ΣΚΛΗΡΟΤΗΤΑ ΣΚΑΓΙΩΝ
Ως γνωστόν τα σκάγια κατασκεύαζονται απο ένα κράμα το οποίο περιέχει μόλυβδο (Pb), αντιμόνιο (Sb) και μικροποσότητες κασσίτερου (Sn) και αρσενικού (As). Η σκληρότητα καθορίζεται απο το ποσοστό αντιμονίου που περιέχεται στο κραμα του μολύβδου απο το οποίο κατασκευάζονται τα σκαγια ενώ το αρσενικό χρησιμεύει μόνο ως καταλύτης στην διαδικασία της σκλήρυνσης του αντιμονίου. Έτσι όσο αυξάνεται αυτο το ποσοστό τόσο αυξάνεται και η σκληρότητά τους. Ο κασσίτερος μειώνει την επιφανειακή τάση του μολύβδου επιτρέποντας την πιο έυκολη χύτευση σε κάποιο καλούπι.
Πέραν αυτού μπορεί κάποιος να αυξήσει την σκληρότητα των σκαγίων του εμπορίου μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται “σκλήρυνση μολύβδου μεσω θερμικής επεξεργασίας” (Lead Hardening by Heat treating) και θα σας την αναλύσω εκτενώς παρακάτω.
Η μέτρηση της σκληρότητας γίνεται χρησιμοποιώντας την κλίμακα Brinell (Brinell Hardness, BHN). Ένα τυπικό κράμα μολύβδου που αποτελέιται απο 95% μολυβδο, 4,5% αντιμόνιο, 0,4% κασσίτερο , 0,1% αρσενικό και μικροποσότητες άλλων στοιχείων, έχει σκληρότητα της τάξης των 12 BHN. Μέσω της θερμικής επεξεργασίας αυτη μπορεί να αυξηθεί έως και 3 φορές (35 BHN). Αυτή η μοναδική ιδιότητα προσδίδεται στο κράμα λόγω της ύπαρξης του αρσενικού μέσα σε αυτό ανεξάρτητα απο την ποσότητά του.
Σκλήρυνση μολύβδου μεσω θερμικής επεξεργασίας
για την θερμική επεξεργασία θα χρειαστούμε
έναν φούρνο που να “πιάνει” μεχρι 400 <sup>ο</sup>C.
Ηλεκτρονικό θερμόμετρο που να μετράει μεχρι 400 <sup>ο</sup>C.
Ενα δίσκο ή ταψί.
Δοχείο με κρύο νερο (ακομα καλύτερα παγωμένο)
(Προσοχή! Τα συγκεκριμένα σκευη δεν θα ξαναχρησιμοποιηθουν για την κατασκευή φαγητών)
Διαδικασία
Θερμαίνουμε τον φούρνο στους 230-250 <sup>ο</sup>C.</p>
Στον δίσκο τοποθετούμε μια μικρή ποσότητα σκαγίων και τον τοποθετούμε στον φούρνο
Αυξάνουμε σταδιακά την θερμοκρασία (ανα 5 η 10 <sup>ο</sup>C) μέχρι τα σκάγια να αρχίσουν να παραμορφνονται ή να λιώνουν.
Αφού γινει αυτο στην Χ θερμοκρασία ελλατώνουμε κατα 10 <sup>ο</sup>C και τοποθετούμε στον δίσκο ολη την ποσότητα των σκαγίων που θέλουμε να σκληρύνουμε.
Τα αφήνουμε στον φούρνο για μισή έως μια ωρα. (Ανάλογα με την ωρα που θα μείνουν και την θερμοκρασία θα αυξηθεί και η σκληρότητα)
Αφού συμπληρωθεί η ωρα τα βγάζουμε και τα ρίχνουμε απευθείας στο δοχειο με το κρύο νερο και τα αφήνουμε να κρυώσουν πλήρως.
Συνήθως μετα απο 2 24ωρα θα εχουν φτάσει στην μέγιστη σκληρότητα.
Καλα μαγειρέματα
Φιλικα Θωμας