Κώστα, επειδή το link για το άρθρο δεν δουλεύει και πρέπει να το κάνουμε copy-paste στον exlporer για να δουλέψει, το μεταφέρω εδώ για ευκολία.
Δοκιμές φυσιγγίων – Γιατί τα αποτελέσματα των συγκριτικών τεστ είναι αμφίβολης εγκυρότητας
Του Χρήστου Χατζιώτη
Μια σκέψη που εδώ και καιρό επεξεργαζόμαστε, είναι η δημοσίευση μιας σειράς παρουσιάσεων εταιρειών φυσιγγίων ή φυσιγγίων διαφορετικών εταιρειών αλλά της ίδιας ομάδας. Αυτό όμως δεν μπορεί παρά να γίνει με το δικό μας τρόπο, με πρωταρχικό μέλημα τη δεοντολογία στην ενημέρωση και την ειλικρίνεια προς τον αναγνώστη. Ευχή όλων μας είναι σύντομα να υπάρξει και στην Ελλάδα Εθνική Τράπεζα Δοκιμών, που θα μας λύνει τα χέρια για αξιόπιστες και νομικά κατοχυρωμένες δημοσιεύσεις αποτελεσμάτων. Αφορμή για το άρθρο αυτό αποτέλεσαν επιστολές και τηλεφωνήματα αναγνωστών που δήλωναν την επιθυμία τους να δημοσιεύει το περιοδικό τεστ φυσιγγίων. Η μεγάλη ποικιλία που παρουσιάζει η προσφορά φυσιγγίων στην ελληνική αγορά, η απαίτηση του καταναλωτή για αποτελεσματικά φυσίγγια, που δεν θα τον χρεώνουν με αναίτιες απώλειες θηραμάτων, και η ανάπτυξη της επιστήμης της βλητικής, παράλληλα με την ενημέρωση των κυνηγών γύρω από αυτή, αναβαθμίζει τα τεστ των φυσιγγίων στις προτιμήσεις των αναγνωστών. Πρέπει να ομολογήσω ότι και για μένα αντίστοιχα άρθρα, που όντως σπανίζουν στον ευρωπαϊκό Τύπο, με συγκινούν ιδιαίτερα και τα διαβάζω, αποτελούν άρθρα μεγάλου ενδιαφέροντος. Όμως, υπάρχουν πολλές αντικειμενικές και εγγενείς δυσκολίες στην πραγματοποίηση τέτοιων τεστ και στη δημοσίευσή τους. Αυτές τις δυσκολίες που σχετίζονται άλλοτε με τη φύση της βλητικής επιστήμης, άλλοτε με την εμπορική πραγματικότητα που υπάρχει στη χώρα μας και άλλοτε με την υποκειμενικότητα κριτηρίων που δεν χωράνε στην αντικειμενικότητα ενός τεχνικού άρθρου, θα αναλύσω παρακάτω. Συγχέουμε συχνά δύο τελείως διαφορετικά πράγματα: το τεστ ενός φυσιγγίου και την παρουσίασή του. Αυτά τα δύο είναι διαφορετικά τόσο ως προς τη μεθοδολογία τους, κυρίως όμως ως προς τη φύση τους, τη θέση τους στην ενημέρωση του αναγνώστη και την αξιοπιστία τους. Στην ιατρική, η πρώτη συνάντηση θεράποντος και θεραπευόμενου είναι το ιστορικό. Στο ιστορικό, λοιπόν, μια γραμμή της ιατρικής δεοντολογίας επιβάλλει να αναγράφεται με ακρίβεια η περιγραφή των συμπτωμάτων του ασθενούς, όπως ακριβώς διατυπώθηκε από τον ίδιο. Οι γιατροί που ακολουθούν αυτή τη γραμμή στη λήψη ιστορικού, γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα ότι απέχει πολύ το ιστορικό από την τελική διάγνωση. Το ίδιο ακριβώς απέχουν οι παρουσιάσεις φυσιγγίων από τις δοκιμές (τεστ) τους. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα με τη σειρά. ’λλο τεστ, άλλο παρουσίαση Η παρουσίαση ενός φυσιγγίου περιλαμβάνει συνήθως την περιγραφή των εξωτερικών χαρακτηριστικών του φυσιγγίου και τα στοιχεία εκείνα (ειλικρινή ή μη) που ο κατασκευαστής δίνει για τα φυσίγγια του. Για να γίνει αυτό σαφές πρέπει να αναφερθεί ότι σε περίπτωση που κάποια από τις αναφορές μιας παρουσίασης αποδειχθεί ανακριβής, την ευθύνη φέρει ο κατασκευαστής του φυσιγγίου και πολύ σπάνια ο αρθρογράφος. Η δοκιμασία (τεστ) ενός φυσιγγίου μεταφέρει όλη την ευθύνη στον αρθρογράφο. Απαιτεί, πριν και πάνω απ όλα, τυχαίο δείγμα και όχι δείγμα παραχωρημένο επί τούτου από τον κατασκευαστή. Απαιτεί ακόμα αμεροληψία και τεχνικές γνώσεις, γιατί μοιραία κάθε δοκιμασία περιλαμβάνει στον επίλογό της και στοιχεία αξιολόγησης του υπό δοκιμασία αντικειμένου. Παράλληλα, προϋπόθεση για ουσιαστικά και αξιόπιστα τεστ αποτελεί η κατοχή υλικοτεχνικής υποδομής (στην προκειμένη περίπτωση σύγχρονου βλητικού σταθμού) που θα μπορεί να δώσει τα στοιχεία εκείνα που περιμένει ο αναγνώστης για την ενημέρωσή του. Η υλικοτεχνική υποδομή πέρα από σύγχρονη πρέπει να είναι ιδιόκτητη ή να ανήκει σε ανεξάρτητο φορέα, προκειμένου να μην είναι δύσπιστος ο αναγνώστης στα αποτελέσματα των μετρήσεων, να είναι υπεύθυνος ο εκτελεστής του τεστ για την ορθότητα των αποτελεσμάτων και κυρίως να υπάρχουν όλες οι ασφαλιστικές δικλείδες για το αδιάβλητο των δοκιμών. Εδώ πρέπει να παρατηρήσω ότι είναι πολύ συχνότερη στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα η ύπαρξη λάθους λόγω αδυναμιών του συστήματος (ανθρώπινος παράγοντας και μηχανήματα), παρά από εσκεμμένη αλλοίωση των αποτελεσμάτων. Για όλους αυτούς τους λόγους είναι εξαιρετικά δύσκολη η πραγματοποίηση και δημοσίευση τεστ φυσιγγίων από τον κυνηγετικό Τύπο, πολύ περισσότερο σε χώρες, όπως η Ελλάδα, που δεν διαθέτουν Τράπεζα Δοκιμών για αδιάβλητα αποτελέσματα. Και βέβαια, η διενέργεια παρουσίασης ενός φυσιγγίου δεν μπορεί ποτέ να προβάλλεται ως τεστ, γιατί κάτι τέτοιο αποτελεί απόπειρα παραπλάνησης του αναγνώστη.
Εμπορική πραγματικότητα και δοκιμές
Στην ελληνική αγορά υπάρχουν καταναλωτικά αγαθά που προωθούνται κυρίως μέσω παρουσιάσεων και τεστ. Αν τα καταναλωτικά αυτά αγαθά βρίσκονται σε ένα χώρο υψηλού ενδιαφέροντος, μεγάλου κύκλου εργασιών και αυξημένου ανταγωνισμού, διαθέτουν και ειδικό Τύπο (έντυπα) με αντίστοιχα χαρακτηριστικά. Κλασικό παράδειγμα είναι τα προϊόντα των αυτοκινητοβιομηχανιών. Τα αυτοκίνητα στην Ευρώπη διαθέτουν μεγάλο τζίρο και οι καταναλωτές ενδιαφέρονται πολύ για τις παρουσιάσεις και τα τεστ τους. Αποτέλεσμα; Ο ειδικός Τύπος του αυτοκινήτου παρουσιάζει μεγάλη ανεξαρτησία και δύναμη. Παράλληλα, οι αντιπρόσωποι αυτοκινήτων, όχι μόνο δέχονται αλλά και επιδιώκουν τη συχνότερη δυνατή παρουσίαση και δοκιμασία των προϊόντων τους μέσα από τις σελίδες των περιοδικών. Μοιραία σε ένα τεστ τα στοιχεία δεν είναι πάντα ρόδινα για τον αντιπρόσωπο του υπό δοκιμασία προϊόντος, όμως σε μια υγιή και εύρωστη αγορά ο αντιπρόσωπος προτιμάει μια παρουσίαση με θετικά και αρνητικά στοιχεία, από την έλλειψη αναφοράς στο προϊόν του. Ούτως ή άλλως, σε κάθε ομάδα προϊόντων το καλό διαθέτει μεγάλη υποκειμενικότητα. ’λλο είναι το καλό για τον εύπορο τελειομανή πελάτη, άλλο για εκείνον που έχει μάθει να επιλέγει με κριτήριο την καλύτερη δυνατή σχέση ποιότηταςτιμής και άλλο για τον ασκητικό ολιγαρκή καταναλωτή που η τιμή ενός προϊόντος αποτελεί το κύριο και σχεδόν αποκλειστικό κριτήριό του. Είναι γεγονός ότι ένα τεστ διαθέτει πολλαπλάσια αξιοπιστία και δύναμη σε σύγκριση με μια διαφημιστική καταχώρηση, ενώ μία απλή παρουσίασηαναφορά βρίσκεται σίγουρα κάπου στη μέση, τόσο σε επίπεδο αξιοπιστίας, όσο και σε επίπεδο ενδιαφέροντος. Παρ’ όλα αυτά, τα τεστ και οι παρουσιάσεις φυσιγγίων έχουν σταματήσει εδώ και καιρό στο περιοδικό μας για λόγους που πρέπει να γνωρίζει ο αναγνώστης. Αντικειμενικές δυσκολίες και προβλήματα Το Κ&Φ, μέσα από τη δωδεκαετή και πλέον διαδρομή του, έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη του αναγνώστη. Αυτό το πέτυχε θυσιάζοντας συχνά φύλλα, προκειμένου να αποφύγει το λαϊκισμό και τη δημοσίευση μισής αλήθειας, μιας πολιτικής δηλαδή που αυξάνει πρόσκαιρα τις πωλήσεις σε ένα σαθρό έδαφος, με περιφρόνηση στην ποιότητα της ενημέρωσης. Δεν θα μπορούσε, λοιπόν, ποτέ να αποδεχθεί ή να συμβιβαστεί με την ιδέα προκατασκευασμένων τεστ ή παρουσιάσεων και δοκιμών που θα έδιναν ελλιπή στοιχεία (μισή αλήθεια) στον αναγνώστη. Από την άλλη μεριά είναι γεγονός -και φέρω ακέραιη την ευθύνη αυτού που καταθέτω- ότι αν πάρει οποιοσδήποτε 50 φυσίγγια της ίδιας παρτίδας και επισκεφθεί πέντε διαφορετικούς βλητικούς σταθμούς, θα έχει διαφορετικά αποτελέσματα, κυρίως στη μέτρηση των μέγιστων αναπτυσσόμενων πιέσεων. Αυτό δεν υποτιμά, ούτε υποβαθμίζει σε καμία περίπτωση την ποιότητα και τη λειτουργία των βλητικών σταθμών που διαθέτουν οι μεγάλες εταιρείες κατασκευής φυσιγγίων στη χώρα μας. Ίσαίσα εγώ κατ επανάληψη έχω επισημάνει τη σπουδαιότητα και την αναγκαιότητα της κατοχής βλητικού σταθμού από τους κατασκευαστές φυσιγγίων. Είναι μια πραγματικότητα που θα συνέβαινε πιθανά και με πέντε μεγάλους κρατικούς σταθμούς του εξωτερικού. Είναι, όμως, παράλληλα και μια πραγματικότητα που θα άφηνε εκτεθειμένο σε νομικό επίπεδο το περιοδικό, αν δημοσίευε αποτελέσματα μετρήσεων που δεν θα άρεσαν στον κατασκευαστή ή τον αντιπρόσωπο κάποιου φυσιγγίου, ή ακόμη χειρότερα αν δημοσίευε μετρήσεις που σε συγκεκριμένο βλητικό σταθμό απέδειξαν την επικινδυνότητα ενός φυσιγγίου. Η ελληνική ιδιαιτερότητα Παράλληλα με αυτά, οι αντιπρόσωποι και οι κατασκευαστές φυσιγγίων κάθε άλλο παρά έχουν αποδείξει ότι κόπτονται για δημοσιεύσεις δοκιμών των προϊόντων τους. Στον αντίποδα μπορεί κανείς να δει τη γαλλική πραγματικότητα. Στο περιοδικό Le Chasseur Francais δημοσιεύεται κάθε μήνα ένα συγκριτικό τεστ τριών φυσιγγίων της ίδιας ομάδας (π.χ. τα τσιχλοφύσιγγα τριών διαφορετικών εταιρειών). Τον τελευταίο χρόνο μια συγκεκριμένη και μεγάλη εταιρεία στα περισσότερα τεύχη βγαίνει τελευταία στην αξιολόγηση των τεστ. Παρ’ όλα αυτά όχι μόνο δεν αντιδρά σ αυτή την πραγματικότητα (κάτι ούτως ή άλλως δύσκολο, αφού οι μετρήσεις δεν γίνονται σε ιδιωτικό βλητικό σταθμό, αλλά στην Εθνική Τράπεζα Δοκιμών του Saint Etienne), αλλά εξακολουθεί να διαφημίζεται περιστασιακά στο συγκεκριμένο περιοδικό, θεωρώντας προφανώς πολύ σημαντική και μόνο την αναφορά στα προϊόντα της μέσω των τεστ. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα να απέχει το Κ&Φ εδώ και αρκετό καιρό από τη δημοσίευση τέτοιων τεστ, όχι από αδιαφορία ή αδυναμία, αλλά λόγω της τεχνικής, εμπορικής και νομικής πραγματικότητας στην Ελλάδα. Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι προ 10 ετών περίπου πρώτο το Κ&Φ παρουσίασε τα συγκριτικά τεστ όπλων και φυσιγγίων στην Ελλάδα, όμως με την πάροδο του χρόνου αναγκάστηκε να εγκαταλείψει αυτή τη λογική η οποία δεν αντιπροσώπευε την αντικειμενική ενημέρωση, εφόσον δεν υπήρχε και δεν υπάρχει αξιόπιστη μέθοδος και φορέας καταγραφής των αποτελεσμάτων στη χώρα μας. Η μελέτη των τεστ φυσιγγίων Είναι γεγονός ότι τα τεστ φυσιγγίων παρουσιάζουν τεράστιο ενδιαφέρον. Ιδιαίτερα αν αναφερόμαστε σε συγκριτικά τεστ που είναι και τα πλέον επώδυνα για κατασκευαστές και για αντιπροσώπους. Όμως υπάρχει και άλλη μια παράμετρος στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων ενός τεστ, που σχετίζεται με τις γνώσεις και την κατάρτιση του αναγνώστη. Προσωπικά ελάχιστους κυνηγούς έχω γνωρίσει που είναι σε θέση να αξιολογήσουν το χρόνο κάννης, στοιχείο πολύ σημαντικό στη δοκιμασία ενός φυσιγγίου. Φοβάμαι επίσης ότι είναι λίγοι εκείνοι που θα προτιμούσαν ένα φυσίγγι μεσαίων αρχικών ταχυτήτων με καλύτερη ποιότητα κατανομής, από ένα άλλο που θα τους θάμπωνε με εξαιρετικά ψηλές αρχικές ταχύτητες αλλά με υποδεέστερη ποιότητα κατανομών. Αυτό δεν το αναφέρω σε καμία περίπτωση ως άλλοθι για την απουσία τέτοιων τεστ στο περιοδικό, αλλά γιατί θεωρώ ότι τα τεχνικά άρθρα γύρω από τα φυσίγγια, που συστηματικά δημοσιεύουμε, διατηρούν τη δική τους βαρύτητα και συμβάλλουν σημαντικά στην ανάπτυξη της κρίσης και της δυνατότητας αξιολόγησης από τον αναγνώστη. Η αξιοπιστία μας είναι αδιαπραγμάτευτη Όλα αυτά μπορεί να είναι κατανοητά από τον αναγνώστη, δεν αλλάζουν όμως την πραγματικότητα. Η ενημέρωση γύρω από τα φυσίγγια της ελληνικής αγοράς (ελληνικής κατασκευής ή εισαγόμενα) αποτελεί ανάγκη και επιδίωξή του. Μια σκέψη που εδώ και καιρό επεξεργαζόμαστε, είναι η δημοσίευση μιας σειράς παρουσιάσεων εταιρειών φυσιγγίων ή φυσιγγίων διαφορετικών εταιρειών αλλά της ίδιας ομάδας. Αυτό όμως δεν μπορεί παρά να γίνει με το δικό μας τρόπο, μ άλλα λόγια με πρωταρχικό μέλημα τη δεοντολογία στην ενημέρωση και την ειλικρίνεια προς τον αναγνώστη. Η παρουσίαση θα γίνεται ως τέτοια και όχι ως τεστ. Και επιπλέον θα αφορά την περιγραφή των πρώτων υλών και το συνδυασμό τους και όχι τα βλητικά δεδομένα και τα αποτελέσματα χρήσης του φυσιγγίου. Αυτά θα αναφέρονται έτσι όπως αρμόζει σε μια παρουσίαση, ως στοιχεία που δίνει ο κατασκευαστής για το συγκεκριμένο προϊόν, χωρίς φυσικά καμία ευθύνη δική μας για την ειλικρίνεια και ακρίβεια των στοιχείων αυτών. Η εναλλακτική επιλογή συνίσταται στη σημερινή πρακτική μας, στην αποχή δηλαδή από κάθε παρουσίαση φυσιγγίου, επειδή δεν μπορεί να υπάρξει και αντίστοιχο τεστ, για τους λόγους που αναφέραμε. Ευχή όλων μας είναι σύντομα να υπάρξει και στην Ελλάδα Εθνική Τράπεζα Δοκιμών, που θα μας λύνει τα χέρια για αξιόπιστες και νομικά κατοχυρωμένες δημοσιεύσεις αποτελεσμάτων.
2/2/2005
Του Χρήστου Χατζιώτη
