Τη ριζική αναμόρφωση του ελληνικού τουρισμού, με μοχλό την αναβάθμιση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού και τον εμπλουτισμό του αγροτουριστικού προϊόντος της χώρας, προβλέπει το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο του Τουρισμού που δόθηκε προς δημόσια διαβούλευση από τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ κ. Γ. Σουφλιά. Το νέο Χωροταξικό Πλαίσιο προσδίδει ιδιαίτερη έμφαση στις εναλλακτικές μορφές τουρισμού, προσδιορίζοντας 6 είδη περιοχών (από τις 10 συνολικά που χωροθετούνται) που προσφέρονται για τουριστική αξιοποίηση με εναλλακτικό χαρακτήρα σε σχέση με το κυρίαρχο μοντέλο (ήλιος – θάλασσα) του μαζικού τουρισμού. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται για τις περιοχές Natura, τους παραδοσιακούς οικισμούς και τον τουρισμό φύσης, που αναπτύσσεται στις ορεινές και περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές.
Το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο του Τουρισμού που δόθηκε από τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ κ. Γ. Σουφλιά προς διαβούλευση, θέτει ως βασικό στόχο την ανάπτυξη των εναλλακτικών μορφών τουρισμού με στόχο τον εμπλουτισμό του Ελληνικού τουριστικού προϊόντος μέσω της θεματικής, χρονικής και χωρικής διεύρυνσης της τουριστικής δραστηριότητας». Σύμφωνα με το Σχέδιο ΚΥΑ που ορίζει την εφαρμογή του ανωτέρω Ειδικού Χωροταξικού, «ως εναλλακτικές μορφές τουρισμού ορίζονται αυτές που ακολουθούν διαφορετικό τρόπο οργάνωσης από αυτόν του μαζικού τουρισμού και στηρίζονται κατά κανόνα στην αξιοποίηση διαφορετικών πόρων από το κυρίαρχο μοντέλο τουρισμού (ήλιος-θάλασσα) με ήπιο τρόπο». Στην πρώτη ενότητα του Πλαισίου προσδιορίζονται 10 είδη περιοχών σε συνάρτηση με το είδος της τουριστικής δραστηριότητας, τη διαθεσιμότητα των πόρων και τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά τους. Αν εξαιρεθούν οι Τουριστικά Αναπτυγμένες περιοχές, οι μητροπολιτικές περιοχές, τα νησιά και οι παράκτιες περιοχές και οι αρχαιολογικοί χώροι και τα μνημεία, για κάθε περιοχή προβλέπονται ρυθμίσεις που ευνοούν την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τις:
1) Αναπτυσσόμενες Τουριστικά περιοχές Οι περιοχές αυτές χωρίζονται στις περιοχές με δυνατότητα ανάπτυξης μαζικού τουρισμού (νησιά και παράκτιες περιοχές) και σε αυτές με δυνατότητα ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού (ηπειρωτική χώρα και ορισμένα νησιά). Για την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού στις παραπάνω περιοχές δίδονται κατευθύνσεις για τη σύνδεση του τουρισμού με τον πρωτογενή τομέα, την αξιοποίηση πόρων για την ανάπτυξη ήπιων μορφών τουρισμού, τη δημιουργία δικτύων, τη βελτίωση της προσβασιμότητας των πόλων, την ανάδειξη μονοπατιών κλπ,
2) Περιοχές με κυρίαρχες χρήσεις άλλες από τον τουρισμό και δυνατότητα ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Οι περιοχές αυτές (Πομακοχώρια, Ελατιά Ροδόπης και τα Άγραφα – Ασπροπόταμος) παρουσιάζουν αφενός μηδενική τουριστική ανάπτυξη και αφετέρου ορισμένα ελκυστικά χαρακτηριστικά που ευνοούν την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού συμπληρωματικά ως προς την κυρίαρχη οικονομική δραστηριότητα τους.
3) Ορεινές περιοχές
Οι κατευθύνσεις που δίνονται αφορούν την ορθολογική αξιοποίηση των φυσικών και ανθρωπογενών πόρων, την προστασία του περιβάλλοντος, τη δημιουργία δικτύων στις περιοχές που βρίσκονται σε υψόμετρο άνω των 600μ. στην ηπειρωτική Ελλάδα, την Εύβοια και την Κρήτη.
4) Πεδινές και ημιορεινές περιοχές,
Σε όσες από αυτές τις περιοχές ισχύουν οι προϋποθέσεις για το χαρακτηρισμό τους ως αναπτυσσόμενες τουριστικά περιοχές ισχύουν οι σχετικές ρυθμίσεις που αναφέρονται παραπάνω.
5) Περιοχές Natura
Οι περιοχές αυτές χαρακτηρίζονται κατεξοχήν από τους πλούσιους φυσικούς πόρους. Οι κατευθύνσεις που δίνονται για την ορθολογική αξιοποίηση των πόρων αυτών με σκοπό την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού έχουν ως κύριο γνώμονα την προστασία τους, και αφορούν την θέσπιση ειδικού τέλους προς τους φορείς διαχείρισης, τον περιορισμό της δόμησης, τη δημιουργία ειδικών θεματικών διαδρομών και μονοπατιών. 6) Παραδοσιακούς οικισμούς. Οι κατευθύνσεις που αφορούν την ανάπτυξη ήπιων μορφών τουρισμού στους χαρακτηρισμένους παραδοσιακού οικισμούς αφορούν στη διατήρηση και την αξιοποίηση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς με αυστηρό έλεγχο της δόμησης, ελαχιστοποίηση της οικιστικής επέκτασης και την αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων οικισμών.
Στη Δεύτερη ενότητα του Πλαισίου δίνονται κατευθύνσεις για τη χωρική οργάνωση και ανάπτυξη συγκεκριμένων ειδικών μορφών τουρισμού όπως Συνεδριακός, Αστικός, θαλάσσιος, Πολιτισμικός, Αθλητικός, Ιαματικός και Θεραπευτικός Τουρισμός, και Τουρισμός Φύσης.
Ειδικότερα για τον Τουρισμό Φύσης, που αναπτύσσεται στις ορεινές και τις περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές, εκτός από τις σχετικές προαναφερθείσες κατευθύνσεις, προβλέπονται ρυθμίσεις σχετικά με την ιεράρχηση των περιοχών, τις δράσεις ανάδειξης των περιοχών, τη δημιουργία θεματικών δικτύων και την προστασία και ανάδειξη του παραδοσιακού τρόπου ζωής.
