλογραφία», για μια ακόμη φορά, οι τεκμηριωμένες επιστημονικά μελέτες των Κ.Ο και εν προκειμένω της Δ΄ ΚΟΣΕ, που εμπνεύσθηκε και φιλοδοξεί να υλοποιηθεί ένα καινοτόμο και πρωτοποριακό πρόγραμμα αναβάθμισης των ελληνικών βιοτόπων, βασισμένο στη δοκιμασμένη μέθοδο της αεροσποράς, κινδυνεύει να ακυρωθεί από την τυπολατρική εμμονή της Δ/νσης Αισθητικών Δρυμών & Θήρας στο «γράμμα και το πνεύμα» του Ν. 3208/03, «στροβιλίζεται» στους δαιδαλώδεις γραφειοκρατικούς διαδρόμους της Κεντρικής διοίκησης και των αυτοτελών περιφερειακών Δ/νσεων Δασών, που παραμένουν κατ΄ όνομα «αυτοτελείς», προσκρούει στις αγκυλωτικές στενόμυαλες δημοσιοϋπαλληλίστικες τακτικές, που κινούνται στα όρια ενός «άκρατου» μανδαρινισμού και ενός «αλάθητου» πατερναλισμού, δεν υπεισέρχεται στην ουσία των πραγμάτων και κυρίως δεν αντιπροτείνεται η καλύτερη μέθοδος, η προσφορότερη λύση, η οποία ως όφειλε έπρεπε να είναι προϊόν δικών τους μελετών και να έχει συμβάλλει ήδη στην αναβάθμιση των βιοτόπων της χώρας μας.
Το παρατηρούμενο όμως σκηνικό, της σταδιακής απερήμωσης των βιοτόπων εξαιτίας της αστυφιλίας και της εγκατάλειψης της υπαίθρου, της μη καλλιέργειας της γης, έχει συμβάλλει άμεσα και καθοριστικά στην υποβάθμιση και των ενδιαιτημάτων των συνήθων ενδημικών θηραματικών ειδών, που κάποτε «κοσμούσαν» την χώρα μας σε μεγάλους αριθμούς (λαγοί και πέρδικες), μια κατάσταση οριακή, αναστρέψιμη ακόμη και σήμερα, αν ακολουθηθούν συγκεκριμένες πρακτικές, με παρούσες τις Κ.Ο, οι οποίες χρηματοδοτούν και εκπονούν μέσω των επιστημονικών συνεργατών τους παρεμφερή προγράμματα βελτίωσης, μιας και η «επίσημη κεντρική διοίκηση», αρκείται στο ρόλο του «σκληρού κριτή», του «δοκησίσοφου» ελεγκτή και του οργάνου που θα «επιβάλλει» κυρώσεις κατά το πνεύμα του νόμου.
Όπως όμως παρατηρούμε από το νόμο, η παράγραφος 2, ρητά αναφέρεται στην εκτέλεση «προγραμμάτων αναδάσωσης» και η περίπτωση που έθετε και θέτει ως υπόθεση εργασίας η Δ΄ ΚΟΣΕ, αναφέρεται σε τελείως διαφορετική διαδικασία, αλλά δυστυχώς, η αξία των νόμων συναρτάται και επηρεάζεται άμεσα από την ικανότητα και την συγκρότηση αυτών που θα κληθούν για να τους ερμηνεύσουν και πολύ περισσότερο να τους εφαρμόσουν … επιπλέον η υποτιθέμενη αυτοτέλεια των περιφερειακών Δ/νσεων Δασών αίρεται στην πράξη, όπως αποδεικνύεται από τις « έγγραφες απόψεις της κεντρικής εξουσίας και του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης», καθιστώντας γράμμα κενό περιεχομένου το νόημα της «εν χορδαίς και τυμπάνοις» διαφημιζόμενης «διοικητικής αποκέντρωσης και της λήψης αποφάσεων σε περιφερειακό επίπεδο» …
Ας είναι, η Δ΄ ΚΟΣΕ επιταχύνει τις προσπάθειες στο ζήτημα αυτό ενόψει και της αναμονής της ανατεθείσας μελέτης στο ΑΠΘ μέσα στο φθινόπωρο, χρέος όλων των ΚΣ που υπάγονται στην εποπτεία της, είναι η διανομή των φακέλων που περιέχουν τους σβόλους αργίλου σ΄ όλους τους κυνηγούς με την έκδοση των αδειών, για τους διασπείρουν στους κυνηγότοπους … αποτελούν παράλληλα τα παραπάνω μια ακόμη ευκαιρία να αντιληφθούμε το δύσκολο και ανηφορικό δρόμο που διανύουμε, τις διαρκείς αντιφάσεις και επιφάσεις των «αρμόδιων υπηρεσιακών οργάνων», τις προκαταλήψεις και με αιχμή του δόρατος τις Κ.Ο, οι οποίες καλούνται να υπερκεράσουν πληθώρα εμποδίων «φυσικών και τεχνητών» κάθε φορά, να δώσουμε δυναμική απάντηση στην υποκρισία και την αλαζονεία, το κυνήγι δεν είναι το πρόβλημα αλλά λύση του προβλήματος …
Η Δ΄ ΚΟΣΕ, μη φειδόμενη χρόνου, κόπου και χρημάτων οριοθετεί στην πράξη τον άξονα που πρέπει να κινηθούν οι Κ.Ο, στο τρίπτυχο «περιβάλλον, αναβάθμιση βιοτόπων, βιοποικιλότητα και αειφορία» και ας κινδυνεύσουν, όπως εμμέσως «υποδεικνύεται» στην Δ΄ ΚΟΣΕ, να αυθαιρετούν (!!!), και ας «εγκληθούν» για παράβαση νόμων και για την εργώδη προσπάθεια τους, στην αμετακίνητη πορεία που έχουν συνειδητά χαράξει εδώ και χρόνια, της ουσιαστικής αναβάθμισης της ελληνικής χλωρίδα και πανίδας …
